چکیده در کشور سالانه هزاران تن مواد رسوبی از بستر رودخانه ها برداشت می شود. برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه بدون آگاهی از وضعیت بودجه رسوبی رودخانه میتواند موجب خسارات فراوانی شود. تغییرات خصوصیات ریخت سنجی رسوبات یکی از مهمترین اثرات برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه محسوب می شود که میتواند سایر خصوصیات هیدرولیک جریان و رسوب را تحت تأثیر قرار دهد. از مهمترین خصوصیات هیدرولیک رسوب که تحت تأثیر برداشت قرار می گیرند میتوان به نحوه انتقال ذرات رسوبی، تغییر بافت رسوبات انتقالی و میزان حمل اشاره کرد. در این پژوهش تأثیر برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه زارم رود بر روی مهمترین پارامتر هیدرولیک رسوب یعنی ریخت سنجی رسوبات و فرسایش بستر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تعیین حریم و حد بستر هیدرولیکی با دوره بازگشت های 2 و 25 سال برای رودخانه مورد مطالعه انجام شد. بدین منظور از رسوبات بستر رودخانه در مقاطع قبل و بعد از محل برداشت طی عملیات صحرایی نمونه برداری شد همچنین با نصب دو دستگاه نمونه برداری چاله ای در مقاطع قبل و بعد بستر رودخانه بار کف رودخانه نمونه برداری شد. سپس نمونه های رسوب به آزمایشگاه منتقل شدند و نمونه های رسوبی به روش الک خشک دانه بندی شدند، در نهایت با استفاده از نرم افزار gradistat آماره های دانه بندی رسوبات محاسبه گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه موجب تغییر دانه بندی مواد رسوبی بستر، کاهش اندازه ذرات رسوبی، کاهش کرویت و کاهش جورشدگی مواد رسوبی بستر رودخانه و بار کف رودخانه می شود. کلید واژه ها: برداشت شن و ماسه، هیدرولیک رسوب، خصوصیات ریخت سنجی رسوبات، gradistat، رودخانه زارم رود