نام پژوهشگر: سید محمد حسین کاظمی بازاردهی

تعهدات بر ذمه میت در فقه اسلامی و حقوق ایران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری 1390
  سید محمد حسین کاظمی بازاردهی   عباسعلی سلطانی

آدمی بعد از حیات خویش، نسبت به مسائلی متعهد است که دارای اهمیتی بسیار هستند؛ مسائلی مانند: قرض، دیه، عاریه و ... که هر کدام در جای خود، دارای مباحث متنوع و متعددی است. تعهدات انسان پس از مرگ وی، قابل تقاص و تأدیه بوده و این امر، غیرممکن نیست. در فقه اسلام و علم حقوق به این مقوله توجه شده و در مواضع مختلف به طور مستقیم و غیرمستقیم پیرامون آن بحثهای گوناگونی صورت گرفته است. دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: 1) ادای تعهد و تقاص مالی و انجام تعهد غیرمالی که بر عهده میت است، امکان پذیر است و فقه و قانون مدنی بر آن تأکید دارند. 2) تعهدات میت بیشتر از بُعد مالی تأدیه می شود و مواردی که غیرمالی باشد، اندک هستند. 3) در برخی موارد با مرگ میت متعهد، اصل تعهد منتفی می شود و چیزی بر گردن میت نخواهد بود. مثلاً: اگر میت تعهد کرده بود که کاری را انجام ندهد، با مرگش اصل تعهدش منتفی است چون دیگر وجود خارجی ندارد تا بخواهد برخلاف وعده اش عمل کند. 4) میان فقها و حقوقدانان، اصل تقاص و تأدیه تعهد بر ذمه میت، کاملاً پذیرفته شده است و غیر از برخی جزئیات، اختلافی میان آنها وجود ندارد. حقوقدانان غربی نیز بر این مهم تأکید دارند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و به صورت میان رشته ای است و ابزار گردآوری طلاعات، اسنادی و کتابخانه ای می باشد.