نام پژوهشگر: محسن لقمانی

بررسی ویژگی های شغلی داوران فوتبال ایران بر اساس مدل jcm
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی 1391
  محسن لقمانی   رحیم رمضانی نژاد

هدف از تحقیق حاضر، بررسی ویژگی های شغلی داوران فوتبال ایران بود. جامعه آماری پژوهش را 172 نفر از داوران و کمک داوران شاغل در لیگ برتر و دسته اول فوتبال کشور تشکیل می داد. نمونه آماری برابر با جامعه آماری انتخاب شد که در مجموع نظرات 157 داور (91 درصد) بررسی شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ویژگی های شغلی جاکو (2004) با مقیاس هفت ارزش لیکرتی بود که روایی صوری و محتوایی آن را 12 نفر از اساتید صاحب نظر دانشگاهی و داوران فوتبال بازبینی کردند و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تأیید شد (91/0 =r ). برای مقایسه ویژگی های اصلی شغل داوران از آزمون های کرویت موخلی و هین فیلت استفاده شد و از طریق روش حداقل مجذورات بخشی (pls)، نتایج مربوط به مدل پژوهش به دست آمد. نتایج نشان داد ویژگی های تنوع مهارت (79/0)، تخصص (77/0)، بازخورد از شغل (62/0)، پردازش اطلاعات (61/0)، استقلال در کار (53/0)، اهمیت وظیفه (50/0) و حل مسئله (27/0) به ترتیب اثر معنی داری بر ویژگی های اصلی شغل داشتند. البته از دیدگاه داوران ویژگی های اهمیت وظیفه، تخصص و تنوع مهارت به مراتب بیشتر از ویژگی های بازخورد از شغل، استقلال در کار و حل مسئله در این شغل وجود داشتند(05/0p?). بنابراین با توجه به بارعاملی و اولویت ابعاد شغلی، می توان ویژگی حل مسئله را از این مدل برای داوران حذف کرد، در صورتی که دو بعد تخصص و پردازش اطلاعات را می توان برای جزو ویژگی های اصلی شغل داوری قرار داد و با توجه به این که هیچ کدام از حالات روانی سبب رضایت کلی از شغل در داوران نشدند، به نظر می رسد که متغیرهای میانجی دیگری برای مدل ویژگی های شغلی داوران فوتبال ضروری هستند. به طور کلی، پیامدهای نگرشی و رفتاری داوران فوتبال عمدتاً از طریق ویژگی های شغلی تنوع مهارت و اهمیت وظیفه و حالت روانی معنی دار بودن کار به دست آمدند و به همین منظور پیشنهاد می شود برای طراحی مجدد شغل داوری فوتبال و تحقیقات آینده در حوزه طراحی شغل در ورزش، یافته های پژوهش حاضر در نظر گرفته شود.