شوری یکی از مهمترین فاکتورهای محدود کننده تولید محصول و جوانه زنی بذر گیاهان مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر استرس شوری با nacl روی صفات جوانه زنی، رشد نهال، عناصر معدنی و خصوصیات فیزیولوژیکی avena sativa و avena fatua بود. طرح آزمایشی کاملا تصادفی 5 سطح استرس شوری ، صفر، 80، 120، 160، 200 میلی مولار nacl در 4 تکرار و 50 عدد بذر در هر تکرار در شرایط ژرمیناتور بود. نتایج نشان داد که شوری روی صفات جوانه زنی av. sativa و av. fatua تأثیر داشت، با افزایش سطح شوری برخی صفات جوانه زنی مثل سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی، شاخص بنیه بذر و شاخص تحمل به شوری کاهش یافتند. میانگین زمان جوانه زنی با افزایش سطح شوری افزایش یافت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بالاترین ارزش درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر و شاخص تحمل به شوری در شوری های مختلف در ارتباط با av. fatua بود. در دو گونه بیشترین پتانسیل آبی و حجم کلروفیل در شرایط شاهد مشاهده شد. سطوح مختلف شوری تأثیر معنی دار (05/0p<) روی پارامترهای رشد هر دو گونه داشتند. نتایج نشان داد که عناصر معدنی تحت تاثیر استرس شوری قرار گرفتند و در av. sativa و av. fatua حداقل کلسیم، پتاسیم و منیزیم در شوری 200 میلی مولار nacl ثبت شد.

چکیده در مناطق ساحلی، مانداب¬ها، باتلاق¬ها، مرداب¬ها و حاشیه رودخانه¬ها، رشد گیاهان به دلیل وجود فاکتورهای غیرزیستی از جمله غرقابی با آب شور و یا غیر شور تحت تاثیر قرار می¬گیرد و باعث به وجود آمدن نگرانی¬هایی درباره احتمال کاهش پوشش گیاهی می شود. بنابراین قبل از معرفی گونه¬ها برای کاشت، باید اطلاعاتی درباره چگونگی پاسخ آنها به تنش غرقابی و شوری بدست آید. در این پژوهش صفات مورفو- فیزیولوژیکی نهال دو گونه درختی کازوارینا و پده در ارتباط با تنش غرقابی- شوری در 5 تیمار که شامل غرقابی با سطوح 0، 50، 100، 150 میلی مولار nacl و شاهد (بدون غرقاب و شوری) در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت 120 روز در محیط گلخانه بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان زنده مانی نهال های کازوارینا در کلیه سطوح تیمار برابر 100 درصد و فقط در سطح غرقابی با 150 میلی مولار nacl برابر با 3/33 درصد بود. همچنین، درصد زنده مانی نهال های پده در پایان دوره در سطوح شاهد، غرقابی بدون شوری، غرقابی با 50، 100 و 150 میلی¬مولار nacl به ترتیب برابر با 100،100 و 88/88، 1/11 و صفر بود. تنش غرقابی روی نهال دو گونه اثری معنی دار و منفی داشت، اما غرقابی با آب شور (به ویژه در غلظت های بالای نمک) دارای اثر منفی بیشتری نسبت به غرقابی با آب شیرین بود. غرقابی با سطوح مختلف شوری باعث کاهش معنی دار رویش قطری و ارتفاعی، میزان زیست توده کل، فتوسنتز، تعرق، نسبت کلروفیل a:b، پتانسیل آبی و محتوی نسبی آب در هر دو گونه گردید، به طوری که تیمار شاهد بیشترین مقدار و تیمار غرقابی با 150 میلی¬مولار nacl کمترین مقدار پارامترهای مذکور را دارا بودند. غرقابی باعث ایجاد ریشه های نابجا و منافذ هایپرتروفی در تمامی تیمارها گردید، طوری که با افزایش سطح شوری ازتعداد و میزان زیست توده ریشه نابجای دو گونه کاسته شد. با افزایش سطح شوری تحت شرایط غرقابی غلظت سدیم برگ افزایش و غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم کاهش یافت. به طور کلی، نهال کازوارینا¬ در مقایسه با نهال پده در طول 120 روز غرقابی با سطوح مختلف شوری پاسخ بسیار بهتری هم از نظر مقاومت و زنده مانی و هم از نظر پارامترهای مورد اندازه گیری از خود نشان داد. همچنین، در آزمایشی جداگانه روی نهال¬های کازوارینا با تیمارهای غرقابی دائم، غرقابی دوره ای و شاهد مشاهده شد که نهال های کازوارینا به مدت 4 ماه پاسخ مناسبی از لحاظ ویژگی¬های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی به شرایط غرقابی به ویژه غرقاب دوره¬ای نشان دادند، طوری که تیمار غرقاب دوره ای نه تنها در اکثر پارامترهای اندازه گیری شده تفاوت معنی داری با تیمار شاهد نداشت، بلکه رویش قطری تیمار غرقاب دوره ای بیشتر از تیمار شاهد و غرقاب دائم بود. اما کاهش پارامترهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک اندازه گیری شده در نهالهای تیمار غرقابی دائم مشاهده گردید. در پایان دوره این آزمایش نیز زنده مانی نهال ها در تمامی سطوح تیمار 100 درصد بود. کلمات کلیدی: زنده مانی، زیستتوده، پتانسیل آبی، فتوسنتز، ریشه های نابجا، عناصر برگ، نسبت کلروفیل a:b

پرایمینگ بذر یکی از روش های شناخته شده در بهبود کارکرد بذر تحت شرایط تنش می باشد. هیدروپرایمینگ ساده ترین روش برای آبگیری بذر است. خیساندن و مرطوب کردن بذور در آب و خشک کردن مجدد آن ها، قبل از اینکه جوانه زنی را کامل کند، هیدروپرایمینگ نامیده می شود. هدف از این مطالعه تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات جوانه زنی بذر و برخی پارامترهای فیزیولوژیکی نهالcymbopogon olivieri بود. به منظور بررسی خصوصیات جوانه زنی گونه cymbopogon olivieri، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار و 50 عدد بذر در هر تکرار مورد بررسی قرار گرفت و پارامترهای جوانه زنی ارزیابی شدند. فاکتور اول تیمار هیدروپرایمینگ در چهار سطح (0، 24، 48 و 72 ساعت) و فاکتور دوم محلول پلی اتیلن-گلایکول 6000 در سطوح 0، 4-، 8- و 16- بار در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی صفات فیزیولوژیکی cymbopogon olivieri، 50 عدد بذر با چهار تکرار در سطوح زمانی هیدروپرایمینگ (0، 24، 48 و 72 ساعت) و چهار سطح متفاوت از تنش خشکی (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در گلدان های پلاستیکی که با خاک مرتع سرچاهان پر شدند، کاشته شد و به رشد در شرایط گلخانه اجازه داده شد. سپس پارامترها در آزمایشگاه و سبز شدگی، رشد، صفات فیزیولوژیکی و بیوماس در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تفاوت بین میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن (p<0/05) مقایسه شد. نتایج نشان داد که تیمارهای 48 و 72 ساعت هیدروپرایمینگ باعث تأثیر مثبت بر درصد جوانه زنی بذر، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه و طول ریشه چه و ساقه چه در بذور cymbopogon olivieri داشت. همچنین هیدروپرایمینگ باعث اثرات مثبت بر رشد و پارامترهای فیزیولوژیکی نهال ها تحت تنش خشکی متوسط شد. نتایج نشان داد که افزایش تنش خشکی باعث کاهش قابل توجهی در صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نهال cymbopogon olivieri شد.

هدف پژوهش حاضر آزمون الگوی رابطه علّی تمایزیافتگی، روان¬رنجورخویی و بخشودگی با دلزدگی زناشویی از طریق میانجی¬گری تعارض زناشویی در معلمان مرد متأهل مدارس شهر استهبان بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان مرد متأهل مقاطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه مدارس شهر استهبان بودند که از بین آن¬ها، به روش نمونه¬گیری تصادفی طبقه¬ای نسبتی نمونه¬ای 300 نفری انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از مقیاس دلزدگی زناشویی کایزر، پرسشنامه تمایزیافتگی خود بازبینی شده اسکورن، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه بخشش رای و پرسشنامه تعارضات زناشویی تجدیدنظر شده ثنایی استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از تحلیل مسیر انجام گرفت. نتایج نشان داد که در کل نمونه، تمامی ضرایب مسیر بین متغیرها، از لحاظ آماری معنی¬دار بودند. به¬علاوه مسیرهای مستقیم تمایزیافتگی، روان¬رنجورخویی، بخشودگی و تعارض زناشویی به دلزدگی زناشویی از لحاظ آماری معنی¬دار بودند. هم¬چنین مسیرهای مستقیم تمایزیافتگی، روان¬رنجورخویی و بخشودگی به تعارض زناشویی نیز معنی¬دار بودند. از سوی دیگر، نتایج نشان داد رابطه غیرمستقیم تمایزیافتگی، روان¬رنجورخویی و بخشودگی با دلزدگی زناشویی از طریق تعارض زناشویی معنی¬دار بودند.

این پژوهش برای اولین بار در ایران به منظور معرفی درختچه پیش آهنگ جنگلی و دارویی سنجد تلخ (پرخار)، شناسایی مولکولی زیرگونه های رویشگاه های کشور، تعیین اثرات تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذور و نهال های این گونه و در نهایت مقاومت سنجی نهال های یکساله آن در برابر تنش خشکی انجام گرفت. پس از استخراج dnaاز برگ و بررسی سکونس بازهای نوکلئوتید، زیرگونه ایرانی به نام قفقازی شناسایی شد. بذور جمع آوری شده در ژرمیناتور و بخشی در گلخانه و عرصه نهالستان تحت دو نوع آبیاری (شاهد و همراه با مکمل) و چهار تیمار خاک (شاهد، سوپرجاذب، ماسه و خاک برگ) قرار گرفت. تیمارهای مختلف بذور شامل شاهد، سرما، تناوب دمایی، آب داغ، آب آهک و جیبرلین در قالب طرح کاملاً تصادفی اعمال گردید. در پایان دوره شاخص های جوانه زنی محاسبه شد. برای ارزیابی تأثیر تنش خشکی روی مورفولوژی و فیزیولوژی نهال سنجد تلخ آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار و چهار تیمار آبیاری انجام شد. پس از بررسی سکونس ها و مقایسه با بانک ژن، زیر گونه قزوین و آذربایجان شرقی در یک شاخه قرار گرفتند و شباهت ژنتیکی بیشتری به هم داشتند. زیرگونه آذربایجان غربی دو جهش بیشتر از سایر داشت. میانگین درصد جوانه زنی تیمارهای شاهد، سرما، تناوب دمایی، آب داغ، آب آهک و جیبرلین در بذور مبداء قزوین در ژرمیناتور به ترتیب 33، 12، 41، 4، 9 و 32 به دست آمد. بیشترین صفات درصد جوانه زنی، مجموع طول ریشه چه، تعداد ریشه چه و تعداد ساقه چه، قدرت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر در تیمار تناوب دمایی مشاهده شد. در تیمار جیبرلین بیشترین مقدار صفات مربوط به مجموع طول ساقه چه، طول ساقه چه، طول ریشه چه، زمان جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بود. کمترین میزان صفات مورد بررسی اکثراٌ در تیمار آب داغ و آب آهک بدست آمد. درصد جوانه زنی برای مبداء البرز، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و قزوین به ترتیب 90، 48، 95، 36 و 33 بدست آمد. شاخص بنیه بذر در بذور پرونانس البرز با 3/79 بیشترین و در پرونانس آذربایجان غربی با 1/27 کمترین مقدار بود. نسبت طول ریشه چه به ساقه چه در مبداء مازندران با 2/4 بیشترین و در مبداء قزوین با 0/95 کمترین مقدار را نشان داد. در گلخانه میانگین درصد جوانه زنی تیمارهای شاهد، سرما، تناوب دمایی، آب داغ، آب آهک و جیبرلین در آبیاری معمولی به ترتیب 3/75، 43/75، 5/17، 1/25، 15 و 37/5 و در آبیاری همراه با مکمل 8/75، 33/75، 27/5، 3/75، 11/25و 37/5 بدست آمد. در عرصه نهالستان میانگین درصد جوانه زنی تیمارهای شاهد، سرما، تناوب دمایی، آب داغ، آب آهک و جیبرلین در آبیاری معمولی به ترتیب 7/5، 23/75، 21/25، 0، 15 و 42/5 بوده و 1/25، 43/75، 35، 1/25، 8/75 و 46/25 در آبیاری همراه با مکمل بدست آمد. میانگین بیشترین درصد جوانه زنی در ماسه مشاهده شد. درصد زنده مانی در تیمارهای 2 روز، 4 روز، 8 و 12 روز دور آبیاری به ترتیب 95، 95، 66 و 61 درصد بود. فتوسنتز، بیومس و شاخص تولید ویژه کلروفیل به تدریج با افزایش خشکی کاهش یافت. با افزایش تنش خشکی کارایی مصرف آب افزایش، پتانسیل آب برگ و محتوی نسبی آب کاهش پیدا کرد. تحقیق بیشتر روی این گونه با ارزش به دلیل مقاومت به خشکی، تثبیت کنندگی ازت و خاصیت دارویی کم نظیر آن توصیه می-شود.

روند تخریب جنگلها در اثر عوامل گوناگون سبب از بین رفتن گونه های باارزش جنگلی از جمله گونه نمدار شده است.لذا به منظور یافتن نیازهای رویشگاهی و مشخصه های آن، بررسی کمی و کیفی، نخستین گام می باشدحوضه آبخیز واز که از رویشگاههای مهم این گونه (بویژه زیرحوضه شمار4 ) می باشد، انتخاب گردید.پس از انتخاب محل ، محدوده جنگلی بر روی نقشه مشخص گردید. مطالعه و بررسی رویشگاههای نمدار در حوضه نشان می دهد که درختان نمدار بر روی خاکهای قهوه ای جنگلی با بافت سنگین و نیمه عمیق (سنگلاخی) ، زهکشی مناسب، سنگ مادر آهکی ، ‏‎ph‎‏ بین 12/6 تا 6/7، ازت از 12 تا 39درصد ، فسفر قابل جذب‏‎19ppm‎‏ -5 ، پتاسیم قابل جذب ‏‎13ppm‎‏-7و ‏‎ec‎‏ از 83 تا 7/1 وجود دارند. همچنین دامنه های شمال شرقی در دامنه ارتفاعی 1400 -1100 ، شیبهای 100 -75 درصد و مناطق میان بند و بالابند را ترجیح داده . از تراکم بالاتری برخوردار می باشند.آمیختگی نیز 5/28 درصد تعداد درختان را نمدار و 5/34 درصد درختان را راش و ممرز به نسبت تقریبا مساوی و بقیه را سایر گونه ها تشکیل می دهد.