نام پژوهشگر: لیلا حسن آبادی
لیلا حسن آبادی عبدالرضا ظهیری
رودخانه ها در چرخه طبیعی آب مسیر تخلیه رواناب به دریا ها و دریاچه ها می باشند که مورفولوژی آنها تحت تاثیر فرسایش و رسوب گذاری به طور مداوم در حال تغییر می باشد. از این رو مطالعه تغییرات مورفولوژی از ضروریات پایه ای برای طراحی پروژه های مهندسی رودخانه می باشد. همچنین طراحی سازه های متقاطع با رودخانه مانندسد های مخزنی، انحرافی، تنظیمی، پل ها و سیفون های معکوس و طراحی سازه های آبگیری بسیار وابسته به مطالعات دقیق الگوی انتقال رسوب و فرسایش در رودخانه می باشند. رودخانه کارون که بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه کشور می باشد به طور قطع رگ حیاتی کشاورزی و صنعت و تولید انرژی کشور می باشد و پروژه های بسیاری در این زمینه ها در این رودخانه اجرا شده و در دست بهره برداری می باشد. بنابراین شناخت هرچه بهتر و بیشتر از چگونگی فعالیت بستر رودخانه کارون و تغییرات مورفولوژی آن نیازمند انجام مطالعات رسوب است. در موضوع تعیین الگوی رسوب گذاری امکان استفاده از مدل های فیزیکی وجود ندارد. زیرا با توجه به محدودیت مقیاس، مدل های فیزیکی تنها در شبیه سازی جریان و رسوب در نزدیکی یک سازه نظیر پل ، سد های انحرافی و تنظیمی و آبگیر ها استفاده می شوند. تعیین الگوی رسوب گذاری در رودخانه نیازمند استفاده از مدل ریاضی برای شبیه سازی است. مدل های ریاضی موجود شامل مدل های یک بعدی، دو بعدی و سه بعدی می باشند. در این تحقیق از مدل سه بعدی ssiim که توسط پروفسور اولسن در کشور نروژ تهیه شده استفاده شده است. محدوده سه کیلومتری حد فاصل پل های پنجم و ششم اهواز بر روی رودخانه کارون با استفاده از 31 مقطع عرضی به فاصله 100 متر مدل شده است. هر مقطع در جهت عمودی به 21 قسمت تقسیم شده است و به این ترتیب 32550 چشمه محاسباتی مش بندی مدل را تشکیل می دهد. ضریب مقاوت جریان برای مدل با استفاده از مدل یک بعدی hec-ras کالیبره شده است. به این ترتیب که مدل یک بعدی جریان با استفاده از سطح آب مشاهده شده و ثبت شده برای دبی های مختلف در ایستگاه هیدرومتری اهواز واسنجی گردیده و ضریب زبری مانینگ معادل 0.025 برآورد گردیده است. مدل ssiim برای سیلاب های با دوره برگشت های مختلف اجرا و میزان رسوب گذاری پس از عبور هر سیلاب محاسبه گردید. همچنین با استفاده از منحنی تداوم جریان رودخانه کارون در ایستگاه هیدرومتری اهواز دبی غالب پایه رودخانه برابر با 300 متر مکعب برثانیه به دست آمده و اجرای مدل ssiim برای این دبی عاری از رسوب مشخص می نماید که 16 درصد از رسوب گذاری در اثر عبور دبی پایه 300 متر مکعب برثانیه از بازه مورد مطالعه شسته خواهد شد. در نهایت متوسط رسوب گذاری سالانه برای بازه مورد مطالعه 12 سانتی متر در سال محاسبه شده است که به برآورد های مطالعات انجام شده پیشین نیز بسیار نزدیک می باشد.
لیلا حسن آبادی محمدنبی سلیم
ماوراءالنهر در حیات سیاسی و اجتماعی خویش و در گذر زمان منشأ تحولات و دگرگونیهای بسیاری بوده است. با ورود مغولان به این منطقه و از میان رفتن حکوت های محلی گسترش اسلام برای مدت ها متوقف شد و آثار تمدنی و فرهنگی آن به همراه کشتارهای وسیع انسانی رو به تباهی و نابودی نهاد. در دوره ایلخانان ماوراءالنهر تا حدودی روی آرامش به خود دید در این پژوهش بر آن بودیم تا وضعیت این منطقه را در دوره مغول و تیمور در عرصه های سیاسی فرهنگی اجتماعی مورد بررسی قرار دهیم. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کتابخانه ای بوده که با ملاحظه اسناد و مدارک و فیش برداری توامان گردیده. نتایج حاصل در این رساله اینگونه قابل بیان است پس از حملات ویرانگر مغول هرج و مرج و نابسامانی نظام اداری ماوراءالنهر را فرا گرفت اما پس از مدتی این سازمان اداری مجدداً احیا شد و سر و سامان مختصری پذیرفت از سوی دیگر در اثر تهاجم مغول یکی از تحولات مهم در منطقه ماوراءالنهر جایگزینی قوانین مغولی یا یاسای چنگیزی با شعائر و قوانین اسلامی است. کلید واژه: ماورالنهر، مغولان، ایلخانان، تیموریان، فرهنگ و علوم اسلامی