پایان نامه حاضر مدلی جهت طراحی یک سیستم پشتیبان تصمیم برای حل مسأله ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان ارائه می دهد که در آن، چندین محصول مورد نیاز، از چندین تأمین کننده با ظرفیت محدود، که مجاز به انتخاب نوع تخفیف مورد نظر خود هستند، تأمین می گردد. در این مدل ابتدا براساس مطالعات انجام شده معیارهایی برای ارزیابی توانمندی تأمین کنندگان پیشنهاد شده است. این معیارها با توجه به موقعیت خرید و نوع صنعت، توسط خریدار انتخاب می شود و میزان اهمیت آنها تعیین می گردد. سپس براساس معیارهای انتخاب شده، اقدام به ارزیابی کلیه تأمین کنندگانی می کنیم که با ارسال مشخصات خود برای خریدار، اعلام آمادگی کرده اند. خروجی این مرحله لیستی از تأمین کنندگان است که براساس امتیاز، اولویت بندی شده اند. سپس با توجه به نوع محصول، وزن اهداف توسط کاربر سیستم مشخص می گردد و در نهایت مدل ریاضی چندهدفه ارائه شده بهینه می گردد. خروجی این مرحله تعیین می کند که سفارش خود را به چه تأمین کنندگانی و به چه مقدار تخصیص دهیم به طوری که با بهره گیری از شرایط تخفیف چندگانه، کل اهداف خرید تحقق یابد. به کارگیری این سیستم در صنایعی که محصولات تولیدی آنها از قطعات متعددی تشکیل می شود می تواند به تصمیم گیرندگان دپارتمان خرید جهت اتخاذ تصمیمات مناسب کمک کند و سبب افزایش بهره وری سازمان گردد. این مدل با استفاده از داده های واقعی شرکت امرسان، به عنوان مطالعه موردی، مورد ارزیابی قرار گرفته است.

دراین تحقیق تعیین اندازه سفارش همراه بازمان بندی حمل کالا بصورت یک مدل ترکیبی در رویکرد مدیریت موجودی توسط عرضه کننده، با در نظر گرفتن زمان تحویل مورد بررسی قرار می گیرد. دررویکرد مدیریت موجودی توسط عرضه کننده، این عرضه کننده است که موجودی خرده فروشها را کنترل می کند. در این رویکرد،انحراف در انتقال اطلاعات یا اثر شلاق چرمی که از سطوح پایین زنجیره به سطوح بالای آن منتقل می شود کاهش می یابد مواردی که با کمبود مواجه می شویم کمتر اتفاق می افتد و هزینه ی نگهداری موجودی نیز کاهش می یابد. در نتیجه به علت کنترل موجودی خرده فروش ها و حمل تقاضای آن ها، عرضه کننده متحمل هزینه های اضافی می شود، یک چنین ساختار هزینه ای باعث می شود که عرضه کننده موجودی خود را در اندازه های بزرگ سفارش دهد واز سیاست های ترکیب حمل برای فرستادن تقاضای خرده فروش ها استفاده کند. در این تحقیق فرض می شود که سیستم موجودی تک محصولی و تقاضا تصادفی می باشد، همچنین عرضه کننده از سیاست نقطه سفارش مجدد برای سفارش دهی استفاده می کند و از یکی از دو سیاست زمان بندی حمل برای فرستادن سفارشات استفاده می کند.این سیاست های زمان بندی حمل شامل سیاست زمان پایه و سیاست مقدار پایه می باشد. در اینجا مسئله با فرض سیاست مقدار پایه و در نظر گرفتن زمان تحویل مدل سازی می شود.همانطور که می دانیم زمان تحویل یکی از فاکتورهای دنیای واقعی می باشد که در مدل های موجودی قابل چشم پوشی نیست. مدل توسعه یافته با زمان تحویل با استفاده از الگوریتم جستجوی ممنوع حل شده و در انتها نتایج عددی نیز ارائه می شود.

امروزه‏، وارانتی به عنوان یک قرارداد خدمت نقش کلیدی در تجارت و معاملات قانونی بازی می کند و بسیاری از محققین را بر آن داشته که با مدلسازی چنین خدماتی‏، استراتژی بهینه ای را برای خدمت دهندگان ارائه کنند تا الگوی تعیین قیمت مناسبی در اختیار آنها قرار گیرد. در این تحقیق مدلی از تولیدکننده‏، واحد خارجی (تعمیرکننده) و مشتری تحت قراردادهای خدمت متفاوت ارائه می شود و با تعیین متغیرهای تصمیم هر یک از اجزا سود آنها را بیشینه می نماید. تولیدکننده با تعیین قیمت فروش‏، قیمت وارانتی و طول دوره وارانتی سود خود را بیشینه می کند. از طرف دیگر‏، تعمیرکننده نیز با مشخص کردن هزینه تعمیر و هزینه نگهداری بهینه‏، به دنبال بیشینه کردن سود خود است. علاوه بر تولیدکننده و تعمیرکننده‏، مشتری نیز با انتخاب مناسب ترین گزینه پیشنهادی از سوی تولیدکننده و تعمیرکننده‏، می خواهد سود بیشتری را بدست آورد. در این تحقیق‏، تعاملات بین تولیدکننده‏، تعمیرکننده و مشتری با استفاده از تئوری بازیها ‏مدلسازی ‏می شود.‎ ‎ ‏در بخش اول این تحقیق فرض بر این است که مشتری یک محصول خریداری می نماید و به دنبال انتخاب بهترین قرارداد خدمت ارائه شده از سوی تولیدکننده و تعمیرکننده است. در اینصورت دو حالت بررسی می شود: بازی غیرهمکارانه و بازی نمیه همکارانه. در حالت بازی غیر همکارانه‏، نقطه تعادلی نش در دو حالت ایستا و پویا بدست می آید. در بازی نیمه همکارانه نیز تولیدکننده و تعمیرکننده که به عنوان یک خدمت دهنده واحد با هم همکاری می کنند‏، به دنبال تعیین استراتژی بهینه خود هستند. بنابراین تولیدکننده و تعمیرکننده به عنوان یک واحد خدمت دهنده‏، با تسلط یافتن بر مشتری‏، سود خود را بیشینه می کنند.‎ در بخش دوم‏ فرض بر این است که مشتری بیش از یک محصول خریداری می نماید و می تواند از انواع قراردادهای خدمت استفاده کند. در این بخش‏، ابتدا سود هر یک از اجزای شبکه وارانتی جداگانه بررسی شده و استراتژی بهینه آنها بدست آمده و سپس با در نظر گرفتن بازی پویا بین تولیدکننده‏، تعمیرکننده و مشتری‏، تعاملات بین آنها بررسی می شود. در نهایت میزان ریسک پذیری و یا ریسک گریزی مشتری و تاثیر آن در چگونگی انتخاب سبدی از قراردادهای خدمت مدلسازی خواهد شد.‎

امروز ما در جامعه ای زندگی می کنیم که هزاران بیمار محتاج عضو پیوندی با رنج بسیار در انتظار دریافت عضو پیوندی، روزهای عمر خود را سپری می کنند و هر روز نیز بر تعداد این بیماران افزوده می گردد و بعلت کمبود اعضای اهدایی، متاسفانه درصد زیادی از این بیماران در لیستهای انتظار فوت می کند. زمانی که عضو جدیدی برای پیوند در دسترس است یافتن سریع بیماری که با مشخصات آن عضو سازگار است بسیار ضروری است. به علت نیاز به اطلاعات مختلف و پراکنده در حوزه پزشکی به خصوص در فرآیند پیوند عضو، استفاده از سیستم پشتیبان تصمیمی با ساختار چند عامله توزیع شده می تواند به ارتقای عملکردی فرایند پیوند عضوکمک موثری نماید. در این تحقیق با مطالعه و ارزیابی سیستم های چند عامله که در حوزه مدیریت پیوند عضو در جهان مطرح هستند و با توجه به وضعیت ایران در مدیریت پیوند عضو ساختاری از یک سیستم پشتیبان تصمیم چند عامله پیشنهاد شده است که می تواند در جستجو و تصمیم گیری در انتخاب شایسته ترین دریافت کننده برای پیوند موثر باشد.

در سال های اخیر استفاده از منابع تولید پراکنده به دلیل شرایط مناسب اقتصادی و مزایای بسیاری که در کاهش انتشارات آلاینده هوا نظیر گازهای گلخانه ایی می توانند ایجاد کنند مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. از طرفی با توجه به اینکه امروزه با تجدید ساختار صنعت برق و نیز گسترش بازار رقابتی، مشترکین نسبت به قابلیت اطمینان تامین برق مورد نیاز خود آگاه تر شده اند. تولیدکنندگان هم به دنبال روش هایی برای افزایش قابلیت اطمینان برق تولیدی خود در کنار کاهش هزینه های تولید، انتقال و توزیع برق با در نظر داشتن موضوع آلودگی هوا هستند که استفاده از منابع تولید پراکنده یکی از روش های مطمئن و اقتصادی برای این منظور می باشد. در سه دهه اخیر، مطالعات بسیاری در زمینه تاثیر تولید پراکنده بر قابلیت اطمینان سیستم-های توزیع، تعیین مکان و ظرفیت بهینه تولید پراکنده به منظور بهبود قابلیت اطمینان، کاهش هزینه تولید برق و کاهش انتشارات آلاینده هوا انجام شده است. در این پایان نامه، برای اولین بار سه معیار مهم قابلیت اطمینان، انتشار آلاینده های هوا و هزینه های ناشی از اتلاف توان اکتیو و راکتیو را در چارچوب یک مدل بهینه سازی با ملاحظه محدودیت های فنی نظیر پروفیل ولتاژ، ظرفیت خطوط ارایه شده است و نشان داده شده است که تعیین همزمان و بهینه مکان و ظرفیت واحدهای تولید پراکنده می تواند کارکرد شبکه برق را بهبود بخشد و به گزینه برتری برای پیاده سازی در واقعیت تبدیل نماید. مدل ساخته شده سپس با استفاده از ترکیب جدیدی از دو روش ga و pso را روی یک سیستم 37 باس استاندارد ارزیابی شده است. در انتها نشان داده شده است که استفاده از روش فراابتکاری ga-pso نتایج برتری را نسبت به روش های کار شده توسط دیگر محققین تولید می نماید.

در دنیای رقابتی امروز، بدون کاهش هزینه ها و افزایش سطح خدمت دهی، حفظ مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید مقدور نیست. در طراحی شبکه های خدماتی مانند بیمارستان ها، مراکز فروش بلیط، ایستگاه های پلیس، سیستم های توزیع بانکی و ...، مکان یابی محل سرویس های خدماتی به طور قابل ملاحظه ای بر روی ازدحام نیازها تاثیر دارد. همچنین مدت زمان انتظار و زمان خدمت دهی کوتاه تر از جمله عوامل مورد توجه مشتری می باشد. بنابراین انتخاب بهینه مکان تسهیلات، تخصیص تعداد مناسب خدمت دهنده به هر تسهیل و نیز تخصیص بهینه مشتریان به آن ها از جمله عواملی است که باید به آن توجه شود. در این پژوهش یک مدل مکان یابی 3هدفه حداقل کردن زمان سفر و زمان انتظار مشتریان، حداقل کردن متوسط درصد بیکاری خدمت دهنده ها و نیز حداقل کردن هزینه استقرار با درنظر گرفتن قید انتخاب نزدیک ترین تسهیل به منظور یافتن جواب های کارا مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در این مساله از سیستم صف m/m/kj استفاده شده است. این مساله به صورت یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح فرموله شده است. سپس به منظور سنجش اعتبار مدل چندین مثال طراحی شده و با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری sa و vns، که در نرم افزار matlab کدنویسی شده، بهینه سازی گردیده است. با توجه به اطلاعات به دست آمده مشخص می شود که در اکثر مثال ها الگوریتم vns در زمان بسیار کوتاه تری به جواب بهینه دست پیدا می کند اما به طور قطع نمی توان ادعا کرد که این الگوریتم در تمامی موارد به جواب بهینه خواهد رسید.

یکی از موضوعات تحقیقاتی مورد توجه در حوزه قابلیت اطمینان، تخصیص افزونگی ساختارهای سلسله مراتبی سامانه های واقعی با مقیاس بزرگ است. از آنجایی که پیچیدگی های خاص چنین مدلی آن را در دسته مسائل np-hard قرار داده است، معمولا روش های ابتکاری و فرا ابتکاری برای حل اینگونه مسائل استفاده می شود. در پژوهش پیش رو برای افزایش اثر بخشی الگوریتم های حاضر روی مسئله mlrap، الگوریتم ژنتیک هیبریدی بر پایه کدگذاری افزونگی دو بعدی ارائه شده است. الگوریتم حل به شکلی طراحی شده است که کارایی بهتری نسبت به روش های قدیمی حل ساختار سامانه های چندسطحی و سری- موازی دارد. در الگوریتم پیشنهادی برای هر جزء امکان انتخاب چندین نوع قطعه با قابلیت اطمینان، هزینه، هزینه افزونگی و وزن متفاوت وجود دارد. جواب های بدست آمده از این الگوریتم در مقایسه با جواب مثال های عمومی موجود در مرور ادبیات، قابل قبول بوده و قابلیت حل مطالعه موردی مورد نظر منطبق با فرضیات مثال ها را دارا می باشد.

در این پایان نامه مدل توزیع آب تا محل های مصرف مورد مطالعه قرار گرفته و با استفاده از یک رویکرد بهینه سازی چند هدفه مصالحه ای بین سه هدف هزینه عملیاتی، مجموع کمبود و هزینه استراتژیک سیستم آب توسعه داده می شود. این مدل جدید روی یک سیستم توزیع آب فرضی اجرا و ارزیابی می شود و با استفاده از نرم افزار گمز راه حل های مصالحه ای بدست می آید. سپس با انجام تحلیل حساسیت تاثیر تغییر پارامترهای مهم مدل ارزیابی و تحلیل می شود. کلمات کلیدی: بهینه سازی چندهدفه، هزینه، کمبود، سیستم توزیع آب، گمز

الگوریتم های تکاملی بهینه سازی چندهدفه (emo)، در بسیاری از موارد برای حل مسائل بهینه سازی چندهدفه دارای 2 یا 3 هدف با موفقیت استفاده شده اند. با این وجود، مطالعات اخیر نشان داده است که کارایی و کیفیت الگوریتم های مبتنی بر چیرگی پارتو زمانی که تعداد اهداف بیشتر از 3 باشد، که به آنها مسائل بهینه سازی با اهداف زیاد گفته می شود، با دشواری هایی مواجه می گردد و گاه رو به زوال می رود. این کاهش کیفیت عمدتا به این دلیل است که با افزایش تعداد اهداف، تعداد راه حل های غیرپست افزایش می یابد و دیگر فشاری به سمت جبهه پارتو ایجاد نمی‏کند. بهمین خاطر اخیرا شاخه بهینه سازی با اهداف زیاد به یکی از حوزه های تحقیقاتی فعال تبدیل شده است.

مساله تخصیص تعمیم یافته یک مساله بهینه سازی ترکیبی معروف است که در آن هدف حداقل کردن هزینه تخصیص شغل ها به افراد است . به طوری که هر شغل تنها به یک نفر داده شده و به هیچ فردی بیش از ظرفیت آن کار داده نشود. این مساله دارای کاربردهایی مانند تعیین مسیر وسائل نقلیه ، تخصیص کا ربه کامپیوترهای موجود در یک شبکه کامپیوتری ، برنامه ریزی منبع ، طراحی شبکه های ارتباطات ، برنامه ریزی برای طول آگهی های تجاری تلویزیون و ... دارد. در این پایان نامه ، روشهای مختلفی که برای حل مسئله تخصیص تعمیم یافته در ادبیات تحقیق در عملیات بیان شده مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. سپس روش شبکه های عصبی هاپفیلد را به عنوان یک روش حل بلادرنگ مورد بررسی انتقادی قرار می دهیم و روش های آبه در 1992 و گال و زیسیمپولوس در 1999 ، به عنوان آخرین توسیع های مدل هاپفیلد مورد مطالعه قرار می گیرند. در ادبیات شبکه های عصبی هاپفیلد تنها روش تابع جریمه خارجی برای تبدیل مسائل بهینه سازی با محدویت به بدون محدویت به کار برده شده است . در این پایان نامه ما روشهای تابع جریمه داخلی ، تابع جریمه خارجی ، دوآل لاگرانژین افزوده به جای روش تابع جریمه خارجی موجود در مدل آبه نتایج بهتری نسبت به مدل های آبه و گال حاصل می گردد.

یکی از مسائلی که در بررسی عملکرد یک سازمان مطرح می شود ، میزان رشد بهره وری آن سازمان در سری های زمانی مختلف است.