نام پژوهشگر: سمیرا عاشوری مکلوانی

بررسی تأثیر لجن فاضلاب بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و رشد گیاه ذرت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان 1390
  سمیرا عاشوری مکلوانی   محمدرضا خالدیان

لجن فاضلاب در فرآیند تصفیه فاضلاب تولید می شود و حاوی مواد آلی و مقادیری از عناصر پر مصرف (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و نیز عناصر کم مصرف گیاهی استکه می تواند به عنوان منبع کودی ارزان قیمت در اراضی کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش تعیین اثرات لجن فاضلاب شهری تصفیه خانه منجیل بر خصوصیات شیمیایی خاک و نیز اثرات آن بر جذب عناصر پرمصرف (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و عملکرد ذرت بود. این مطالعه در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 11 تیمار شامل تیمار شاهد (بدون افزودن لجن و کود شیمیایی)، تیمار کود شیمیایی (شامل عناصر نیتروژن و فسفر)، سه نوع لجن فاضلاب (خام، فعال و تثبیت شده) هر کدام در سه سطح 5/0، 1 و 5/1 درصد وزن خاک خشک از تصفیه خانه فاضلاب منجیل انجام شد.پس از آماده کردن تیمارها، چهار عدد بذر ذرت در تیر ماه 1389 در عمق سه سانتی متری کشت داده شد. گیاهان ذرت در پایان مرحله رویشی و قبل از گلدهی برداشت شد، افزودن لجن فاضلاببه خاک فقط باعث کاهش معنی دارphخاک در تیمار های لجن تثبیت شده نسبت به تیمار شاهد شد و قابلیت هدایت الکتریکی حالت اشباع (ece) ، ماده آلی خاک و ظرفیت تبادل کاتیونی (cec) افزایش معنی داری نسبت به شاهد و تیمار کودی نشان دادند. بیشترین مقدار eceمربوط به تیمار لجن خام 5/1 درصد بود که نسبت به شاهد چهار برابر شد. با افزودن 5/1 درصد وزن خاک خشک لجن تثبیت شده به خاک،cec از 5/21 سانتی مول بر کیلوگرم در تیمار شاهد به 4/29 سانتی مول بر کیلوگرم افزایش یافت. مقادیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم با کاربرد لجن نسبت به شاهد اختلاف معنی داری ایجاد نمودند و بالاترین مقدار آن در لجن فعال و تثبیت شده یک و نیم درصد مشاهده شد. غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه در اکثر موارد در تیمار لجن فعال و تثبیت شده 5/1 درصد بیشترین مقدار بود و تیمار شاهد کمترین مقدار را نشان داد. وزن خشک اندام هوایی گیاه در تمامی سطوح تیمارهای لجن فعال بیشتر از بقیه تیمارها بود و تیمار لجن تثبیت شده در رتبه بعدی قرار داشت. به طور کلی استفاده از لجن تثبیت شده به دلیل سهولت حمل و کاربرد در مزرعه و آلودگی باکتریایی کمتر و همچنین دارا بودن عملکردی بالاتر نسبت به تیمار شاهد و تیمار کود شیمیایی توصیه می شود.