نام پژوهشگر: سمیرا داناسرشت

بررسی نمادهای اساطیر ایران بر روی مهرهای دوره ساسانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده هنر 1391
  سمیرا داناسرشت   غلامعلی حاتم

هنر ایرانی هدیه ی جاویدان ملت ایران به جامعه ی جهانی بوده است. از جمله آثاری که سهم بارزی در شناسایی فرهنگ ، تمدن و هنر ادوار کهن ایران زمین داشته است، آثار کنده کاری و مهرها است که تحقیق درباره ی آنها مجهولات بی شماری را مرتفع می سازد. عهد ساسانی یکی از درخشان ترین ادوار هنر و صنایع ایران است که به اوج پیشرفت خود رسید. در این عهد هنر منبت کاری و حکاکی توسعه بیشتری داشت. شمار زیادی از نقش مهرهای ساسانی، گونه هایی با مفاهیم اساطیری هستند که به معانی دینی، طالع یا برای دور کردن شر و بدی تعبیر می شوند. از آنجایی که نمادها و اسطوره ها برخاسته از نیازها و ویژگی های وجود بشر هستند در طول تاریخ دارای تحولات زیادی بوده اند. این تحولات را در بررسی طرح های حک شده بر روی مهرها می توان دریافت چون از هر نوع رسانه ی دیگر کامل ترند و موضوعات خود را از هنر قدیم شرق اقتباس کرده اند. در این پژوهش سعی بر آن است که با مطالعه ی چندین نمونه از مهرهای دوره ی ساسانی به روش کتابخانه ای و میدانی بازتاب نمادین اسطوره ها بر روی مهرهای این دوره مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه ی بررسی و تحلیل این نمادهای حک شده بر روی مهرها حاکی از آن است که بیشتر این نمادها در ابتدا از ذهن ناخودآگاه مردمانی ساطع شده که به تدریج تبدیل به ذهن خودآگاه گردیده است، که در همه ی انسان های آن جوامع مفاهیم و معانی همسان داشته است. این مفاهیم اساطیری و نمادین تبدیل به جادو و طلسم هایی گشته که آنان را از شر دیوان حفظ و یا در پناه و یاری ایزدان به اهدافشان نزدیک می کرده است.