طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک بیماری مهم ویروسی واگیر درگوسفند و بز است که برای اولین بار در غرب آفریقا در دهه 1940 شرح داده شده است. این بیماری اولین بار در ایران سال 1373 از استان ایلام گزارش شد. عامل بیماری، ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک موربیلی ویروس از خانواده پارامیکسوویریده است که قرابت آنتی ژنی نزدیکی با ویروس دیستمپر سگ، طاعون و سرخچه در انسان دارد. طاعون در نشخوارکنندگان کوچک با نشانه هایی مانند ترشحات موکوسی چرکی از منخرین، تب بالا، ترشحات چشمی، استوماتیت نکروزی، اسهال، آنتریت و پنومونی خود را نشان می دهد. در مطالعه حاضر تعداد 70 نمونه خون کامل (از شهرهای کامیاران، پیرانشهر، لاهیجان، قروه و بیله سوار) به وسیله ونوجکت حاوی edtaبه میزان 10-5 میلی لیتر از ورید وداج گوسفند و بز مناطق مرزی اشاره شده اخذ و در مجاورت یخ به آزمایشگاه انتقال یافت. از تعداد 70 نمونه، 28 نمونه خون بز و 42 نمونه متعلق به گوسفند بود که در مجموع شامل 45 دام ماده و 25 دام نر بود. فراونی نمونه ها در شهر قروه 13، لاهیجان 10، بیله سوار 18، کامیاران 13 و پیرانشهر 16 نمونه بود. هدف از انتخاب نقاط ذکر شده، وجود نشانه های مانند تلفات بالا، اسهال مقاوم به درمان، سقط و زخم در مخاط آلت تناسلی دام نر در این مناطق بوده است. اخذ نمونه فقط از دام های مشکوک بیمار نبوده بلکه از برخی دام های به ظاهر سالم منطقه نیز صورت گرفت. نمونه های خون در دمای 4 درجه سانتی گراد و در 3000 دور و به مدت 10 دقیقه سانتریفوژ گردید، سرم جداسازی شد و از بافی کوت جهت استخراج rna ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک (pprv) استفاده شد. روش rt-pcr با روش های اشاره شده در منابع و با افزودن قطعه bp448 اختصاصی ژن f صورت گرفت. در مرحله بعد تمام نمونه ها مجدداً توسط nested pcr آزمایش شدند. به عنوان کنترل مثبت pcr از واکسن زنده طاعون نشخوارکنندگان کوچک استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش های آماری spss و آنالیزهای واریانس انجام شد. از تعداد 70 نمونه مورد مطالعه، 10 نمونه (15%) مثبت بود. میزان آلودگی در گوسفند و بز به ترتیب 10% و 22% بود و ارتباط معناداری از نظر جنسیت و میزان آلودگی یافت نشد (05/0p>). درصد آلودگی در سنین زیر یک سال، یک تا دو سال، دو تا سه سال و بالای سه سال به ترتیب 14%، 34%، 12% و0% تشخیص داده شد اما ارتباط معناداری از نظرگروه های سنی مورد مطالعه و میزان آلودگی یافت نشد (05/0p>). درصدآلودگی در شهر قروه 30%، لاهیجان0%، بیله سوار30%، کامیاران 20% و پیرانشهر 20% بود، ارتباط معناداری از نظر منطقه مورد مطالعه و میزان آلودگی مشاهده نشد (05/0p>). پیشنهاد می شود مطالعات تکمیلی جهت روشن شدن وضعیت آلودگی، در سایر مناطق مرزی کشور انجام گیرد.