کالبد شهر بر اساس نیازها وخواسته های مردم،اقلیم ، موقعیت جغرافیایی ، فرهنگ ، دین و بسیاری دیگر از عوامل شکل می گیرد.در هر دوره مراکز تاثیرگذار شهری متفاوت بوده است .در دوره های قبل از اسلام شهر بر اساس کهندژ شکل می گرفت وپس از ورود اسلام ،شهرها به دور مسجد جامع شکل گرفتند. اما در دوره صفویه می توان گفت فضاهای متعددی جزء مراکز تاثیر گذار در شهر بودند.بازار ، مسجد ، میدان ، کاروانسرا ، گرمابه وبسیاری دیگر از فضاهای شهری از مراکزی بودند که در کالبد شهر و در زندگی مردم تاثیر گذار بودند.بنابراین در این تحقیق فضاهای شهری به سه گروه تقسیم شده اند. فضاهای فرهنگی – مذهبی –مسکونی ، فضاهای اقتصادی – خدماتی –رفاهی و فضاهای اداری-نظامی- سیاسی .بیشترین فضاهایی که در سفرنامه های دوره ی صفویه ذکر شده اند ،فضاهای اقتصادی- خدماتی ورفاهی بوده است.که نشان دهنده ی تغییر در فرهنگ مردم ایران بوده است.در جامعه ای که مراکز مذهبی جزء هسته ی اولیه شهر محسوب می شد و کالبد شهر بر اساس آن شکل می گرفت ،در دوره ی صفویه فضاهای اقتصادی و خدماتی مساوی با فضاهای مذهبی بودند وکالبد شهر را نیز به همان اندازه تحت تاثیر خود قرار می دادند. کلید واژگان : سفرنامه ها، شهر، صفویه ، فضای کالبدی (فضای فیزیکی)