مینوی خرد و روایت پهلوی، دو اثر به زبان پهلوی هستند که بن مایه شان مباحث دینی آیین زرتشتی است. از نویسندگان این آثار و نیز تاریخ نگارششان، اطّلاعی در دست نیست امّا، با توجّه به محتوای آثار، می توان به آگاهی دقیق نویسندگان و تسلّطشان بر مسایل دینی زرتشتی و مباحث مربوط به آن، پی برد. با توجّه به محتویات و مضامین مینوی خرد، این کتاب را می توان، نوعی اندرزنامه به شمار آورد. آفرینش آسمان، گیاه، زمین و بشر، مباحث اساطیری سرنوشت روان پس از مرگ، معاد و همچنین وقایع اساطیری ای چون گنگ دژ، ورجمکرد، در کنار یادکردهایی از شخصیّت های اسطوره ای و حماسی، ازجمله مسایلی ست که در این دو متن، از آن ها سخن می رود. در کنار این دو کتاب، شاهنامه، متنی ست حماسی که از تاریخ افسانه ای ایران، آغاز می شود و تا ورود تازیان به ایران را در بر می گیرد. از این رو علاوه بر مضامین مشترک، شخصیّت های مشترکی را می توان در این سه متن یافت. در نگاه کلّی و با غور و تفحصّ در عناصر و موارد مشابه اسطوره ای- حماسی موجود در سه متن، می توان دو متن پهلوی را به خاطر نزدیک بودن به متن اوستا- که اسطوره ی موجود، از ضمیر آن برخاسته است- از اصالت اسطوره ای بیشتری برخوردار دانست و شاهنامه هم، با وجود حفظ اصالت و شاخص های اسطوره ای در محتوای شخصیّت های خود، به دلیل سرگذشت ایّام، تأثیر ناقلان و تباین مذهبی و عقلانی روزگار شاعر، پا به مرحله ی حماسی گذارده، نمود و جنبه های حماسی اش، چشمگیرتر و برجسته تر می باشد. واژه های کلیدی: شاهنامه، مینوی خرد، روایت پهلوی، شخصیّت های اسطوره ای- حماسی، اوستا