نام پژوهشگر: مرضیه اسماعیلی فلاح
مرضیه اسماعیلی فلاح رویا معتمدنژاد
انسان امروزی زیر بمباران شدید تبلیغات تجاری زندگی می کند. از صبح که انسان بیدار می شود تا زمانی که به خواب فرو می رود، در معرض تبلیغات متنوعی از رسانه های مختلف قرار می گیرد. در واقع تکرار زیاد تبلیغات و به کارگیری شیوه های شرطی سازی در آگهی ها سبب در هم شکستن مقاومت افراد و در نتیجه درونی شدن ارزش های ارائه شده در تبلیغات می شود. بدین ترتیب تبلیغات می تواند موجب تحریک اعصاب و هیجان زدگی مخاطب شود. بسیاری از کارشناسان با تبلیغات موافقند و آن را نیروی خلاقه ای برای ترغیب و تشویق عمومی به مصرف محصولات می دانند و از سوی دیگر گروهی آن را عامل شستشوی مغزی، استثمار و تغییر شیوه زندگی مردم برشمرده و با آن مخالفند. حال چه جنبه مثبت و چه جنبه منفی تبلیغات را در نظر بگیریم، نمی توان منکر این مسأله شد که تبلیغات و پیام های تجاری بر روی مخاطبان تأثیرگزار است. در عصر حاضر تبلیغات تجاری توانسته است با فرهنگ، تعاملی خاص و کم نظیر پیدا کند. این تبلیغات در تقویت و و بازتولید عناصر فرهنگی بسیار تأثیرگزارند و آن چنان نقش موثری را ایفا می کنند که هم اکنون تبلیغات بنا به گفته مک کوایل بخشی از فرهنگ به حساب می آیند. این بدان معناست که آنچه تبلیغات عرضه می دارند، می تواند هنجارآفرین باشد؛ چراکه ما در محیطی آکنده از پیام به سر می بریم. این پیام ها لزوماً در اجتماع و فرهنگ هضم نمی شوند، بلکه به آن هجوم می برند و می خواهند که خود به فرهنگ تبدیل شوند. در این راستا از آن جایی که امروزه هیچ چیز از دست اندازی تبلیغات دور نمانده است، بازنمایی زنان در تبلیغات بازرگانی با توجه به هنجارآفرینی و تأثیرگزاری و تأثیرپذیری آگهی های تجاری از فرهنگ و ارزش های اجتماعی اهمیت ویژه ای می یابد. غفلت از نحوه بازنمایی زنان و جدی نگرفتن موقعیت آنان در پر تکرارترین و موجزترین پیام های رسانه ای موجب خسران و زیانی بعضاً جبران ناپذیر خواهد بود و جامعه را از کارکرد مطلوب نیمی از پیکره خود محروم خواهد ساخت؛ چراکه این پیام های پرتکرار با بازنمایی زنان در قالب های کلیشه ای و جنسی صرف، واژگونه ترین چهره را از زن، به زنان مسلمان این سرزمین و در واقع به کل جامعه القا خواهند کرد و زنان را از عرصه های کمال و کارایی اجتماعی دور خواهند ساخت. لذا حمایت از منزلت زنان در این پیام ها ضروری به نظر می رسد.