نام پژوهشگر: رضوان میرزایی راینی

ژئوشیمی کانسار مس ماهور و سنگ های میزبان ان، شرق بلوک لوت، ایران مرکزی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  رضوان میرزایی راینی   علی احمدی

کانسار چندفلزی ماهور واقع در شرق بلوک لوت در طول یک رگه به طول سه کیلومتر و عرض 5/0 تا 2 متر و در سنگ های اسیدی نیمه عمیق تشکیل شده است. از سطح به عمق مناطق فروشست (تشکیل مالاکیت، آزوریت، هماتیت،گوتیت و آتاکامیت)، برین زاد یا سوپرژن (تشکیل بورنیت، کوولیت،کالکوسیت، آنگلزیت، گرینوکیت، هاولئیت) و ژرف زاد یا هیپوژن (تشکیل مگنتیت، کالکوپیریت، پیریت، گالن، اسفالریت) در کانسار مشاهده می شوند. کانی های باطله عمدتا از کوارتز و کلسیت تشکیل یافته اند. دگرسانی های موجود در کانسار از انواع سیلیسی، سریسیتی، پروپیلیتیک، آرژیلیک، و پتاسیک هستند. بافت جانشینی، شکافه پرکن و برشی از مهم ترین بافت های همراه با کانسارزایی هستند. نتایج حاصل از آنالیز ریزکاو الکترونی بیانگر مقادیر متغیری از عناصرag ، as، sb، in، cd، zn، fe، cu، در کانی های سولفیدی کانسار ماهور است. وجود سه کانی کمیاب گرینوکیت، هاولئیت و آتاکامیت در منطقه سوپرژن و فروشست کانسار ماهور توسط آنالیز ریزکاو الکترونی شناسایی شده است. مطالعه سیالات درگیر برروی سه نمونه از کانی اسفالریت، حاکی از تغییرات حرارتی سیال کانه ساز بین 194 تا 292 درجه سانتی گراد است. با توجه به دمای ذوب آخرین بلور یخ سیال کانه ساز، شوری سیال درگیر 7/11 تا 23 درصد وزنی معادل نمک طعام (nacl) تخمین زده می شود. مقادیر ?34scdt برای 8 نمونه از کانی های سولفیدی (پیریت، کالکوپیریت، گالن، اسفالریت، بورنیت) در کانسار ماهور، بین 2/0‰ تا 07/4‰ با میانگین 96/2‰ می باشد. به علاوه دمای برآورد شده از زوج های سولفیدی در حال تعادل، نشانگر دامنه تغییرات تقریبی بین 215 تا 380 درجه سانتی گراد است. بنابراین چنین استنباط شده که گوگرد لازم برای تشکیل کانی های سولفیدی در کانسار ماهور توسط سیالات ماگمایی و یا سنگ های آذرین منطقه تامین شده است. شواهد موجود مانند بافت و ساخت کانسار، شکل رگه ای کانسار، نوع همراهی کانه ها، کانی های باطله، دگرسانی سنگ های دیواره، دمای همگن شدن و شوری، عمق کانه سازی، مطالعه ایزوتوپ های گوگرد و منشا سیالات کانه ساز، کانسار چندفلزی ماهور را در رده کانسارهای اپی ترمال نوع رگه ای تا مزوترمال قرار می دهد.