در پی تجدید حیات نهضت بیداری اسلامی طی دو قرن اخیر، اردوگاه غرب به رهبری ایالات متحده ی آمریکا و با حمایت لابی صهیونیستی، در حرکتی «انفعالی» برای مقابله با رشد «اسلامگرایی» در جهان اسلام و جلوگیری از تهدید «منافع حیاتی» خود در منطقه ی اسلامی، به اندیشه ی استعمار فرانوین روی آورد. « طرح خاورمیانه ی بزرگ» و بدیل های آن، نسخه ها و الگوهای پیشرفت و توسعه ی تحمیلی بر ساکنان منطقه ی استراتژیک خاورمیانه است. تأکید بر الگوی توسعه ی اسلامی- بومی، در قالب برنامه ای نوین، ضرورت راهبردی جهان اسلام در مقطع حساس حاضر می باشد؛ آنچه که در دیدگاه حضرت آیه الله خامنه ای به عنوان «هدایت صحیح بیداری اسلامی» آمده، در قالب «اندیشه خاورمیانه ی بزرگ اسلامی» قابل دسترسی می باشد. از این رو یافتن «مبانی و مولفه های خاورمیانه بزرگ اسلامی» در دیدگاه ایشان - در مدت رهبری - ، سوال اصلی این تحقیق را رقم می زند. همانگونه که در این تحقیق، تبیین «اندیشه خاورمیانه بزرگ اسلامی» بر پایه ی دیدگاههای رهبر انقلاب اسلامی ایران صورت گرفته، سعی بر آن بوده است که ترسیم «ساختار» - فصل بندی- اصلی تحقیق نیز با بررسی مجموعه ی بیانات، پیام ها، نامه ها و ... ایشان نقش بندد. تدوین ارکان جهت ساز نظیر اصول و ارزشهای مبتنی بر جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی و رعایت مولفه ها در تفکر اسلامی، همچنین شناخت چالش اصلی و عمومی جهان اسلام - استکبار جهانی- و اتخاذ راهبرد «همگرایی اسلامی» مبانی این اندیشه را تشکیل می دهند. از سوی دیگر این نگرش ضمن اینکه واقع بینی و تعقل را به یک تعبیر، توجه به مقتضیات محیطی، بازیگران و شناخت آنها می داند و توجه به گذشته تاریخی را در ترسیم چشم انداز پیش رو ضروری می شمارد، از سوی دیگر، تکیه بر ساخت و شکل دهی به آینده مطلوب اسلامی و ویژگی های جامعه آرمانی و حکومت عدل جهانی را به عنوان اهداف و مقاصد بر می گزیند.