نام پژوهشگر: ناجی سواری

دور البصره فی ازدهار العلوم الأدبیه (فی العصر العباسی)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  ناجی سواری   خیریه عچرش

الملخّص: تعتمد هذه الرساله المتواضعه معالجه مدینه البصره من الناحیه العلمیه، و الأدبیه بإعتبارها هی المدینه التـی تحوّلت فـی العصر العباسی إلی مرکز حضاریًّ نشطٍ، یلمّ بین دفّتیه کلّ ما تقتضیه الحضاره الراقیه من علم، و أدب، و رخاء مادی؛ و بعباره أکثر وضوحاً، تعتمد هذه الرساله البحث حول البصره التـی سایرت الرکب الحضاری، و حول ما تمخّضت عنه من عطاء فکری و علوم أدبیه سامیه، راحت تناطح ما انتجته کلّ من المدن المدویّه شهرتها فـی آفاق العلم و الأدب، و ذلک علی مرّ العصور و الأزمان، فالبصره بهذا تستحقّ الإشاده و التعظیم. أمّا الغایه من وراء هذا البحث هی أن نقدّم للقارئ الموقّر و المحترم زبده ما انتجته البصره فـی العصر العباسی علی صعید العلوم الأدبیه، مجتازین ذلک کی نتبیّن مکانه أصحاب تلک العلوم الذین ینتمون إلی هذه المدینه، و نتناول جوانب من إسهاماتهم التـی صبّت فـی إنطلاق، أو- إن لم نقل ذلک- فـی إزدهار علمٍ من العلوم الأدبیه. و نظراً لشمولیه موضوع البحث، فقد سعینا إلی خلق صوره متکامله الأطراف، تجعل متلقّی النصّ متعایشاً مع أجواء المدینه، ثم بعد ذلک سلّطنا الأضواء علی أهمّ إنتاجات البصره و ما طرأ علیها من جدید فیما یمتّ لبحثنا بصله. و أخیراً، فمن خلال ما قدّمناه سیتمکّن القارئ الکریم من أن یأخذ بنصیب وافر من الإطّلاع علی تفاصیل ما خلقته البصره من أجواء أدبیه و علمیه، و علی ما جاءت به من جدید فـی العروض، و البلاغه، و المعاجم، و النحو، و النقد الأدبـی، و الشعر العربـی.