نام پژوهشگر: حسن شهرستانی

تجزیه و تحلیل و نقدوبررسی خمسه نظامی اوایل قرن8 هجری قمری موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به شماره ثبت 5179 ((تصویرسازی بر اساس داستانهای خمسه نظامی))
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1389
  کاظم باقری نیا   مصطفی باقری نیا

در گنجینه هنری ایران اسلامی آثار زیادی یافت می شود که بی نام و نشان در خلوت خود می درخشند و حامل فرهنگ تمدن و آداب و رسوم این مرز و بوم می باشند ، غالباً اینگونه آثار بی هیچ چشم داشت عرصه ی هنرمند یا صنعتگر آن در دل خود حرفهای زیادی برای گفتن دارند . بحق آفرینش چنین آثاری زیبا نشان از نبوغ و درایت هنر هنرمندان آن زمان هایی تاریخی است . خلق یک اثر هنری شامل یک شمشیر دو لبه بود که در یک دم برش از فرهنگ آن زمان را بازگو می کند و دیگری از جلوس مستند حکمرانان آن زمان را دارند که به گونه ای ظریف در قالب هنر بیان گشته اند این گفته نه تنها در آثار تصویری بلکه نمود آن بیشتر در دامنه ادبیات گسترده شده است و در دیگر هنرها نیز هم پای ادبیات پیش رفته است . یکی از شعرای تأثیر گذار تاریخ ادبیات ایران نظامی گنجوی می باشد که در قرن 6 هجری می زیسته است البته در مورد تاریخ تولد و مرگ ایشان نقطه نظرهای زیادی گفته شده است با این حال اگر میانگین عمر وی را در نظر بگیریم نظامی 84 سال (614-530 هجری) زیسته است که به قبل از استعلای مغول بر ایران می باشد . وی در این عمر پرمایه ی شان آثار ادبی نفیسی به جای گذارده اند که یکی از آثار مهم نظامی خمسه می باشد که به پنج گنج نیز مشهور است . گویند نظامی برای سرودن آن 45 سال وقت صرف کرده است (597 تا 552 هجری) نسخه خطی خمسه نظامی 5179 قدیمی ترین نسخه تاریخ دار جهان می باشد که حدوداً 119 سال پس از مرگ نظامی کتاب شده است . این نسخه هم اکنون در دانشگاه تهران کتابخانه مرکزی نگهداری می شود . این خمسه بر خلاف همیشگی دارا بودن 5 مثنوی نظامی کنار هم است دارای 3 مجموعه لیلی و مجنون اسکندرنامه و هفت پیکر می باشد که دو مثنوی آن یعنی خسرو و شیرین و مخزن الاسرار در آن لحاظ نشده است . این نسخه دارای 17 مجلس نگاره و 4 سرلوحه تزئین می باشد که به سال 718 هجری کشیده شده است. تصاویر این خمسه نشان از شروع یک اثر طلایی در روند شکل گیری یک مکتب هنری به نام کتاب آرایی مصور در ایران است . هر چند این نگاره ها ساده و خالی از پرداخت های دوره های بعدی کار شده اندولی باز از ارزش های تاریخی هنری آن کم نمی شود و نسخه قابل توجه و قابل مطالعه می باشد. این نسخه به نوعی بار تصویرگری قبل از مغول یعنی دوره ی سلجوقی و مغول را دارد که یکی از حلقه های متصل کننده ی شیوه کتاب آرایی و تصویرگری آن تاریخ می باشد . در این نسخه به وضوح شاهد تلاقی بین نسبت های نقاشی ایرانی چینی و مغولی هستیم که با بررسی و شناخت بیشتر آن شاید بتوان اطلاعات بیشتری بدست آورد .

شناخت پارچه ی دیبا با مطالعه در متون تاریخی و ادبی تا انتهای دوره آل بویه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1392
  نادیا پورعباس تحویلداری   حسن شهرستانی

چکیده: بافندگی یکی از هنرهای صناعی است که شامل بافته¬های داری، بافته¬های دستگاهی و دستی می¬باشد؛ پارچه¬بافی در گروه بافته¬های دستگاهی قرار می¬گیرد و دیبا نیز یکی از دستبافته¬های دستگاهی است. این دست¬بافته نفیس یکی از پارچه¬های ابریشمی است که در طول قرون گذشته بافته می¬شده است؛ شواهد و مستندات نشان می¬دهد در دوره ساسانی و سده¬های نخستین اسلامی این بافته ارزشمند به سفارش دیگر کشورها بافته و صادر می¬شده است. بنابراین شناسایی ماهیت این دستبافته¬ی نفیس، به¬عنوان بخشی از هویت ایرانی و گامی در جهت احیای این دستبافته ارزشمند، امری ضروری محسوب می¬گردد. به همین منظور پژوهش حاضر با روش توصیفی- استنادی و تاریخی به شیوه¬ی کتابخانه¬ای، اسنادی به واکاوی در مستندات تاریخی و متون منظوم و منثور پرداخته و می¬کوشد تا با استفاده از شواهد تاریخی و توصیفات ادبی، ماهیت دیبا را از پیش و پس از اسلام مشخصاً تا پایان دوره آل¬بویه شناسایی و الگویی تصویری دقیقی از آن را ارائه نماید. توصیفات تاریخی و شواهد ادبی نشان می¬دهد که دیبا از ابریشم¬های رنگین و در رنگ و نقش¬های متنوعی بافته می¬شده و این مقوله با یافته¬های باستان¬شناختی باقیمانده از دوره ساسانی و آل¬بویه نیز مطابقت دارد.

بررسی قابلیتهای تصویری آثار رمزی تمثیلی سهروردی با رویکرد به داستان آوز پر جبرئیل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1392
  عباس محمدی   حسن شهرستانی

جبرئیل در قرآن کریم رساننده وحی الهی به پیامبر اکرم است و مقام فرشته پیام رسان را دارد. با توجه به نقش جبرئیل و فرازهایی از سوره نور در قرآن کریم سهروردی عارف و فیلسوف مسلمان قرن پنجم در داستانی تحت عنوان آواز پر جبرئیل همه کائنات را زائیده پر چپ و راست وسیاه سفید جبرئیل معرفی می نماید وبا دیدگاه رمزی به تصویر سازی ذهنی این مضمون پرداخته است . صور خیال یا تصویر در شعر فارسی تصویری است که به کمک کلمات ساخته می شود و یک توصیف و یا استعاره و تمثیل قدرت آن را دارند که تصاویربدیعی درذهن مخاطب بیا فریند . تبدیل این صورذهنی وکلامی به صورتصویری درذهن تصویرگر و نقاش صورت می گیرد. خیال یا تصویردرتصویر سازی و نقاشی ، در قالب فرم و رنگ بر پهنه دو بعدی بوم یا کاغذ ترسیم میشود و تصاویر توسط تصویر گر از صورت خیالی به شکل عینی در می آید . در تصویر سازی آواز پر جبرئیل پرداخت به عالم سایه ها وعالم مثال موجود در عرفان اسلامی .. بهره گیری از دنیای مثالی نگارگری ایرانی ، و توجه خاص به عناصر تصویری موجود در نقش و نگاره های هنرتصویری دوره سلجوقیان وهمچنین المانهای تصویری زرتشتی و ساسانی جهت خلق اثری فاخر مثمر ثمر خواهد بود . بهره گیری از قابلیت بصری خوشنویسی اسلامی که در اصل تصویر کلام است و تلفیق آن با عناصر تصویری سایه وار و ترانسپرنسی تصویر گر را در ارائه اثری در خور توجه یاری می رساند.. برگردان و تفسیر تصویری یک متن رمزی به دلیل نبود مصداق عینی عناصر رمزی دراین عالم .. تصویر گری این اثر را با مشکل مواجه می نماید اما توجه به تعاریف عالم ماوراء وعالم مثال توسط سهروردی و همچنین انتزاع آمیخته با حال و هوای نگار گری ایرانی به تصویر گری داستان آواز پر جبرئیل کمک می نماید .

طراحی الگوهای برنامه سازی روایت محور در رادیو کودک
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1392
  میثم نبی   حسن شهرستانی

تولید برنامه های روایت محور همچون «قصه گویی رادیویی برای کودکان» پژوهش های نظری و بهره از الگوهای ساختارمند را می طلبد.الگوهایی که بتوانند در شکل های متعدد برنامه سازی ، محتوا و مفاهیم متناسب را به بهترین شکل به مخاطبان کودک منتقل نموده و بیشترین اثرگذاری را داشته باشند .جهت دسته بندی انواع برنامه های روایت محور کودک و ارائه ی الگوی مناسب، ابتدا شناخت صحیح پیرامون سه حوزه ضروری است : 1- شناخت کودک و ویژگی های آن 2- تعریف عنصر « روایت » و شاخصه های آن 3- نحوه ی بهره برداری از متون روایی در راستای برنامه سازی رادیویی. روش انجام این رساله روش اسنادی و کتابخانه ای است . پژوهشگر بر اساس منابع نظری و همچنین نمونه برنامه های پخش شده از صدای جمهوری اسلامی ایران در زمینه برنامه های روایت محورکودک ، در گام نخست اقدام به دسته بندی انواع گونه های روایتی نموده و بر اساس الگوهای ارائه شده پیشنهادی ، شاخصه ها ، ویژگی ها و موارد استفاده ی هر الگو را نیز مشخص نموده است.در مرحله ی بعد با توجه به ظرفیت های متون روایی و رسانه ی رادیو الگوهای جدید که فقدان آنها در میان برنامه های تولیدی حس می شده ، پیشنهاد شده است .الگوهای پیشنهادی در سه شاخه ی روایت های داستانی ، روایت های مستند و روایت های نمایشی ارائه شده.این تقسیم بندی به گونه ای است که بتواند تمامی گونه های روایتی را جهت طراحی دربر بگیرد . با توجه به اینکه عمده ی برنامه های تولید شده در صدای جمهوری اسلامی ایران در زمینه برنامه های روایت محور کودک در قالب «قصه گویی » است پژ وهشگر به بررسی شاخص ترین نمونه برنامه های رادیویی پخش شده و تحلیل آنها با رویکرد «ساختگرایی» پرداخته و الگوی مورد بهره برداری توسط آن برنامه را نیز مشخص نموده است .در حوزه ی روایت های مستند و نمایشی (نمایش خلاق) با توجه به یافت نشدن برنامه های پخش شده ی مرتبط برای کودکان که از رادیوی کشورمان پخش شده باشند ، متناسب با هر الگو نمونه برنامه ای طراحی و ارائه شده است .

شگردهای نویسندگی خلاق برای برانگیختن تخیل در مخاطب رادیو
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1391
  زینت زارع زاده   حسن شهرستانی

رادیو به عنوان یک رسانه ی جمعی است که طیف گسترده ای از آن استفاده می کنند.نوشتن به عنوان یکی از مهم ترین اختراعات بشری پیام ها را فراسوی زمان و مکان انتقال می دهد. نوشتن هم علم و هم یک هنر زیباشناختی محسوب می شود و نقشی اساسی در ایجاد ارتباطات دارد. به همین جهت برنامه های رادیو باید مخاطب محور باشد.نویسنده ی رادیو باید در نوشته های خود از خلاقیت ذهنی استفاده کند تا شنونده با متنی بی جان و راکد روبرو نشود. بنابراین مخاطب با شنیدن متنی زیبا و خلاق به دور از دل زدگی و کسالت شنیدن متن را ادمه می دهد و چه بسا در این میان نکته های آموزشی فراوانی فرا می گیرد.اگر چه توانایی نویسندگی تا حدودی استعدادی است اما فرد می تواند به پرورش آن بپردازد و با حضور در کلاس های آموزشی سطح نوشته های خود را ارتقاء دهد. البته باید گفت نوشته ی خلاق به نوشته ای می گویند که نویسنده مطلبی را که ممکن است بارها شنیده باشیم را به گونه ای نو و تازه بیان کند. بنابراین در این مسیر نویسنده نیازمند آن است که از یک سو نویسندگی خود را با تمرین و تکرار و آموزش ارتقاء بدهد و از سوی دیگر با آگاهی از دانش های روز و نیازهای مخاطب، مطالب ناب برای مخاطب خود فراهم آورد.برای این منظور نویسنده ی رادیو با توانایی خود و شناختی که از نیازهای مخاطب دارد تخیل مخاطب را برمی انگیزد و موجب التذاذ ادبی و رشد او در زمینه های گوناگون فکری، عقیدتی، اقتصادی، سیاسی و ... می گردد. روش های مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از:1)روش کتابخانه ای یا اسنادی برای تکمیل اطلاعات این پایان نامه.2)روش مصاحبه ی عمیق با نویسندگان مطرح رادیو، که پس از مطالعات انجام شده به سئوالات پژوهش پاسخ داده شد .

بررسی شاهنامه چاپ سنگی (متعلق به دوران قاجاریه) و مقایسه تصویری شاهنامه های این دوره- تصویر سازی برای طراحی پوستر
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1384
  محمدرضا دربان آستانه قوچان عتیق   مصطفی ندرلو

چکیده ندارد.

تاثیر ادبیات بر روی خط و نقش و فرم ظروف سفالین ایران در دوران ایلخانی و تیموری عنوان دوم: اجرای منتخبی از اشعار مولانا بر روی ظروف سفالین با تکنیک لعاب
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده معماری و هنر 1386
  هادی نگهبانی   حسن شهرستانی

چکیده ندارد.

بررسی و مقایسه فیلم های مستند مردم نگار (اتنوگرافیک) پیرامون ایران با مطالعه موردی فیلم های علف، قوم باد، شقایق سوزان، بلوط و تاراز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی 1388
  شیوا منتظری   احمد ضابطی جهرمی

چکیده ندارد.

بررسی جلوه های زندگی ایرانیان در سه اثر برجسته سده پنجم هجری (قابوسنامه، سیاست نامه، کیمیای سعادت)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  حسین افتخاری   حسن شهرستانی

چکیده ندارد.

تحلیل ساختاری قصه های عامیانه ایران و "گفتمان" آن مطالعه موردی (قصه های عامیانه فارس)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1388
  محمد حسین همافر   حسن شهرستانی

چکیده ندارد.

بررسی صور خیال در مثنوی معنوی، دفتر نخست
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده سینما و تئاتر 1387
  آدریا آقاسی   حسن شهرستانی

چکیده ندارد.