نام پژوهشگر: محمدرضا پورخواجه

بررسی تغییرات سلول های کلراید آبشش ماهی هامور epinephelus coioides تحت شوری های مختلف
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر 1389
  محمدرضا پورخواجه   همایون حسین زاده صحافی

چکیده ماهی هامور معمولی (epinephelus coioides) یوری هالین می باشد و علاوه بر دریا در خوریات و مصب ها نیز دیده می شود لذا می تواند مدل مناسبی برای بررسی تنظیم یونی در ماهیان تلئوست باشد. یکی از اندام های مهم در تنظیم اسمزی ماهیان آبشش می باشد که از طریق سلول های غنی از میتوکندری در تنظیم اسمزی موثر است. هدف از مطالعه جاری، بررسی توانایی تنظیم اسمزی در ماهی هامور و نیز بررسی تغییرات مورفولوژیک و فراساختاری سلول های کلراید در این ماهی می باشد. ماهیان بطور مستقیم از آب با شوری ppt40 که بعنوان تیمار کنترل در نظر گرفته شد به تیمارهای ppt10، ppt20 و ppt60 منتقل شدند. در دوره سازگاری دو ماهه تغییرات بافتی آبشش به روش های بافت شناسی کلاسیک و بافت شناسی با استفاده از تصاویر (tem) مطالعه شد. در بافت شناسی کلاسیک تغییر در تعداد و اندازه و نیز پراکنش سلول های کلراید در بین تیمارهای مختلف بررسی گردید که تغییرات چشمگیری در بین شوری های مختلف طی دوره دو ماهه مشاهده شد. در مشاهدات (tem) در پایان دوره، تفاوت تعداد میتوکندری ها در بین تیمارهای مختلف بررسی شد که نشان از اختلاف زیادی بین تیمارها بود. برای ماهیان منتقل شده از آب ppt40 به آب های لب شور (ppt10 و ppt20) از ساعت دوازده بعد از انتقال تا پایان دوره سازشی، کمیت داده ها، بطور معنی داری، تعداد کمتری از سلول های کلراید را (5% > p)، نسبت به شوری کنترل و ppt60 نشان دادند. در تیمارهای ppt10 و ppt20 تعداد سلول های کلراید در طی دوره سازگاری از روز سوم بعد از انتقال تا پایان دوره ثابت بود. از هفته دوم بعد از انتقال تا پایان دوره تعداد سلول های کلراید در تیمار ppt60 بیشتر از تیمار کنترل بود. در تمام دوره سازگاری تعداد سلول کلراید در شوری ppt60 ثابت بود. بعد از انتقال ماهیان از آب ppt40 به آبهای لب شور اندازه سلول های کلراید در تیمارهای ppt10 و ppt20 از روز اول بعد از انتقال تا پایان دوره کمتر از تیمارهای کنترل و ppt60 بود. تا قبل از روز هفتم اندازه سلول های کلراید در تیمارهای ppt40 و ppt60 اختلافی نداشتند ولی از روز هفتم تا پایان دوره اندازه سلول های کلراید در شوری ppt60 بیشتر از تیمار کنترل بود. از هفته دوم بعد از انتقال تا پایان دوره اندازه سلول های کلراید در بین تمامی شوری ها اختلاف چشمگیری داشت. داده های بدست آمده از مشاهدات (tem) بیان می دارد که بیشترین تعداد میتوکندری در سلول کلراید در تیمار ppt60 و کمترین تعداد آن در تیمار ppt10 مشاهده شد. در مطالعه بافت شناسی کلاسیک سلول های کلراید در ناحیه قاعده لاملایی و در فضای بین دو لاملا در ناحیه فیلامنتی بودند، تعداد و اندازه این سلول ها با افزایش شوری افزایش شدیدی را نشان دادند و البته در شوری های کمتر از شوری کنترل ما شاهد روند سریع کاهشی در تعداد و اندازه یونوسیت ها بودیم که با افزایش زمان به روند ثابتی میل می کنند. در بررسی فراساختاری سلول های غنی از میتوکندری با افزایش شوری تغییرات شدیدی در کمپلکس های سلولی و میتوکندری ها در فضای سیتوپلاسمی مشاهده شد. بعلاوه در ایمونوفلئورسانس که فقط در پایان دوره انجام شد نتایج مشابهی با مشاهدات کلاسیک حاصل شد. کلمات کلیدی: بچه ماهی هامور، آبشش، سلول کلراید، یوری هالین