نام پژوهشگر: زینب بلدی
زینب بلدی منوچهر توسلی نایینی
چکیده: موضوع مسئولیت بین المللی دولت ها از دیر باز در کنار حاکمیت ها قرار داشته و با آن منافاتی نداشته است.اما موضوع قواعد آمره درحقوق بین الملل،مفهوم جدیدی است که در تقابل با حاکمیت مطلقه دولت ها قرار می گیرد و سعی در محدود کردن دولت ها به نفع اجتماع بین المللی آن ها در کل دارد.بنابراین بررسی مسئولیت بین المللی دولت ها در قبال نقض قواعد آمره حقوق بین الملل موضوعی است که در این نوشتار مورد نظر می باشد تا مفهوم قواعد آمره از یک سو و مسئولیت بین المللی دولت ها ناشی از نقض این قواعد از سوی دیگر مورد بررسی قرار گرفته و در مورد این قواعد درحقوق بین الملل عمومی،حقوق بشرو بشر دوستانه و سایر موضوعات حقوق بین الملل بررسی جامع ارائه نمایم.کتاب ها و مقالات بسیاری در این زمینه به رشته تحریر در آمده است که پس از مطالعه آن ها به طور کلی متوجه اهمیت و حساسیت موضوع در صحنه بین المللی می شویم اما در کم تر نوشته ای قواعد آمره به عنوان یک موضوع تخصصی مورد بحث و پژوهش قرار گرفته است.بنابراین بسیاری از ابهامات در این زمینه همچنان مبهم باقی می مانند،چرا که کلیاتی مربوط به قواعد آمره که در اکثر کتاب های حقوق بین الملل عمومی یافت می شود پاسخ گوی نیاز های فراوان در این زمینه نیست.از طرف دیگر به دلیل نو ظهور بودن مفهوم قواعد آمره ،ضرورت وجود این مفهوم ،دامنه شمول ،قلمرو اجرایی و شیوه های ضمانت اجرای این قواعد همچنان به دیده شک و تردید نگریسته می شود و مطالب ارائه شده در این خصوص نیز با این دیدگاه به موضوع پرداخته است.همچنین به دلیل مشکلات بر سر راه طرح اختلافات و مسائل مربوط به این قواعد در دیوان ها ،دادگاه های بین المللی قضایی و داوری،رویه های اندکی در این خصوص شکل گرفته است.نقض قواعد آمره حقوق بین الملل توسط دولت ها نه تنها مسئولیت بین المللی را برای دولت ناقض به همراه دارد بلکه نتایج و آثار نقض این قواعد به مراتب به دلیل اهمیت بیشتر و اساسی تر آن ها می تواند بسیار وخیم تر و شدیدتر باشد،همچنین راهکارهایی در خصوص چگونگی تضمین رعایت این قواعد و پیشنهاداتی برای جلوگیری از نقض آن ها ارائه می دهد.