12 چکیده تفاوت های فردی، به عنوان خصوصیات روانشناختی غالب، باید در سطوح مختلف تدریس و یادگیری زبان کاملاً مورد ملاحظه قرار گیرند. از میان تاثیرگذارترین سازه های روانشناختی که منجر به تفاوت های فردی می شوند، می توان ازهوش چندگانه و منبع کنترل نام برد. هوش چندگانه با جنبه های متفاوتی از هوش سر و کار دارد که ممکن است هر شخص از آن برخوردار باشد. منبع کنترل، به عنوان مفهوم روانشناختی دیگر، به استنباط افراد از دلایل اصلی و شالوده ای رخدادهای زندگی شان اطلاق می شود. این تحقیق نتایج مطالعه ای برای بررسی هر گونه ارتباط بین هوش چندگانه و منبع کنترل از یک سو، و از سوی دیگر هر ارتباط ممکن بین هریک از این دو سازه و مهارت خواندن به عنوان یک جزء زبانی را گزارش می دهد. هفتاد و شش پاسخ دهنده در رشته های ادبیات انگلیسی، آموزش زبان انگلیسی، و مترجمی زبان انگلیسی، که از دانشگاه سیستان و بلوچستان و دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان انتخاب شدند، به پرسشنامه ی 90 سئوالی هوش چندگانه، پرسشنامه ی 28 سئوالی منبع کنترل، و بخش درک مطلب یک آزمون تافل پاسخ دادند. نتایج به دست آمده حاکی از هیچ ارتباط معناداری بین هوش چندگانه و منبع کنترل نبود. به هرحال، ارتباط معناداری بین هوش چندگانه و مهارت خواندن مشاهده گردید. از میان حیطه های مختلف هوش، هوش دیداری بیشترین سهم را در پیش بینی مهارت خواندن داشت. ارتباط بین منبع کنترل و مهارت خواندن نیز معنادار نشان داده شد. به بیان دیگر، همبستگی معنادار مثبتی بین سویگری درونی و مهارت خواندن و همچنین بین هوش دیداری و نمرات خواندن تشخیص داده شد. چنین می توان نتیجه گیری کرد که هوش چندگانه و منبع کنترل متغیرهای مهمی در خصوص توانایی خواندن هستند و هنگام پیشبرد راهبردهای آموزش خواندن باید عمیقاً مورد توجه قرار گیرند.