نام پژوهشگر: نجمه السادات هاشمی
نجمه السادات هاشمی علیرضا فولادی
چکیده بدیع یکی از شاخههای علم بلاغت است که به کارگیری آن ضمن آرایش کلام به بخشی از توان هنری شاعر اشاره دارد. دیدگاه افراطی منتقدان به این فن، سبب شده است نقش آرایههای سودمند بدیعی در میان صنایع غیرمفیدی که به علل گوناگون گسترش یافتهاند، نادیده گرفته شود تا جایی که نظریات ارائه شدهی آنها، توصیه به پرهیز از استفادهی صنایع بلاغی و بدیعی را نشان میدهد. این پایاننامه ضمن بررسی کاربرد صنایع بلاغی، در شعر شاعران معاصر از دورهی مشروطیت تا پیش از انقلاب، به استخراج آرایههای بدیعی در اشعار یدالله رویایی، رضا براهنی، محمد حقوقی و محمدرضا شفیعی کدکنی پرداخته است. با تقابل بینشهای نوگرایانهی این چهار تن که خود منتقد نیز بودهاند و در این زمینه، نظریات موافق و مخالفی ارائه دادهاند و کاربرد صنایع بدیعی در اشعارشان، میتوان به ابعاد نظری و عملی شخصیت ادبی آنها پی برد و ثابت کرد صنایع بدیعی، همچنان جای خود را به عنوان یک فن سودمند در شعر معاصر حفظ کرده است. از اهداف این رساله، معرفی آرایههای سودمند برای بهرهوری بهتر از آنهاست تا به شناخت بیشتر شعر معاصر و پیشرفت آن یاری برساند، در همین راستا به تجزیه و تحلیل اشعار شاعران مدنظر پرداخته که تا کنون کمتر مورد بررسی قرار گرفته است و آرایههای پرکاربرد استخراج شده است. در نتیجه گرایش شاعران به بدیع مشخص شده و به نقش مضمون اشعار در استفاده از آرایهها اشاره شده و معناگرا یا لفظپرداز بودن شعرا تعیین شده است.