با توجه به اینکه نصب سیستم آبیاری بسیار هزینه بردار و وقت گیر است، بهتر است قبل از اجرای سیستم آبیاری، با درنظر گرفتن منطقه ی توسعه ی ریشه، مقدار رطوبت ایجاد شده توسط سیستم در پای گیاه بررسی شود. در این تحقیق عملکرد مدل hydrus-2d در برآورد رطوبت الگوی خیس شده تحت منبع خطی در مزرعه ای با بافت خاک سنگین و تقریباً ناهمگن در موسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعیِ شهر رشت در تابستان سال 1391بررسی شد. سه دبی 5/2، 5 و lit/hr/m 6 و چهار زمان آبیاری 1، 2، 3 و 4 ساعت درنظر گرفته شد که این 12 تیمار در سه تکرار اجرا شدند. 48 ساعت بعد از اجرای آبیاری، نیم رخی در خاک ایجاد شد و بعد از شبکه بندی نیم رخ خاک، در 55 نقطه با مختصات های معین، رطوبت حجمی خاک با استفاده از دستگاه رطوبت سنج minitrase kit اندازه گیری و پهنه بندی آن با استفاده از نرم افزار surfer رسم شد. مقادیر رطوبت با استفاده از مدل hydrus-2d برآورد شدند و سپس مقادیر شبیه سازی شده و اندازه گیری شده در هر تکرار با استفاده از شاخص های rmse، ef، nrmse، crm، mae و r2 برای نقاط کل نیم رخ خاک، با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج rmse برای تیمارها برای نیم رخ خاک در محدوده ی بین 0086/0 و cm3.cm-3 0164/0 و ضریب کارایی در محدوده ی 62 تا 78 درصد است. نتایج nrmse در تمام تیمارها زیر 10 درصد برآورد شد که براساس طبقه بندی محققین عملکرد مدل در رده ی عالی قرار گرفت. در کل، نتایج نشان داد که عملکرد مدل در بافت خاک سنگین و ناهمگن، مورد قبول بود. جهت بررسی جزئی تر عملکرد مدل در زیر تیپ، مقادیر شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای هر تکرار نسبت به عمق در یک نمودار یک به یک رسم شد. نتایج نشان داد که مدل، مقادیر رطوبت را برای رطوبت حجمی بیش از 41%، بیشتر از مقدار واقعی تخمین زده است. همچنین این نمودارها نشان دادند که رطوبت در لایه ی سوم افزایش داشته که دلیل آن، وجود لایه ی سخت با نفوذپذیری بسیار کم است. در کل، با وجود تفاوت شدید هدایت هیدرولیکی خاک در این لایه مدل توانسته است این افزایش رطوبت را به خوبی برآورد کند. با توجه به رواج سیستم آبیاری قطره ای در استان گیلان که دارای بافت خاک سنگین است، پیشنهاد می شود قبل از طراحی سیستم، عملکرد سیستم آبیاری با این مدل سنجیده شود و سپس نسبت به اجرای سیستم اقدام گردد.

کشاورزی و بخش آبیاری آن برای استخراج، انتقال و توزیع آب نیاز به انرژی زیاد دارد. یکی از راه های کاهش هزینه های مربوط به انرژی،دانستن نحوه پخش و توزیع آب در خاک است. امروزه مدل های مختلفی برای برآورد توزیع و تغییر رطوبت در خاک بعد از انجام آبیاری وجود دارد. در این تحقیق عملکردمدل عددی hydrus-2d در برآورد تغییرات رطوبت و عملکرد مدل تجربی ملایی کندلوس و همکاران، مدل تحلیلی wetup و مدل عددی hydrus-2d، در برآورد ابعاد عمودی و افقی جبهه رطوبتی، تحت یک منبع خطی زیرزمینی در خاک رس سیلتی ناهمگن در مزرعه پژوهشیِ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان در شهرستان رشت در تابستان سال 1391 مورد بررسی واقع شد.تحقیق در سطح آبیاری با حجم آب 10، 15 و 20 لیتر در هر دور و با سه عمق نصب نوار 10، 20 و 30 سانتی متر با سه تکرار انجام شد. نیم رخی در خاک خیس شده 24 تا 48 ساعت بعد از آبیاری ایجاد و پس از شبکه بندی آن در 45 تا 72 نقطه، رطوبت حجمی خاک با دستگاه رطوبت سنج tdr اندازه گیری و با نرم افزار surfer.8 خطوط هم رطوبت ترسیم شد. نتایج مقادیر رطوبت اندازه گیری و شبیه سازی شده با استفاده از آماره های rmse، nrmse، crm و maeمورد مقایسه قرار گرفت. در برآورد ابعاد خیس شدگی افقی مقدار rmse برای مدل ملایی کندلوس و همکاران و مدل hydrus-2d به ترتیب 045/0 و 060/0 و برای خیس شدگی عمودی به ترتیب 055/0 و 076/0 به دست آمد. برای خیس شدگی افقی مقدار nrmse برای مدل ملایی کندلوس و همکاران و مدل hydrus-2d به ترتیب 59/13 و 17/18 درصد به دست آمد که هر دو در سطحخوب قرار گرفتند و برای خیس شدگی عمودی به ترتیب 90/16 و 06/23 درصد به دست آمد که به ترتیب در رده خوب و متوسط قرار گرفتند.ولی مدل wet up در شبیه سازی خیس شدگی افقی و عمودی نیم رخ خاک بر اساس آماره های مورد ارزیابی ضعیف بود.مدل ملایی کندلوس و همکاران در برآورد ابعاد خیس شدگی با توجه به سنگین بودن و ناهمگنی خاک بهترین تطابق را داشت.عملکرد مدل hydrus-2d دربرآورد تغییرات رطوبت خاک بر اساس آمارهnrmse عالی بود.

آگاهی از نحوه ی توزیع رطوبت خاک در آبیاری قطره ای، که یکی از عوامل مهم در طراحی مناسب سامانه آبیاری می باشد، مستلزم انجام آزمایش های صحرایی است. هدف از این تحقیق بررسی اثر شیب و زمان آبیاری بر ابعاد خیس شدگی خاک تحت منبع نقطه ای است. در این پژوهش مطالعات صحرایی درخاک لوم سیلتی با دبی قطره چکان 4 لیتر در ساعت، در چهار شیب صفر، 5، 15 و 25 درصد و زمان های آبیاری 4، 6، 8، 10 و 12 ساعت صورت گرفت. خیس شدگی در سطح و نیمرخ خاک 24 ساعت بعد از اتمام آبیاری اندازه گیری و توزیع رطوبت خاک مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به الگوی خیس شدگی خاک در اراضی شیب دار مشاهده گردید که در اثر شیب، جبهه ی رطوبت به سمت پایین دست قطره چکان در جهت شیب منحرف شده به طوری که در مدت زمان آبیاری 12 ساعت در شیب 25 درصد سطح خیس شده ی نیم رخ خاک در پایین دست قطره چکان به 80 درصد کل مساحت پیاز رطوبتی افزایش یافت. همچنین حداکثر عمق نفوذ در سطوح شیب دار در فاصله بین 10 تا 24 سانتی متری پایین دست محور قطره چکان اتفاق افتاد. مساحت پیاز رطوبتی با افزایش شیب زمین افزایش ولی خیس شدگی سطح خاک کاهش پیدا کرد. همچنین با افزایش شیب زمین عمق خیس-شدگی در محور قطره چکان و حداکثر عمق نفوذ کاهش یافت. بررسی منحنی های هم رطوبت نشان داد که در اراضی مسطح و در مدت زمان های آبیاری بالاتر توزیع رطوبت از یکنواختی بیش تری نسبت به اراضی شیب دار و مدت زمان های آبیاری پایین تر برخوردار بود. همچنین بررسی مقدار رطوبت در نیم رخ خاک نشان داد که در مدت زمان آبیاری یکسان با افزایش شیب، میانگین مقدار رطوبت کاهش یافت. در تخمین مساحت پیاز رطوبتی، شبکه عصبی نوع پرسپترون چندلایه با ضریب تبیین (r2=0.99) و ضریب کارایی بالا (0.99=ef) و خطای کم تر (rmse=22.16)، نسبت به روش رگرسیون خطی چندگانه عملکرد بهتری داشت. ارزیابی مدل امین و اخماج نشان از دقت مناسب این مدل در تخمین حداکثر قطر و عمق خیس شده در منطقه مورد مطالعه داشت. نتایج بررسی های آماری نشان داد که می توان از مدل اصلاح شده ی امین و اخماج با دقت مناسبی در برآورد عمق و قطر سطح خاک خیس شده در اراضی شیب دار منطقه مورد مطالعه استفاده کرد.

به منظور بررسی تاًثیر سطوح مختلف نیتروژن بر ویژگی های کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه بهار (calendula officinalis l.) در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در محوطه باز دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1391 اجرا شد. چهار شرایط رطوبتی (رطوبت در حد ظرفیت زراعی، 25، 50 و 75 درصد تخلیه از ظرفیت زراعی) و پنج مقدار کود نیتروژن (صفر، 15، 30، 45 و 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) به عنوان تیمار در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که کمبود آب و نیتروژن بر صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه اصلی، وزن خشک گل، تعداد شاخه گل دهنده، تعدا گل در بوته، قطر گل، کارایی مصرف نیتروژن، کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید، غلظت مالون دی آلدئید، کاتالاز و پراکسیداز تاثیر معنی دار داشتند. مقایسه میانگین داده ها نشان دادند که با افزایش تخلیه آب از خاک ارتفاع بوته، قطر بوته، وزن خشک گل، تعداد شاخه گل دهنده، تعدا گل در بوته، قطر گل، کارایی مصرف نیتروژن، مقدار کلروفیل a و b و مقدار کلروفیل کل و کاروتنوئیدها کاهش ولی غلظت مالون دی آلدئید، فعالیت کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافته است. کاربرد کود نیتروژن سبب کاهش کارایی مصرف نیتروژن و افزایش مقدار کلروفیل و کاروتنوئید¬ها و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گردید. غلظت مالون دی آلدئید تا سطح کودی 30 کیلوگرم در هکتار نیتروژن افزایش و پس از آن کاهش یافت. با افزایش کمبود آب به دلیل کاهش جذب آب و احتمالا کاهش فعالیت های گیاهی، افزایش مصرف نیتروژن تأثیری در عملکرد گل گیاه همیشه بهار نداشت. در کل می توان گفت که در این آزمایش اگر چه کاربرد کود نیتروژن در شرایط آبیاری کامل بیشترین تاًثیر را بر تمامی صفات مورد مطالعه داشته است ولی با افزایش کمبود آب در خاک، از اثر بخشی کاربرد نیتروژن کاسته شده و تاًثیر چندانی بر بهبود ویژگی های مورد مطالعه نداشته است. در این آزمایش، کاربرد نیتروژن تا سطوح مشخصی از کمبود آب توانست سبب کاهش و خنثی کردن رادیکال های آزاد اکسیژن و در نتیجه جلوگیری از تخریب سلولی و تنش اکسیداتیو گردد.

به منظور استفاده بهینه از منابع آب آبیاری و بررسی تأثیر شوری آب و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی با استفاده از مدل¬های swap و wofost، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده¬ی علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال زراعی 1390-1391 اجرا شد. تیمار¬های آبیاری در کرت¬های اصلی در 6 سطح شوری (1- آب چاه، 2- رودخانه سپیدرود، 3- مخلوط آب رودخانه سپیدرود و آب دریای خزر به نسبت 10 درصد، 4- مخلوط آب رودخانه سپیدرود و آب دریای خزر به نسبت 5 درصد، 5- مخلوط آب چاه و آب دریای خزر به نسبت 10 درصد و 6- مخلوط آب چاه و آب دریای خزر به نسبت 5 درصد) و سطوح نیتروژن در 3 سطح (صفر، 45 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در کرت¬های فرعی بود. نتایج نشان داد که سطوح شوری آب آبیاری در سطح احتمال 1 درصد بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد به جزء وزن کاه و کلش اثر معنی داری داشت. کود نیتروژن نیز تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد خوشه¬چه، وزن هزار دانه، تعداد دانه پر در خوشه، پنجه بارور و نابارور، شاخص سطح برگ، وزن کاه و تعداد دانه پوک در خوشه داشت. اثر متقابل سطوح شوری آب آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، تعداد دانه پر در خوشه و شاخص برداشت تأثیر معنی داری داشت. اگرچه بیش¬ترین مقدار عملکرد دانه برنج با 6640 کیلوگرم در هکتار از تیمار آب چاه به دست آمد اما با تیمار آب سپیدرود با عملکرد 6535 کیلوگرم در هکتار اختلاف معنی¬ داری نداشت. عملکرد در تیمارهای آبیاری مخلوط 10 و 5 درصد آب دریا با آب چاه و آب رودخانه سپیدرود نسبت به عملکرد تیمارهای آب چاه و آب سپیدرودبه ترتیب 54 و 37 درصد کاهش یافت. بیش¬ترین میانگین عملکرد با 7237 کیلوگرم در هکتار از اثر متقابل بین تیمارهای کود نیتروژن به میزان 90 کیلوگرم در هکتار و آب چاه به دست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مدل swap با ضریب تبیین (r2=0.92) نسبت به مدل wofost با ضزیب تبیین (r2=0.89) عملکرد گیاه برنج را بهتر شبیه¬سازی می کند.

کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست مانند خاک و منابع آب زیرزمینی هستند. در این پژوهش برای شبیه سازی و بررسی چرخه نیتروژن در شرایط مختلف مدیریت آبیاری (غرقاب، رطوبت اشباع و 85 درصد رطوبت اشباع) و تیمارهای مدیریتی رهاسازی رواناب بعد از 24، 48 و 72 ساعت پس از کاربرد کود در اراضی شالیزاری از مدل hydrus استفاده شد.برایشبیه سازی چرخه نیتروژن در خاک از میکرولایسیمتراستفاده شد. بافت خاک مورد آزمایش لوم رسی سیلتی بود و پس از اعمال کود اوره و تیمارهای مورد نظر تحقیق مقادیر غلظت آمونیوم، نیترات و نیتریت به مدت 4 ماه (خرداد الی شهریور)در دو عمق 15 و 30 سانتی متری اندازه گیری شدند. بیش ترینکارایی نرم افرار در پیش بینی مقادیر آمونیوم و نیتراتدر عمق 30 سانتی متری خاک به ترتیب در تیمارهایi5r24 و i85%r24با ضریب تبیین 99/0 و 97/0 بدست آمد. همچنین مدل توانست نیتریت را با ضریب تبیین 96/0 و ریشه ی میانگین مربعات خطای نرمال شده 5/5 درصد شبیه سازی کند. ضرایب تبدیل آمونیوم به نیتریت، نیتریت به نیترات و نیترات زدایی در تیمارهای مورد بررسی به ترتیب در دامنه تغییرات 02229/0-00000006/0، 2/0-000008/0و 09/0-00000001/0 بر روز بدست آمدند که نشان از محدوده بیش تر فرآیند تبدیل نیتریت به نیترات دارد.نتایج این پژوهش نشان داد که مدلhydrus برای شبیه سازی انتقال نیتروژن تحت مدیریت های مختلف آبیاری می تواند مفید باشد. به عبارت دیگر این مدل به عنوان ابزار مدیریتی برای کاهش و جلوگیری از مسائل و دشواری های زیست محیطی نیتروژن در مناطق شالی کاری قابل استفاده است.

این مطالعه به منظور ارزیابی فنی و اقتصادی دو سامانه ی لوله های قطره چکان دار و آبیاری قطره ای نواری در گلخانه ی توت فرنگی شهرک گلخانه ای کیشستان واقع در شهرستان صومعه سرا در استان گیلان انجام شد. تیمارها شامل دو سامانه ی آبیاری قطره ای نواری (تیپ) و لوله های قطره چکان دار با سه تکرار بودند. آبیاری قطره ای نواری با دبی هشت لیتر بر ساعت در هر متر و فواصل روزنه ی 20 سانتی متر و لوله های قطره چکان دار با دبی 2/2 لیتر بر ساعت و فواصل روزنه ی40 سانتی متر بودند. نتایج نشان داد که به طور کلی آبیاری قطره ای نواری به لحاظ فنی بر لوله های قطره چکان دار برتری یافت و لوله های قطره چکان دار از نظر اقتصادی بر نوار تیپ ارجح می باشد.

چکیده ندارد.