چکیده بـه منظور بررسـی اثر کودهای زیستی و نیتروژنی بر سودمندی کشت مخلوط ذرت و لوبیا آزمایشـی در سال زراعـی 89 – 1388 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد. فاکتور اول نوع کشت با هفت سطح شامل کشت خالص سه رقم لوبیا، کشت خالص ذرت، کشت مخلوط ذرت و سه رقم لوبیا و فاکتور دوم دارای دو سطح کودی شامل استفاده از کود های زیستی (نیتراژین + بارور 2) در موقع کاشت و کود اوره در مرحله سبز شدن و دیگری استفاده از کود اوره در دو مرحله سبز شدن و اوایل گلدهی می باشد. نتایج نشان داد که در لوبیا شاخص کلروفیل، تعداد برگ و ارتفاع بوته در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود، ولی از نظر تعداد شاخه فرعی، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه در واحد سطح بیشترین میزان مربوط به کشت خالص بود. از نظر تیمار کودی نیز در اکثر صفات اختلاف معنی داری بین کودهای شیمیایی و زیستی مشاهده نشد. در ذرت نیز نتایج نشان می دهد که فقط شاخص کلروفیل در کشت مخلوط بیشتر از خالص بود، اما در بقیه صفات مثل ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد دانه در بلال، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه بیشترین مقدار مربوط به کشت خالص می باشد. در مورد صفات تعداد برگ، تعداد ردیف در بلال و وزن صد دانه اختلاف معنی داری بین کشت خالص و مخلوط مشاهده نشد. در مورد تیمار کودی نیز در ذرت به جزء صفات تعداد برگ در بوته و تعداد بذر در بلال که بیشتر تحت تآثیر کود نیتروژن قرار گرفتند در بقیه صفات تفاوت معنی داری بین دو تیمار کودی مشاهده نشد. درصد نور دریافتی، شاخص سطح برگ و ضریب خاموشی نور نیز که جزء صفات کانوپی می باشند در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بدست آمد. در مورد شاخص های ارزیابی در همه تیمارها نسبت برابری زمین (ler) و مجموع ارزش نسبی (rvt) بیشتر از یک بدست آمد که نشان دهنده برتری کشت مخلوط نسبت به کشت خالص می باشد. که ازاین نظر کشت مخلوط ذرت-گلی و ذرت-صیاد به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار می باشند. برتری این شاخص ها در هر سه نوع کشت در حضور تیمار کودی زیستی بیشتر از تیمار کودی نبتروژن بود.