نام پژوهشگر: علیرضا حاج وزیری

بازتاب سنت و تجدد در نقاشی قاجار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1390
  علیرضا حاج وزیری   محمد علی رجبی

نقاشی عصر قاجار ادامه سنتهای گذشته از یک سو و شیوه های جدید وارداتی هنر نقاشی غرب بوده است. در طول تاریخ هنرنقاشی قاجار و از زمان سلطنت فتحعلی شاه برخی از عناصر و ویژگیهای نقاشی سنتی ایران بر شیوه فرنگی غلبه ای نسبی داشته است . در این دوره نقاشی بیشتر در اختیار دربار بوده است و به تبع آن موضوعات تابلوها ، تکچهره های شاه و شاهزادگان و بزرگان دولتی می بوده و یا مجالس بزم درباری . اما دوره های حکومت شاهان بعدی قاجار و به خصوص از زمان ناصرالدین شاه مصادف گردیده است با تماس روزافزون ایران با اروپا و ورود اندیشه مدرن به ایران که منجر به ایجاد مسئله ای تاریخی گردیده است که از آن با عنوان مواجهه سنت و تجدد غربی یاد می شود که تاثیر آن بی شک در نقاشی این دوره قابل پیگیری است. در این دوره گرایش به هنر غربی را در کنار عناصر و بیان ایرانی قابل مشاهده بوده که در نتیجه آن نقاشی این دوره بیش از پیش به فضای نقاشی طبیعت گرای غربی نزدیک شده و در عین حال از مهم ترین ویژگیهای این دوره قابلیت سنت(هرچند که ضعیف گشته بوده) در مقابل هجوم همه جانبه فرهنگ و هنر غرب بوده است. از این رو علی رغم تاثیرپذیری از هنر غرب در نقاشی این دوره رگه هایی از سنت هنری قدیم را در جلوه هایی بعضاً جدید مشاهده نمود ، همانند نقاشی قهوه خانه ای ، پشت شیشه و ............. هدف از نگارش این پایان نامه آن است که با تکیه بر منابع معتبر موجود و مطالعه مولفه های سنت و تجدد در نقاشی این عصر ، بتوان نحوه رویکرد هنرمند ایرانی به این مسئله را دریافت.