چکیده سید محمد کاظم طباطبایی یزدی از فقهای نامدار قرن سیزدهم و چهاردهم هجری قمری و صاحب اثر مهم العروه الوثقی است. حیات و زمانه او از نظر موقعیت سیاسی مصادف با جریان مشروطیت در ایران بود، وی یکی از مخالفان جدی مشروطه تلقی می شود. مروری بر مبحث نکاح و طلاق کتاب عروه همراه با حواشی فقها بر آن نشان از این حقیقت دارد که صاحب عروه در بحث نکاح و طلاق دارای آراء خاص فقهی است که غالباً توسط فقهای بعد از ایشان مورد نقد قرار گرفته است. از آراء خاص ایشان می توان مسائل زیر را یاد کرد: جواز طلاق زوجه مفقودالاثر در کمتر از چهار سال از سوی حاکم، جواز نگاه به تمام بدن زنی که می خواهد با او ازدواج کند ، عدم اشتراط ماضی بودن صیغه عقد نکاح، صحت ضمانت از نفقه آینده زوجه، صحت عقد نکاح با وجود شرط خیار فسخ در آن. گفتنی است که سید یزدی با احاطه ای که بر عرف داشته در مبحث نکاح و طلاق نیز فقیهی عرفی و دارای فهم عرفی است. برخی از آراء جدید سید در مبانی اصولی به قرار زیر است: حجیت قاعده مقتضی و مانع، مشرّع بودن قواعد لاضرر و لاحرج، احتیاط در شبهات موضوعیه تحریمه غیرمحصوره. این مبانی نیز مورد پذیرش اغلب فقها قرار نگرفته اند. واژگان کلیدی: مبانی فقهی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، عرف، مقتضی و مانع، نکاح، طلاق.