نام پژوهشگر: معصومه متین کیا
معصومه متین کیا بابک پیله ور
هدف از این مطالعه بررسی اثرات جنگلکاری با گونه سوزنی برگ کاج بروسیا بر تنوع گیاهی زیر اشکوب در پارک جنگلی گهر دورود در استان لرستان پس از گذشت 33 سال می باشد. در این مطالعه در سه تیپ جنگلکاری خالص کاج بروسیا، آمیخته اقاقیا و بروسیا، و اقاقیای خالص به همراه توده جنگلی طبیعی بلوط ایرانی در مجاورت پارک، اقدام به نمونه برداری از تنوع گیاهی گردید. بدین منظور در شکل زمین یکسان با استفاده از قطعات نمونه 400 متر مربعی که در داخل آنها 5 قطعه نمونه 4 مترمربعی در مرکز و چهار گوشه مستقر شده بود، اقدام به نمونه برداری از پوشش گیاهی شد. در هر تیپ از سه افق 0-10، 10-20 ، 20-30 سانتیمتری خاک نمونه برداری شد و آزمایشات بافت، اسیدیته، شوری، و عناصر غذائی شامل ازت، فسفر، پتاسیم، سدیم و درصد کربن آلی انجام شد. شاخصهای تنوع و غنا و یکنواختی برای گیاهان زیر اشکوب در هر تیپ محاسبه و از طریق تجزیه واریانس مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که منطقه جنگلکاری شده با گونه کاج بروسیا کمترین میزان غنا را (16گونه) به خود اختصاص داده است و پس از آن تیپ آمیخته اقاقیا و بروسیا (30 گونه)، اقاقیا (31 گونه)، و توده بلوط ایرانی(34 گونه)، بیشترین میزان غنا را به خود اختصاص دادند. محاسبه شاخصهای تشابه سورنسون وجاکارد در بین تیپهای مختلف نشان داد که کمترین میزان تشابه بین تیپ جنگلکاری بروسیا با بلوط و بیشترین تشابه بین جنگلکاری اقاقیا با جنگلکاری آمیخته اقاقیا- بروسیا وجود داشته است. بیشترین مقدار شاخص غالبیت گونه ای سیمپسون در تیپ بروسیا و کمترین آن در توده بلوط مشاهده گردید. با محاسبه شاخص های تنوع سیمپسون و شانون وینر بیشترین میزان تنوع در تیپ بلوط و کمترین تنوع در جنگلکاری با گونه بروسیا تعیین گردید. همچنین جنگلکاری با گونه کاج بروسیا سبب کاهش گونه های اندمیک در منطقه مورد مطالعه شده است به نحوی که جنگل طبیعی بلوط با 6 گونه اندمیک بیشترین گونه علفی بومی و منطقه جنگلکاری با گونه بروسیا و منطقه جنگلکاری آمیخته با 1 گونه کمترین گونه اندمیک را به خود اختصاص دادند. با توجه به اینکه در طی این مدت تغییرات ناچیزی در برخی عناصر خاک در افق 0-10 صورت گرفته است، این احتمال وجود دارد که تغییرات در تنوع گیاهان زیراشکوب ناشی از تاج پوشش سنگین گونه کاج بروسیا و اثر سایه آن باشد.