نام پژوهشگر: زهره مهشاد

بررسی جایگاه منفعت در مکتب سودگرایی و آموزه های اخلاقی اسلام (با تأکید برآرای جان استوارت میل و علامه طباطبایی)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری 1390
  زهره مهشاد   سید مرتضی حسینی شاهرودی

سودگرایی اخلاقی یکی از نظریه های نام آشنای حوزه ی اخلاق هنجاری به شمار می-آید که دیر زمانی است در فهرست مکاتب فلسفی، به عنوان یک نظام اخلاقی تأثیرگذار و کارآمد، خودنمایی می کند و ذائقه ی فلسفی بسیاری را به خود مجذوب ساخته است. از مفاهیم بنیادین این نظریه، «مفهوم سود و منفعت» می باشد که این تحقیق درصدد برآمده تا با بررسی جایگاه این اصطلاح در آرای اخلاقی دو فیلسوف برجسته- جان استوارت میل و علامه محمدحسین طباطبایی- به تبیین وجوه اشتراک و افتراق آن در قالب سئوالات اساسی بپردازد. بر این اساس، استوارت میل با تحلیلی لذت گرایانه از مفهوم منفعت، آن را شالوده ی ارزش های اخلاقی معرفی می کند و معیار فعل اخلاقی را سود و زیان عمومی می داند. در مقابل، علامه طباطبایی با تحلیلِ روان شناختی- فلسفی، انسان را موجودی «استخدام گر» توصیف می دارد و بر این باور است که دین و آموزه های آن می تواند رابطه ی میان منفعت شخصی و منفعت اجتماعی را تبیین کند و تعارض آن را اعتدال -بخشد.