این آزمایش روی 624 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 برایتعییناثرات سطوح مختلف کلسیم بر پاسخ جوجه های گوشتی نر و ماده به افزودن آنزیم فیتاز به جیره غذایی با استفاده از طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل(2×2×3)انجام گرفت. گروه های آزمایشی شامل دو سطح کلسیم (6/0 و0/1 درصد) و سه سطح فیتاز (0 ، 500 و 2500واحد درهرکیلوگرم جیره)و دو جنس (نر و ماده) بودند که هر کدام روی4 تکرار، هر تکرار متشکل از 13 قطعه به مدت 28 روز مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج نشان دادکه کاهش سطح کلسیم جیره بطور معنی داری (05/0>?) موجب کاهش وزن بدن، مصرف خوراک (دوره-های سنی 1تا 14، 14 تا 21 و 1 تا 28 روزگی)، فراسنجه های ایلئوم (خاکستر، کلسیم و فسفر)و فسفر درشت نی گردید. مصرف خوراک در دوره 21 تا 28 روزگی، ضریب تبدیل خوراک، خاکستر درشت نی (%)در سن 28 روزگی تحت تاثیر سطح کلسیم جیره قرار نگرفتند. کلسیم استخوان درشت نی با کاهش سطح کلسیم جیره افزایش یافت. افزودن آنزیم فیتاز به جیره فاقد تأثیر معنی دار(05/0<?) بر مقادیر وزن بدن، ضریب تبدیل خوراک، مصرف خوراک (دوره های سنی 1 تا 14 و 14 تا 21 روزگی)، مقدار کلسیم محتویات ایلئوم، خاکستر و فسفر استخوان درشت نی و خاکستر انگشت بود. استفاده از 2500 واحد آنزیم فیتاز به ازای هر کیلوگرم جیره موجب کاهش مصرف خوراک (در دوره 21 تا 28 و 1تا 28 روزگی)، خاکستر(%) و فسفر(%) ایلئوم و همچنین کلسیم (%) استخوان درشت نی گردید. فراسنجه های سرم خون (شامل کلسیم، آهن، آلکالین فسفاتاز، فسفر و کلسترول) در سن 28 روزگی تحت تأثیر سطح کلسیم و یا افزودن آنزیم فیتاز به جیره قرار نگرفتند. جنسیت پرندگان مورد آزمایش فاقد تأثیر معنی دار بر مقادیر خاکستر و مواد معدنی محتویات ایلئوم، درشت نی و انگشت پا بود، ولیسطح آنزیم آلکالین فسفاتاز سرم در پرندگان ماده بیش از نرها (05/0>?) بود. اثرات متقابل سطح کلسیم جیره، آنزیم فیتاز و جنسیت پرندگان مورد آزمایش روی صفات مورد سنجش غیر معنی دار بود(05/0>?). بطورکلی کاهش سطح کلسیم جیره دارای اثرات منفی بر عملکرد و معدنی شدن استخوان بود و افزودنآنزیم فیتاز به جیره تأثیری بر بخش عمده فراسنجه های مورد اندازه گیری نداشت و تنها موجب کاهش محتویات خاکستر و فسفر ایلئوم گردید.