نام پژوهشگر: لیلا برکتین
لیلا برکتین علی نیکبخت
ژربرا یکی از مهمترین گلهای شاخه بریده جهان محسوب میشودکه هر روز تولید آن افزایش مییابد. یکی از مشکلات عمده در پرورش ژربرای شاخه بریده، کاهش محصول و کیفیت گل و نقصان عمر پس از برداشت به خصوص در فصل زمستان و در شرایط گلخانههای غیر استاندارد میباشد. تولیدکنندگان گل ژربرا معمولاً برای کاهش این مشکلات، از غلظتهای بالای محلولهای غذایی استفاده میکنند. با توسعه روزافزون صنعت گلکاری و لزوم افزایش کمیت و کیفیت گل، لازم است از عناصر سودمند در تولید گلها استفاده شود. سیلیسیم، یکی از این عناصر سودمند مهم میباشد. در مطالعهی حاضر، اثر استفاده از عنصر سودمند سیلیسیم، به دو صورت سیلیکات پتاسیم و نانوسیلیس، به منظور ارزیابی اثر آنها بر تولید گل، کیفیت و عمر پس از برداشت ژربرا رقم"یانارا" در دانشگاه صنعتی اصفهان مورد آزمایش قرار گرفت. در این آزمایش از غلظتهای مختلف سیلیکات پتاسیم و نانوسلیس شامل محلولپاشی نانوسیلیس با دو غلظت 5/12 و 25 میلیگرم در لیتر (بر اساسsio2) ، محلولدهی نانوسیلیس در بستر با دو غلظت 5/12 و 25 میلی گرم در لیتر (بر اساسsio2) و محلولدهی سیلیکات پتاسیم در دو غلظت 25 و 50 میلی گرم در لیتر (بر اساسsio2) و شاهد در سه تکرار استفاده شد. ویژگیهای گل شامل تعداد، وزن تر و قطر گل، قطر و طول ساقه گلهای برداشت شده در طی مدت آزمایش ثبت شد. برای انجام آزمایش پس از برداشت، گلها در 450 میلیلیتر آب مقطر دردمای 2±24 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 4±40 درصد و دوره روشنایی 13 ساعت نگهداری شدند. عمر گلدانی، محتوای آب، وزن خشک، وزن تر نسبی گل ثبت شد. همچنین فاکتورهای فیزیولوژیک، شامل کلروفیل نسبی برگ، پتانسیل آب آوند چوب دمگل و دمبرگ، میزان فتوسنتز، تعرق، کارایی مصرف آب فتوسنتزی، هدایت روزنهای و دیاکسید کربن زیر روزنهای برگ اندازهگیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش، محلولدهی 25 میلیگرم در لیتر نانوسیلیس نسبت به شاهد 2/42 درصد افزایش در تعداد گل نشان داد در حالی که بر عمر گل و قطر گل آذین اثری نداشت. کاربرد نانوسیلیس و سیلیکات پتاسیم باعث کاهش پتانسیل آب دمگل نسبت به شاهد شد ولی تغییری در عمر گل ایجاد نکرد. غلظت 25 میلیگرم در لیتر نانوسیلیس نسبت به شاهد، کاهش 3/12 درصدی وزن تر گل را نشان داد و منجر به کاهش 8/21 و 7/23 درصدی طول ساقه گل نسبت به سیلیکات پتاسیم، چه به صورت محلول دهی و چه به صورت محلول پاشی در همین غلظت شد. غلظت 25 میلی گرم در لیتر سیلیکات پتاسیم باعث افزایش 8/22 درصدی طول ساقه گل نسبت به گروه شاهد شد و همچنین منجر به افزایش 12/2 درصدی محتوای آب گل نسبت به محلول پاشی غلظت 25 میلی گرم نانوسیلیس گردید. محلولدهی 25 میلیگرم در لیتر نانوسیلیس و سیلیکات پتاسیم نسبت به گروه شاهد، به ترتیب 3/17 و 6/15 درصد وزن تر گل را کاهش داد. غلظت 5/12 میلی گرم در لیتر محلولپاشی و محلول دهی نانوسیلیس منجر به کاهش 1/12 و 5/13 درصدی وزن تر گل نسبت به گروه شاهد شد. همچنین غلظت 5/12 میلی گرم در لیتر محلولپاشی منجر به افزایش 9/19 درصدی کلروفیل نسبی نسبت به گروه شاهد گردید. محلول دهی 50 میلی گرم در لیتر سیلیکات پتاسیم، 2/8 درصد خمش گردن ژربرا را افزایش داد. غلظت های مختلف نانوسیلیس و سیلیکات پتاسیم تاثیر معنی داری بر فاکتورهای فتوسنتزی، اعم از تعرق، فتوسنتز، کارایی مصرف آب و هدایت روزنهای نداشت. به طور کلی تأثیر نانوسیلیس در تغییر صفات مورد مطالعه بسیار بیشتر از تأثیر غلظتهای مشابه سیلیکات پتاسیم بوده است. با توجه به اثر گیاه سوزی نانوسیلیس در غلظتهای بالا، در صورت کاربرد غلظتهای کمتر این ماده میتوان به بهبود صفات مطلوب در ژربرا دست یافت.