در این تحقیق، یک حسگر انتخابگر غشایی پتانسیومتری جدید برای کلسیم بر پایه ی n-فنیل آزا 15-کرون-5 به عنوان حامل خنثی در محیط پلی وینیل کلراید ساخته شد. الکترود یک پاسخ پویای خطی در محدوده غلظتی 1-10×0/1-4-10×0/1 مولار با شیب نرنستی 5/0±3/29 میلی ولت و حد تشخیص 5-10×0/7 مولار نشان می دهد و دارای یک زمان پاسخ خوب (20~ ثانیه) و طول عمر بیشتر از 2 ماه و تکرار پذیری خوبی می باشد. بهترین عملکرد با ترکیب غشاء %9/31 پلی وینیل کلراید، %8/63 دی بوتیل فتالات، %7/2 n-فنیل آزا 15-کرون-5 و %6/1 سدیم تترا فنیل بورات به دست آمد. پاسخ پتانسیومتری الکترود مذکور، مستقل از ph محلول در محدوده ی 9?p5 ?ph است.الکترود مذکور، انتخابگری خوبی نسبت به کلسیم در مقابل بیشتر فلزات قلیایی، قلیایی خاکی معمول و بعضی از فلزات واسطه نشان می دهد. ضریب هم دمایی این الکترود v/? 4-10×2/3 تعیین شد. همچنین این الکترود به عنوان یک الکترود شناساگر در تیتراسیون پتانسیومتری یون های کلسیم با na2h2y.2h2oمورد استفاده قرار گرفت.

واکنشهای تشکیل کمپلکس بین کاتیون نقره (ag+) با لیگاند¬های درشت حلقه¬ی 18-کرون- 6 و بنزو15-کرون- 5 در مخلوط¬های دوتایی از حلال¬هایی 1- بوتانول/ تترا هیدروفوران، 2- متیل1- پروپانول/ تتراهیدروفوران، ترشیوبوتانول/ تتراهیدورفوران، سیکلو پنتانول/ تتراهیدروفوران، 1- اکتانول/ تتراهیدروفوران در چهار دمای 15, 25, 35و 45 درجه سانتی گراد با روش هدایت سنجی مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین کمپلکسه شدن کاتیون نیکل(ni+2) با لیگاند درشت حلقه¬ی 18- کرون- 6 در حضور مخلوط دوجزئ 1- بوتانول/ تتراهیدروفوران مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از انتخاب این مجموعه از واکنشها مطالعه اثر تعویض لیگاند (کرون اتر)، اثر تعویض کاتیون و اثر تعویض سیستم حلالی روی و اکنش تشکیل کمپلکس بین کاتیون های فلزی با لیگاند¬های درشت حلقه می باشد. برای بررسی اثر حلال، واکنش تشکیل کمپلکس بین لیگاند 18-کرون- 6 با کاتیون نقره در حضور هر یک از مخلوط¬های دو جزئی حلالی های مذکور بررسی شد. برای همه سیستم¬ها استوکیومتری تشکیل کمپلکس به نسبت 1:1 بوده که به تبعیت آن نوع کمپلکس [ml] می باشد.مقادیر ثابت های پایداری که از داده های هدایت سنجی بدست آمدند نشان می دهند که پایداری کمپلکس های مذکور تحت اثر ماهیت و ترکیب حلال قرار دارد پارامترهای ترمودینامیکی ، و که براساس معادلات وانتهف بدست آمد نشان می¬دهد که در برخی ترکیب حلالها عامل مساعد برای انجام واکنش آنتروپی و در برخی دیگر آنتالپی عامل مساعد می باشد. برای بررسی اثر لیگاند، واکنش تشکیل کمپلکس بین لیگاند بنزو15- کرون- 5 با کاتیون نقره در حضور حلالهای مذکور بررسی شد. منحنی¬های هدایت سنجی نشان می دهد کمپلکس¬هایی با نسبت استوکیومتری 1:1 تشکیل می شوند که ثابت پایداری برای این کمپلکسها برای همه ترکیب حلالها با لیگاند بنزو15- کرون- 5 کمتر از لیگاند 18- کرون- 6 بوده بنابراین کمپلکس¬های تشکیل شده با بنزو15- کرون- 5 ضعیف می باشند .برای بررسی اثر کاتیون، کمپلکسه شدن کاتیون های نیکل با لیگاند 18- کرون- 6 در حضور سیستم حلال 1- بوتانول/ تتراهیدروفوران مطالعه شد. منحنی هدایت سنجی نشان می دهد که برای کمپلکس نیکل، نسبت استوکیومتری لیگاند به کاتیون 1:2 بوده بنابراین کمپلکس دو هسته¬ای [m2l] می باشد.

واکنش تشکیل کمپلکس بین کاتیون هیدروکسیل آمونیوم با لیگاند درشت حلقوی 18-کرون-6 درسیستم های حلالی (دی- اکسان / متانول) ، (اتیل استات / استونیتریل) ، (اتیل استات / نیتروبنزن) و( استونیتریل / نیتروبنزن) و نیز واکنش بین لیگاند درشت حلقوی دی بنزو 18-کرون-6 با کاتیون هیدروکسیل آمونیوم در سیستم های حلالی (اتیل استات / متانول) ، (اتیل استات / استونیتریل) ، (اتیل استات / نیتروبنزن) ، (استونیتریل / نیتروبنزن) و (اتیل استات / 1و3- دی کلرو -2- پروپانول) در دماهای مختلف به روش هدایت سنجی مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که کمپلکسهای تشکیل شده دارای استوکیومتری 1:1[ml] می باشند. مقادیر ثابتهای پایداری کمپلکسها که با استفاده از داده های هدایت سنجی تعیین شدند ، نشان می دهند که پایداری کمپلکسهای تشکیل شده تحت تأثیر ماهیت و ترکیب حلال قرارمی گیرد. درتمام مخلوط های دوجزیی حلال ها یک ارتباط غیر خطی برای تغییرات ثابت پایداری کمپلکس های تشکیل شده برحسب ترکیب حلال مشاهده می شود. این نوع رفتار به برهم کنش های حلال- حلال درمخلوط های دوتایی حلال نسبت داده می شود. مقادیر پارامترهای ترمودینامیکی ( ?h?c , ?s?c , ?g?c ) برای کمپلکس ها از وابستگی دمایی ثابت های پایداری بدست آمده اند. این نتایج نشان می دهند که ترمودینامیک واکنش های تشکیل کمپلکس تحت تأثیر ماهیت و ترکیب درصد مخلوط حلال ها قرار می گیرد. در سیستم های حلالی مورد مطالعه ، آنتروپی ، آنتالپی و در برخی از موارد هر دو عامل مساعد برای تشکیل کمپلکس می باشند.

چکیده ندارد.