نام پژوهشگر: نجمه تقی زاده لنده

مطالعه اثر فرکشن (توکسیک) زهر عقرب همیسکورپیوس لپتوروس به روی پروفایل متابولوم سرم به کمک طیف سنجی nmr
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم 1391
  نجمه تقی زاده لنده   محمد ارجمند

چکیده: در ایران، سالانه حدوداً 1 % عقرب گزیدگی در شهرها و بیش از 5% عقرب گزیدگی در نواحی روستایی گزارش گردیده است.این نوع عقرب در استان خوزستان و سایر قسمت های غربی کشور اندمیک می باشد.عقرب همیسکورپیوس لپتوروس(گادیم) متعلق به خانواده ی اسکورپیونیده بوده و مسئول بیش از 10% عقرب گزیدگی در استان خوزستان می باشد، اما سم این عقرب باعث 95% مرگ و میر در افراد می شود. این گونه عقرب به علت دارا بودن سم سیتوتوکسیک و نوروتوکسیک التهابات و زخم های شدیدی را ایجاد می کند که می توان به اریتما، تاول، تغیرات پورپورا، نکروز، زخم و یا ترکیبی از آن ها اشاره کرد . اثرات توکسیک سم این عقرب باعث تغییرات گسترده در متابولیت های اولیه و ثانویه در سیستم های زنده می شود. متابونومیکس مطالعه ی سیستماتیک ردپای(فینگر پرینت) شیمیایی ناشی از واکنش های سلولی است. و یک روش مناسب برای مطالعه ی مکانیسم های سمیت و بیماری ها به کمک تکنولوژی رزونانس مغناطیسی هسته(nmr) می باشد.در این مطالعه پروفایل متابولیکی سرم موش عقرب گزیده را برای یافتن فینگر پرینت تغییرات متابولیکی مورد مطالعه قرار دادیم. مواد و روش ها: تعداد 30 سر رت از گونه ی ویستار در این مطالعه استفاده شد.رت ها به سه گروه تقسیم شده و در هر گروه 10 سر رت قرار گرفت. 1- گروه کنترل(شاهد): به این گروه µg/ml 200 نرمال سالین به صورت زیرپوستی تزریق کرده و بعد از 30 دقیقه ، رت ها را بیهوش کرده و از قلب آنها خون گرفته و سرم آن را جدا کرده و تا زمان انجام آزمایشات nmr در دمای 80- درجه ی سانتی گراد قرار دادیم. 2- گروه آزمایشی اول: به این گروه 200 میکرولیتر از سم عقرب تزریق کرده(ld-50=200µg/ml) و مانند گروه شاهد بعد از 30 دقیقه رت ها را بیهوش کرده و سرم جدا شده را در 80- درجه ی سانتی گراد قرار دادیم. 3- گروه آزمایشی دوم: به این گروه µg/ml 200 از سم عقرب تزریق کرده و بعد از 24 ساعت رت ها را بیهوش کرده و از قلب آنها خون گرفته و سرم آن را جدا کرده و تا زمان انجام آزمایشات nmr در دمای 80- درجه ی سانتی گراد قرار دادیم. از این نمونه به کمک دستگاه nmr bruker 500 mhz و پروتکلcpmg طیف گرفته و داده های متابولیتی را به کمک روش pca و نرم افزارهای کنومکس و پرومتاب آنالیز و طبقه بندی کردیم.داده های به دست آمده را با داده های بانک متابولیتی nmr مقایسه کرده و متابولیت هایی که تغییر محسوسی داشتند را شناسایی کرده و در سایت(www.metaboanalyst.ca) مسیر های متابولیکی تحت تاثیر قرار گرفته را شناسایی نمودیم. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که شماری از متابولیت ها که تغیرات زیادی طی مسمومیت با سم عقرب یافتند، می توانند به عنوان مارکر در این نوع عقرب گزیدگی در نظر گرفته شوند از جمله: بتا آلانین، هیستیدین و متیل مالونیک اسید. واژگان کلیدی: متابونومیکس، کنومکس، پروفایل متابولیکی، nmr