نام پژوهشگر: سید جواد میرخلیلی
سید جواد میرخلیلی احمد مبلغی
علامه محمد حسین کاشف الغطاء (متولد 1294هجری قمری- متوفی 1373 هجری قمری) از جمله مراجع برجسته و تأثیرگذار جهان اسلام و تشیع در سده چهاردهم هجری قمری به شمار میرود که اگر چه در برخی ابعاد همچون مباحث کلامی شناخته شده است، اما تاکنون کمتر به اندیشههای سیاسی وی پرداخته شده و از این حیث ناشناخته مانده است. پژوهش حاضر که به نوعی یکی از مهمترین قدمها در راه شناخت افکار و اندیشههای این عالم برجسته شیعی است، بر اساس چارچوب نظری بحران توماس اسپریگنز و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی به دنبال بررسی چیستی اندیشه سیاسی این مرجع شیعی است. بدین منظور، و بر اساس این نظریه، بعد از پرداختن به سوانح احوال، عصر زندگانی و میراث علمی وی به واکاوی بحرانهای زمانه وی پرداخته شده و مهمترین مبانی اندیشه سیاسی این متفکر تحقیق و بررسی شده که از دل آن، راهکارهای کاشف الغطاء برای حل بحرانهای زمانه و نیز ترسیم نظام سیاسی مطلوب از دیدگاه وی حاصل شده است. پژوهش حاضر نشان میدهد کاشف الغطاء برای حل بحرانهای زمانه خود به طور خاص و بحرانهای کلی جهان اسلام، راهکارهایی را ارائه میدهد که بسیاری از آنها عام و فراگیر است که از جمله آنها میتوان به بازگشت مسلمانان به عظمت صدر اسلام، وحدت اسلامی، دوری از تفرقه، ترسیم نظام سیاسی مطلوب بر اساس نظریه ولایت فقیه و ... اشاره کرد. همچنین از یافتههای این پژوهش میتوان به توجه خاص این مرجع برجسته شیعی به نسبت میان دین و سیاست بر اساس مبانی اسلامی، حضور زنان در عرصه سیاست، بحث بیداری اسلامی و امثالهم اشاره کرد. از دیگر یافتههای پژوهش حاضر میتوان به نگاه آیت الله محمد حسین کاشف الغطاء به مفهوم عدالت، راهکارهای تحقق آن، جایگاه احزاب و نیز بحث شوری در نظام سیاسی از منظر وی اشاره کرد که نوعی بدیع بودن و نوآوری در اغلب مباحث این عالم شیعی یافت میشود که تحقیق حاضر با استفاده از منابع دسته اول مرحوم کاشف الغطاء، این نوآوریها را نشان داده و سیمایی کلی از اندیشه سیاسی وی را برای علاقهمندان و محققان ارائه میدهد. کلمات کلیدی: محمد حسین کاشف الغطاء، اندیشه سیاسی، نظام سیاسی مطلوب، فقه سیاسی.