نام پژوهشگر: رضوان فرامرزی فیل آبادی
رضوان فرامرزی فیل آبادی محمد رضا زارع مهرجردی
در مطالعه حاضر، کاربردی از برنامهریزی آرمانی فازی، برای تعیین الگوی بهینه کشت محصولات عمده زراعی شهرستان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. برنامهریزی آرمانی فازی این امکان را فراهم میآورد تا بتوان اهداف مختلف و گاهاً متضاد را با اطلاعات نادقیق به طور منطقی و صحیح وارد مدل نمود و قادر به حل آن شویم. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل 335 پرسشنامه در سال زراعی 1388-1389 و همچنین اطلاعات جهاد کشاورزی جمعآوری گردید. محصولات مورد بررسی شامل گندم، جو، گوجهفرنگی، پیاز و سیبزمینی میباشند. ابتدا مقادیر سمت راست محدودیتها با استفاده از برنامهریزی کالیبره به دست آمد، سپس توابع عضویت برای هر هدف تعیین شد. برنامه برای سه رهیافت با تاکید بر پایداری منابع آب، با تاکید بر اهداف تولیدکننده (بازده برنامهای و میزان تولید) و با تاکید بر منابع طبیعی (حداقل استفاده از کودهای شیمیایی ، سموم و آب) برنامهریزی گردید و در هر رهیافت سناریوهای مختلف طی جایگشت مورد بررسی قرار گرفت. سناریوی برتر در هر رهیافت با استفاده از معیار تابع فاصله اقلیدوسی مشخص شد و سپس آرمانها و درصد تغییر آنها در سناریوهای مختلف برای هر رهیافت به دست آمد. نتایج حاکی از آن است که الگوی کشت فعلی منطقه تا حدودی با نتایج حاصل از الگوی برنامهریزی آرمانی فازی در هر سه رهیافت مورد بحث، با توجه به منابع در شرایط فعلی منطقه، متفاوت است، بهطوری که در هر سه رهیافت سطح زیرکشت گوجهفرنگی، پیاز و سیبزمینی افزایش یافته است که به دلیل بالا بودن نسبی سود ناخالص انتظاری این محصولات میباشد. در رهیافت اول سطح زیر کشت جو افزایش یافته است که به دلیل پایین بودن مقدار آب مصرفی میباشد. در رهیافت دوم به جز محصول جو، سطح زیرکشت چهار محصول دیگر افزایش یافته است که بیانگر بالا بودن سود ناخالص انتظاری این محصولات میباشد که هماهنگ با آرمان اصلی در این رهیافت میباشد. تحت طبیعت متغیر اولویت رسیدن به اهداف مختلف که تکنیک برنامهریزی آرمانی فازی بر اساس آن واقع شده است، ساختار اولویت برای تصمیمگیری در مورد ترکیب مناسب محصولات بر اساس نیازها و خواستههای فرد تصمیمگیرنده به آسانی تغییر داده میشود.