چکیده عاشورا، موضوعی است که ادیبان در ملت های مختلف در آثار ادبی خود از زوایای گوناگون بدان پرداخته اند. شعر عربی و فارسی نیز از تاریخ پیدایش آن شاهد شاهکار های بسیاری بوده که گاه بر ادبیات دیگران نیز تأثیر گذار بوده است. ترکیب بند محتشم کاشانی از جمله شاهکار هایی است که مورد استقبال شاعران متعهد، از جمله سید مهدی بحرالعلوم در شعر عربی قرار گرفته و نواده ی وی سید حسین بحرالعلوم نیز، قصیده ی جد خود را که در 132 بیت سروده بود ، مخمس کرده است. این پژوهش پس از بررسی و شرح و ترجمه این اثر ارزشمـند، به مقایسه ی محـتوایی و زیبا شـناختی دو اثر فارسی و عربی در حوزه عاشورا پرداخته و اشتراکات و تمایزات آن دو را در این سه حوزه تبیین کرده است. بخشی از نتایج این پژوهش نشان می دهد که تخمیس سید حسین بحرالعلوم از لحاظ لغوی و ادبی شعری قوی و کم نظیر است؛ و موضوعات مطرح شده در قصیده ی سید مهدی بحرالعلوم با ترکیب بند محتشم کاشانی مشترک می باشد . هم چنین عاطفه ی حزن و اندوه ،احساس غالب بر اشعار هر دو شاعر می باشد.