نام پژوهشگر: مینا رادمنش

مرکز چندمنظوره تعاملات تجاری، فرهنگی و تفریحی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  مینا رادمنش   هاشم هاشم نژاد

در طول تاریخ بشر، همواره تهیه مایحتاج زندگی جایگاه ممتازی را به خود اختصاص داده است، این امر با سپری شدن زمان و ایجاد بسترهای اجتماعی جدید و نیز گسترش جوامع انسانی شکل های گوناگونی به خود گرفته است. با توجه به مصرفی شدن جوامع در سایه پیشرفت تکنولوژی و بالا رفتن انرژی نسل جوانی و ظهور اندیشه های متفاوت میان آنها و پیروی کردن از ایدئولوژی تکثرگرایی باید به فکر راهکارهایی در جهت تخلیه این انرژی جمعی بود. یکی از بهترین روش ها راه رفتن و پیاده روی در فضاهای عمومی می باشد. همان طور که رابرتسون ک.ا در مقاله خود «راهبردهای توسعه پیاده روی برای برنامه ریزان مراکز شهری" فراگذرها- مال ها " مطرح می کند:« پیاده روی اصلی ترین الگوی جابه جایی افراد در داخل کانون های زیستی به شمارمی رود.» شهرهای بزرگ کشور های جهان دارای دو نوع طرح و نقشه هستند. نوع اول شهرهایی هستند که از قبل برای توسعه آن ها پیش بینی شده و به صورت شطرنجی و چند قطبی توسعه یافته اند و هر منطقه آن به لحاظ داشتن امکانات مورد نیاز از قبیل مراکز تجاری، اداری، خدماتی و... خود کفا می باشد. نوع دوم شهرهایی هستند که دارای یک هسته مرکزی بوده و دارای قطبی به نام بازار می باشند. ادارات و مراکز دولتی در نزدیکی و حواشی آن بنا شده و اکثر خیابان های اصلی منتهی به آن مرکز شده است که این امر منجر به بروز مشکلاتی فراوان ازجمله ترافیک و تراکم خودروها و پیامد ناشی از آن از قبیل آلودگی هوا و... شده است. شهرهای تک قطبی همراه با توسعه خود به دلیل عدم برنامه ریزی مناسب با مشکلات فراوان مواجه هستند. اکثراقشار مردم بنا به ضرورت هایی می بایست به این مراکز اقتصادی، اجتماعی مراجعه کنند و با صرف هزینه و دقت زیاد تحمل خستگی به رفع مشکلات و انجام کارها و رفع نیاز های روزمره خویش بپردازند.این مشکلات تأثیرات عدیده ای بر زندگی سالم و اجتماعی مردم از خود به جای می گذارند. تأثیری که نمودهای آن در دراز مدت آشکار می شود. مراکز تجاری با توجه به تنوع فعالیت هایی که در آن شکل می گیرد، می تواند به عنوان یکی از راهکار های گذران اوقات فراغت در قالب یک حرکت اجتماعی، مرکز مهمی در برنامه ریزی های شهری قرارگیرد. حال سوال این است که آیا یک مرکز خرید می تواند سوای عملکرد ارتباطی خویش، زبانی دیگر را در روابط شهری، در قالب سکون، مکث و آرامش داشته باشد وآیا مراکز تجاری جدید جایی است که معماری، با خلق فضا و فرهنگی جدید ، خود را عرضه کند؟حضور در فضای باز عمومی و تجربه ی زندگی اجتماعی را می توان در نخستین تجلی گاه های شهر در تاریخ شهرنشینی ایران جستجو کرد.دادوستد کالا همواره از دلایل اصلی شکل گیری بازارها بوده است. با رشد و پیشرفت تکنولوژی، الگوی مدرن باعث کمرنگ شدن نقش و هویت بازار در شهر های امروزی شد و جای خالی فضاهایی که بتوانند به عنوان مراکز اجتماعی ایفای نقش کنند احساس گردید. از چهار، پنج دهه ی گذشته در ایران، پاساژها به عنوان مراکزخرید جدید احداث شده و به عنوان نشانی از زندگی مدرن شهری معرفی شدند. همان طور که می دانیم خرید یکی از مهم ترین مسائل زندگی روزمره می باشد و نقشی کلیدی در زندگی شهری انسان ایفا می کند.انتخاب موضوع پژوهش در قالب طراحی یک مرکز چند منظوره تعاملات تجاری، اداری و فرهنگی می تواند پاسخی برای نیاز مردم به مکان هایی برای تجمع و گذران اوقات فراغت باشد. حال سوال پژوهش این است که آیا یک مرکز خرید می تواند علاوه بر عملکرد اصلی خود در خلق یک فضای فرهنگی زنده و پویا، راه حلی تازه ارائه نماید؟ پژوهشگر در این پژوهش برای پاسخ به این سوال و ارائه راه حل مناسب در ابتدا نظریه ها و تئوری های مختلف در رابطه با شهر، فرهنگ و رفتارهای اجتماعی را بررسی کرده و پس از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و مطالعه نمونه های موردی(case study) طراحی مجموعه را آغاز می کند. یکی از مهم ترین مفاهیم تأثیرگذار در شکل گیری ایده ی طرح مفهوم حرکت و پویایی است. از مفهوم حرکت به دو صورت بهره گرفته شده است. 1- حرکت شهروند در دل حجم همانند حرکت در یک گذر شهری است. 2- حرکت و پویایی حجم باعث ایجاد جذابیت برای مراجعه کنندگان و کشش اقتصادی بیش تر می شود.