در این تحقیق اثرات تحریک ایمنی تجویز خوراکی عصاره خام گیاه صبر زرد در ماهی کپور معمولی ارزیابی گردید. بدین منظور. 300 قطعه ماهی کپور به 4 گروه مساوی تقسیم گردیدند. گروه اول با باکتری کشته آئروموناس هیدروفیلا ایمن شده و با عصاره آلوئه ورا تغذیه گردید. گروه دوم نیز با همین باکتری ایمن شده ولی با خوراک معمولی تغذیه شد. گروه سوم فقط با خوارک حاوی آلوئه ورا تغذیه گردید. گروه چهارم نیز به عنوان کنترل(غیر ایمن تغذیه شده با خوراک معمولی) در نظر گرفته شد. نمونه خون هر دو هفته در طول 8 هفته تهیه گردید. نمونه ها از نظر برخی فاکتورهای ایمنی (فعالیت لایزوزیم، فعالیت ضد باکتریایی سرم، فعالیت کمپلمان) بررسی گردیدند. در انتهای دوره 20 ماهی از هر تیمار با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا چالش داده شد و درصد بقای نسبی بین تیمارها مقایسه گردید. نتایج مشخص نمودکه درصد بقای نسبی در تیمارهای تغذیه شده با آلوئه افزایش معنی داری یافته است، فعالیت لایزوزیم تیمارهای تغذیه شده با آلوئه ورا نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری نشان داد (0.05> p ). تفاوتی در فعالیت کمپلمان و قدرت ضد باکتریایی سرم بین تیمارهای تغذیه شده با آلوئه ورا در مقایسه با تیمارهای تغذیه شده با خوراک فاقد آلوئه ورا مشاهده نگردید (0.05p> ). این مطالعه نشان داد که تجویز خوراکی آلوئه ورا باعث تحریک برخی پاسخ های ایمنی غیر اختصاصی و مقاومت در برابر عفونت آئروموناسی در ماهی کپور معمولی می گردد

در این تحقیق تاثیر جلبک دونالیولا سالینا بر میزان کاروتنوئید پوست، رشد و پاسخ ایمنی ماهی سوروم heros severus مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور 4 تیمار در 3 تکرار (هر تکرار 15 قطعه ماهی g5/0±27) ، توسط غلظت های مختلفی از دونالیلا (0، 50، 100، 200 میلی گرم در کیلو گرم) و به مدت 6 هفته تغذیه شد. در انتهای دوره پس از مقایسه شاخص های رشد‏، از پوست، خون و مخاط تیمار ها نمونه گیری شد و از هر تیمار تعداد 10 ماهی با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا چالش داده شدند. فاکتورهای ایمنی مورد بررسی شامل میزان فعالیت لایزوزیم‏ ، قدرت باکتری کشی سرم و تعداد لکوسیت ها بودند. اندازه گیری میزان کاروتنوئید پوست نیز روی نمونه-های پوست انجام گرفت. نتایج نشان داد که شاخص های رشد در غلظت های 200 و 100 جلبک دونالیلا افزایش معنا داری نسبت به گروه کنترل داشتند (p<0.05). تیمار های تغذیه شده با دونالیلا دارای سطح بالاتر کاروتنئید نسبت به گروه کنترل بوده و این افزایش در بین گروه ها نیز معنا دار بود (p<0.05). میزان فعالیت لایزوزیم سرم در تیمار های تغذیه شده با دونالیلا نسبت به تیمار شاهد تفاوت معنی داری داشت (p<0.05) و در بین تیمار ها غلظت 200 دونالیلا از دو غلظت دیگر بیشتر بود (p<0.05)، ولی علیرغم افزایش ظاهری میزان فعالیت لایزوزیم مخاط در تیمار های دونالیلا‏ ، این افزایش معنی دار نبود(p>0.05). همچنین قدرت باکتری کشی سرم و مخاط در تیمار های دونالیلا نسبت به گروه کنترل افزایش نسبی داشت، ولی این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود(p>0.05). میزان لکوسیت در تیمار های تغذیه شده با دونالیلا به طور معنا داری نسبت به گروه کنترل افزایش یافت(p<0.05). تلفات بعد از چالش با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا در تیمار 200 دونالیلا کمتر از بقیه تیمارها (p<0.05)، در تیمار های دیگر نیز میزان تلفات کاهش یافت ولی معنی دار نبود. از تحقیق حاصل می توان نتیجه گرفت که جلبک دونالیلا باعث بهبود در میزان رشد، برخی فاکتور های ایمنی ماهی و میزان بتاکاروتن ماهی سوروم می گردد.

با افزایش تراکم ماهی در مراکز تکثیر و پرورش و همچنین در ماهیان مولد در زمان تولید مثل ، ایجاد ضایعات و زخم های پوستی یکی از معضلات کارگاه های تکثیر و پرورش است.تسریع در ترمیم زخم ها در بهبود وضعیت ماهی در دوره پرورش و افزایش سود اقتصادی حاصل از پرورش بسیار مهم است. گیاه آلوئه ورا یک گیاه دارویی شناخته شده است که بیشتر به خاطر نقشی که در روند ترمیم زخم و شادابی پوست در انسان دارد مشهور است. مطالعات فراوانی در مورد نقش فرآورده های این گیاه در حیوانات آزمایشگاهی و دام ها انجام شده است اما تابه حال از این گیاه در آبزیان برای ترمیم زخم استفاده نشده است. در این تحقیق اثر مقادیر مختلف(5/0 و 2 و 5 و 10 درصد) عصاره خام گیاه آلوئه ورا را به صورت حمام کوتاه مدت (15 دقیقه) در مقایسه با حمام دائم(5/0 درصد) و گروه شاهد پس از ایجاد زخم و برداشت نمونه در روزهای صفر ، 1 ،3 ،5 ، 7 ،14 و 21 مورد بررسی هیستوپاتولوژی قرار گرفت،که در این تحقیق فاکتورهای ترمیمی زخم مورد بررسی قرار گرفتند. به طور کلی این بررسی نشان داد که شدت نکروز و پرخونی در تیمارهای حمام آلوئه ورا نسبت به شاهد کمتر ولی شدت تشکیل اپیدرم در تیمارهای مذکور بالاتر بود و از روز 3 به بعد روند ترمیم سرعت بیشتری داشت و شدت نکروز نیز کمتر شده بود. با توجه به نتایج این تحقیق می توان پیشنهاد نمود که از حمامن دائم یا کوتاه مدت 5/0 درصد بسته به موقعیت پرورش دهندگان در صنعت آیزیان استفاده نمود

به طور کلی ماهیان گرمابی که پرورش آنها متداول می باشد عمدتاً شامل کپور ماهیان هستند. کپور ماهیان بزرگترین خانواده ماهیان استخوانی هستند . ماهی کپور معمولی یکی از ماهیان خانواده کپور ماهیان است نتایج حاصل از بررسی آزمایشات بیوفیزیکی در20 ماهی آزمایش شده در زمستان و40 ماهی در بهار به شرح زیر به دست آمد که در جدول شماره 4-1و4-2 نیز آمده اند: الف-1 :وزن وزن میانگین ماهیها در زمستان1107 گرم و در بهار1095 گرم به دست آمد . الف-2 :حجم منی حجم میانگین منی در زمستان 60/6 میلی لیتر و در بهار84/12 میلی لیتر به دست آمد. الف-3 :اسپرماتوکریت اسپرماتوکریت میانگین در زمستان25/46 و در بهار72/49 درصد به دست آمد. الف-4 :غلظت اسپرم میانگین غلظت اسپرم در هر میلی لیتر در فصل زمستان 1010×51/0±85/1 در هر میلی لیتر اما در فصل بهار (44/0±16/2)× 1010 در هر میلی لیتر به دست آمد. الف-5 :تعداد تام اسپرم میانگین تعداد اسپرم در منی ماهی ها درفصل زمستان5/6±1010×27/11اسپرم و درفصل بهار 11/28 ±1010× 06/270 اسپرم در کل منی به دست آمد. الف-6 :زنده مانی اسپرم میانگین زمان زنده مانی اسپرم ها درفصل زمستان55/46 دقیقه و درفصل بهار60/44دقیقه به دست آمد.

پوست اولین سد دفاعی بدن در مقابل محیط خارجی بوده، اعمال فیزیولوژیک طبیعی بدن را امکان پذیر می کند. با تشکیل اولین خط دفاعی بدن، پوست ماهی می تواند در تماس مستقیم با مواد شیمیایی در آب، انگل ها و سایر میکروارگانیسم ها قرار بگیرد. پوست در ماهی یکی از بزرگترین ارگان ها بوده که تقریبا? 10 درصد از وزن بدن ماهی را تشکیل می دهد. به دلیل تنوع گونه ای بسیار زیاد در ماهیان آب های شور و شیرین تفاوت های ریخت شناختی و عملکردی زیادی در این ارگان وجود دارد . در این پژوهش جهت تعیین ساختار بافت شناسی پوست ماهی شیربت از تعداد 10 نمونه ی بالغ با سن حدود 3 سال در فصل بهار با اندازه های بدنی تقریبا? هم اندازه از هر دو جنس، پس از ثبت مشخصات بیومتری نمونه ها استفاده گردید. نمونه های ماهی از کارگاه تکثیر و توسعه ماهیان آب های بومی استان خوزستان واقع در جاده اهواز به سوسنگرد بوده است. نمونه برداری از پوست نواحی مختلف بدن از جمله پوست ناحیه ی سر، لب بالاو پایین، سبیلک بالاو پایین، ناحیه بالایی، میانی و پایینی تنه و ساقه دمی به ضخامت حدود 5/0 سانتیمتر صورت گرفته وآن ها را در داخل محلول بوئن قرار داده و همچنین نمونه های مورد نظر جهت میکروسکوپ الکترونی نیز داخل محلول گلوتارآلدئید 4 درصد جهت ثبوت قرار گرفتند. سپس مراحل معمول بافت شناسی روی نمونه ها صورت و رنگ آمیزی های مقاطع پارافینی 5 تا 6 میکرونی با رنگ های هماتوکسیلین و ائوزین ، پریودیک اسید شیف و آلسین بلو جهت مطالعه با میکروسکوپ نوری انجام گرفت. نتایج بافت شناسی به روش میکروسکوپ نوری حاکی از آن بود که در پوست نواحی مختلف ماهی شیربت دو طبقه اپیدرم و درم به همراه هیپودرم وجود داشته و ضخامت اپیدرم در نواحی مختلف بدن ماهی مذکور متفاوت بوده ودر ناحیه سر دارای بیشترین ضخامت اما در ناحیه سبیلک دارای کمترین ضخامت بود. در بافت پوششی سنگفرشی مطبق غیر شاخی اپیدرم سلول های جامی شکل، سلول های گرزی شکل به جز در ناحیه لب و ساختاری به نام جوانه چشایی به جز در نواحی پشتی و میانی تنه و ساقه دمی مشاهده گردید. سلول های جامی شکل با واکنش مثبت به رنگ آمیزی پریودیک اسید شیف در تمامی نواحی مشاهده شده و تعداد آن ها در پوست ناحیه سر بیشترین بود. در رنگ آمیزی آلسین بلو این سلول ها دارای دو نوع ترشح اسیدی با بیشترین تعداد و بیشتر نزدیک به سطح و ترشح خنثی با کمترین تعداد و کمی پایین تر از نوع اسیدی بودند. از دیدگاه فراساختاری با استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری این سلول ها برخلاف سلول های پوششی اپیدرم که دارای سلول هایی با هسته چین خورده می باشند، فاقد چین خوردگی بوده اما اتصالات بین انگشتی بین سلول های جامی شکل و سلول های پوششی اپیدرمی مجاور ایجاد شده بود. همچنین نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی عبوری در خصوص سلول های گرزی شکل، حاکی از وجود اندامک های سیتوپلاسمی در مجاورت هسته است، که عمدتا? شامل میتوکندری ها، شبکه آندوپلاسمی خشن و تعدادی ریبوزوم می باشد. لایه درم از طبقه اسفنجی به همراه سلول های رنگدانه ای و بافت همبند سست در زیر غشاء پایه و طبقه رتیکولر با بافت همبند سخت نامنظم تشکیل شده است که روی هیپودرم به همراه عروق خونی و چربی قرار گرفته بودند. یافته های تحقیق اخیر با سایر مطالعاتی که توسط محققین دیگر روی دیگر گونه ها انجام گرفته بود، همخوانی داشته اما تفاوت هایی نیز در ضخامت اپیدرم، تعداد و نوع سلول های موکوسی، جایگاه جوانه های چشایی و سلول های گرزی شکل مشاهده گردید که به آن ها پرداخته شده است.

پوست اولین سد دفاعی در مقابل محیط خارجی بوده و اعمال فیزیولوژیکی طبیعی داخل بدن را امکان پذیر می کند و در حفظ ثبات محیط داخلی بدن نقش تعیین کننده ای دارد. لایه موکوس روی سطح بدن ماهی حاوی ترکیبات ضد میکروبی است که اولین لایه دفاعی بر علیه پاتوژن ها را فراهم می کند. موکوس به وسیله برخی از سلولهای اپیدرم به نام سلول های جامی شکل و گرزی شکل ترشح می شود و عمدتا شامل موسین و دیگر گلیکوپروتئین می باشد. خاصیت ضد میکروبی موجود در موکوس اپیدرم بر علیه پاتوژن های عفونی برای اولین بار در قزل آلای رنگین کمان به اثبات رسید. تعداد و پراکنش سلول های جامی شکل ترشح کننده موکوس اپیدرم بسته به جنس ماهی, فصل تولید مثلی و گونه ماهی متفاوت می باشد. بر همین اساس در تحقیق حاضر ساختمان بافت شناسی اپیدرم و پراکنش سلول های موکوسی در ماهیان بالغ و نابالغ مورد مطالعه قرار داده شد. در این پژوهش تعداد 20 ماهی کپور نقره بالغ و نابالغ در فصل بهار مورد استفاده قرار گرفتند و برای انجام مطالعات میکروسکوپی از نواحی سر، پشتی، شکمی و دمی برش هایی به ضخامت 5/0 میکرون تهیه و مورد رنگ آمیزی h&e، pas ، ab(ph=2.5) و ab(ph=2.5)-pas قرار گرفتند. جهت مطالعه هیستومتریک، سلول ها در 100 میکرومتر از طول اپیدرم هر ناحیه مورد شمارش و بررسی مقایسه ای قرار گرفت. نتایج مشاهدات نشان داد که در اپیدرم ماهی کپور نقره ای سلول های موکوسی هشدار دهنده و سلول های موکوسی حاوی موکوس خنثی وجود دارند که تعداد آنها در نواحی مختلف پوست متفاوت بوده و دارای ماهیت شیمیایی متفاوتی نیز می باشند.

علف کش آترازین یکی از مهمترین آلاینده های اکوسیستم های آبی است. پایش سطح آلودگی اکوسیستم های آبی با این ترکیبات از اهمیت به سزایی برخوردار است. سلامت آبزیان می تواند شاخص زیستی مناسبی برای پایش آلودگی آب های سطحی باشد. از اینرو در این مطالعه به بررسی سمیت مزمن این علف کش‏ به عنوان یک آلاینده اکوسیستم های آبی، بر فاکتورهای خونی و آنزیم های سرمی ماهی کپور علف خوار (ctenopharyngodon idella) پرداخته شده است. بدین منظور فاکتورهای خونی شامل: هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول های قرمز و اندیس های گلبولی شامل mch، mcv، mchc، شمارش تام و تفریقی گلبول های سفید و فعالیت آنزیم های سرمی شامل alp، alt، ast و ldh در روزهای 0، 10‏، 20 و 30 پس از قرار گرفتن ماهی کپورعلف-خوار در معرض سمیت مزمن 3، 6 و 15 میلی گرم در لیتر آترازین، اندازه گیری شده است. نتایج نشان داد که اکثر فاکتورهای خونی و برخی آنزیم های سرمی تحت تأثیر سمیت مزمن با آترازین قرار گرفتند، به طوری که میزان هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول های قرمز در تیمار 6 و 15 میلی گرم در لیتر آترازین در اکثر روزهای نمونه گیری نسبت به گروه شاهد کاهش پیدا کرد (05/0p<). با این حال در میزان هماتوکریت در تیمار 3 میلی گرم در روز 30 افزایش معنی داری مشاهده شد (05/0p<). در مورد شاخص های خونی وابسته به گلبول های قرمز شامل: mch و mchc تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p>)، البته در مورد mcv در روز 20 و 30 در اکثر غلظت ها افزایش معنی داری مشاهده شد (05/0p<). شمارش گلبول های سفید خونی اختلاف معنی داری در گروه ها نداشت (05/0p>)، اگرچه تعداد هتروفیل ها و لنفوسیت ها به ترتیب افزایش و کاهش معنی داری در غلظت 15 و 3 میلی گرم در لیتر آترازین در اکثر دوره ها نشان دادند (05/0p<) سمیت مزمن آترازین اثر معنی داری بر میزان فعالیت آنزیم های alt، ldh و alp نداشت (05/0p>)، هرچند که میزان فعالیت آنزیمast در غلظت 15 و 6 میلی گرم در لیتر آترازین تغییرات معنی داری نشان داد (05/0p<). در مجموع با توجه به کاهش معنی دار (05/0p<) هموگلوبین ، هماتوکریت و rbc در اکثر گروه ها و مراحل نمونه گیری، می توان نتیجه گرفت که این سم بر روند خون سازی بافت های خون ساز ماهی کپور علف خوارتأثیر سوء داشته است.

ماهی برزم یکی از ماهیان بومی و با ارزش حوزه ی آبریز غربی و جنوب غربی کشور است، که مجتمع پرورش ماهی دشت آزادگان، وظیفه ی تکثیر و رهاسازی آن را به عهده گرفته است. لذا شناسایی انگل های این ماهی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه تعداد 69قطعه ماهی برزم از آب های رودخانه ی کارون در استان خوزستان، به صورت تازه صید شده به آزمایشگاه بهداشت و بیماری های آبزیان دانشکده ی دامپزشکی اهواز منتقل گردید. دستگاه گوارش به طریق استاندارد انگل شناسی آبزیان باز و پس از عبور محتویات از الک شماره 100، انگل های موجود مورد بررسی قرار گرفتند. سپس مقداری از عضلات ناحیه ی شکمی ماهیان در پپسین هضم و پس از عبور از الک شماره 100در زیر لوپ بررسی شدند. انگل های جدا شده در آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده ی دامپزشکی شناسایی شدند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد ماهیان برزم مورد مطالعه به نماتودهای آنیزاکیس، کاپیلاریا، فیلومترا و کونتراسکوم، به ترتیب به میزان 79/5، 88/2، 72/2و 63/24درصد، به ترماتود آلوکره ادیوم به میزان 24/7درصد و به آکانتوسفال نئواکینورینکوس به میزان 44/1درصد آلودگی داشتند. شایان ذکر است نماتودهای آنیزاکیس، فیلومترا، کونتراسکوم و کاپیلاریا و ترماتود آلوکره آدیوم و آکانتوسفال نئواکینورینکوس برای اولین بار در ایران از دستگاه گوارش این ماهی گزارش شد. هم چنین در عضلات این ماهی، هیچ نوع آلودگی کرمی یافت نشد.

چکیده: دراین پژوهش تخمدان 10 ماهی کپور نقره ای ماده با میانگین طول کل بدن 33/1± 46 سانتیمتر و میانگین وزنی 09/0±1050 گرم با حدود سنی 2 سال و 10 ماهی ماده با میانگین طول کل بدن 64/3± 86 سانتیمتر و میانگین وزنی 800±5460 گرم با حدود سنی 4 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین وزن تخمدان آنها بترتیب 37/3±96/9 و61/0±1008 گرم و شاخص gsi آنها 11/0±9/0و 95/2±16/7 می باشد. تخمدان ماهیان حدود 2 سال، نواری شکل، نازک و تشخیص آن از بیضه با چشم غیر مسلح غیرممکن می-باشد اما تخمدان ماهیان حدود 4 سال، کیسه ای شکل، بزرگ و تقریباً تمام محوطه شکم را اشغال کرده است. جهت مطالعه هیستومتریک، از قسمت های مختلف تخمدان ها نمونه هایی به ضخامت حداکثر نیم سانتیمتر برداشت و پس از ثبوت در محلول بوئن و طی مراحل مختلف تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و pas قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپیک نشان داد که تخمدان ماهیان حدود 2 سال، از سطح خارج توسط کپسولی پوشیده شده که از آن تیغه هایی به نام تیغه های تخمک زا به داخل تخمدان کشیده شده است. این تیغه ها حاوی سلول های جنسی اولیه، اووگونی و فولیکول های کروماتین نوکلئولوس، پری نوکلئولوس و کورتیکال آلوئولوس می باشند که سلول های اووگونی بیشترین درصد سلولی را تشکیل می دهند. تخمدان در این گروه فاقد فولیکول های مرحله زرده ای و بالغ بود. در تخمدان ماهیان حدود 4 سال، رشد و تکامل فولیکولی ادامه یافته، فولیکول های زرده ای و بالغ یا رسیده نیز مشاهده شد. بیشترین نوع فولیکول های تخمدانی این گروه از فولیکول های بالغ تشکیل یافته بود. نتایج هیستومتری این پژوهش نشان داد که در قطر فولیکول، اووسیت، هسته اووسیت و تعداد هستک ها در بین تخمدان ماهیان بالغ و نابالغ اختلاف معنی داری وجود داشته و کمترین قطر فولیکول ها مربوط به مرحله کروماتین نوکلئولوس و بیشترین قطر مربوط به فولیکول بالغ یا رسیده می باشد. ضخامت زونا پلوسیدا در انتهای مرحله کورتیکال آلوئوس (11/1±53/1 میکرومتر) و در فولیکول بالغ یا رسیده به بیشترین ضخامت خود (21/0±88/6 میکرومتر) رسید. یافته جالب توجه به دست آمده از این مطالعه بیانگر این است که در شرایط آب و هوایی استان خوزستان تخمدان ماهیان کپور نقره ای با میانگین وزنی 09/0±1050 گرم و طول کل بدن 33/1± 46 سانتیمتر با سن حدود 2 سال نابالغ ولی تخمدان ماهیان کپور نقره ای با میانگین وزنی800±5460 گرم و طول کل بدن 64/3± 86 سانتیمتر با سن حدود 4 سال بالغ می باشند.

در این پژوهش ساختار بافتی و هیستومورفولوژی بیضه ماهی کپور نقره ای در دو رده سنی مورد مطالعه قرار گرفت. در گروه اول: 10 ماهی با میانگین وزن 656/0± 247/1 کیلوگرم، میانگین طول کل بدن 414/1± 675/43 سانتیمتر و در حدود سنی زیر 2 سال و در گروه دوم: 10 ماهی با میانگین وزن 519/0± 716/5 کیلوگرم، میانگین طول کل بدن 64/1± 5/81 سانتیمتر و با حدود 4 سال سن قرار داشتند. وزن بیضه آن ها در گروه 1 و 2 به ترتیب 47/0± 34/2 گرم و 81/2 ± 33/83 گرم و gsi نیز به ترتیب 012/0± 187/0 و 374/0±457/1 می باشد. به منظور مطالعات میکروسکوپی، نمونه هایی به ضخامت حداکثر 5/.0 سانتیمتر از نواحی مختلف بیضه ها برداشت و پس از ثبوت در محلول بوئن و طی مراحل مختلف تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و pas قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپی نشان داد که بیضه ماهی کپور نقره ای گروه 1 و 2 از نوع لوبولار (قطعه ای) و در داخل لوبول ها اسپرماتوژنز از نوع سیستیک یا کیسه ای می باشد. در بیضه ماهیان گروه 1، هیچگونه فعالیت اسپرماتوژنز مشاهده نشد، و تنها سلولی که در کیسه ها وجود داشت سلول های جنسی اولیه بود. لیکن در بیضه گروه 2، تعداد سلول های جنسی اولیه به صورت معنی داری کاهش یافته، اما تعداد زیادی سلول های اسپرماتوژنیک در مراحل مختلف رشد و تمایز شامل سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه، اسپرماتید اولیه، نهایی و اسپرماتوزوئید وجود داشت که هر یک از این سلول ها در کیسه های مجزایی قرار گرفته بودند. نتایج حاصل از مطالعات هیستومتری این پژوهش نشان داد که میان قطر هسته سلول های جنسی اولیه در بیضه گروه 1، (077/0± 15/6) و گروه2 (04/0±78/6) میکرومتر، اختلاف معنی داری وجود دارد (001/0p<). ولی در بیضه گروه 2، قطر هسته سلول های اسپرماتوگونی 112/0±97/2 میکرومتر، سلول های اسپرماتوسیت اولیه 107/0± 59/3 میکرومتر، سلول های اسپرماتید اولیه 761/0± 59/1 میکرومتر، سلول های اسپرماتید نهایی132/0±24/1، سلول های اسپرماتوزوئید 054/0±16/1 و طول اسپرماتوزوئید946/1 ± 412/17 میکرومتر می باشد. یافته جالب توجه به دست آمده از این مطالعه عدم بلوغ بیضه ماهیان گروه 1 با میانگین وزنی (656/0± 247/1) کیلوگرم و میانگین طول کل بدن (414/1± 675/43) سانتیمتر با سن زیر 2 سال و بالغ بودن بیضه ماهیان گروه 2 با میانگین وزنی (519/0± 716/5) کیلوگرم و میانگین طول کل بدن (643/1 ± 5/81) سانتیمتر با سن حدود 4 سال در شرایط آب و هوایی استان خوزستان می باشد.

یکی از ماهیان بومی استان خوزستان، ماهی شیربت می باشد که از گونه های با پراکنش وسیع در استانخوزستان بوده و یکی از گونه های مورد توجه در تحقیقات شیلات در این استان می باشد. این ماهی از خانواده کپور ماهیان می‏باشد. ماهیانی که فاقد معده هستند، قسمت ابتدایی روده به طور ثانویه متسع شده و حباب روده ای نامیده می شود. شناخت ساختار بافت شناسی حباب روده ای و روده در این گروه از ماهیان می تواند به چگونگی تغذیه و هم چنین احتیاجات غذایی جهت توسعه پرورش این نوع ماهی کمک شایانی نماید. در این مطالعه 10 عدد ماهی شیر بت بااز هر دو جنس با میانگین وزنی52/60 ±25/354 گرم و طول میانگین 16/4 ± 25/36 سانتی متر انتخاب شد که پس از آسان کشی، حباب روده ای و روده آن ها جدا گردید و نمونه هایی به ضخامت 5/0 سانتی-متر تهیه و در محلول فیکساتیو بوئن قرار داده شد و پس از طی مراحل برش و رنگ آمیزی h&e وp.a.sبا لنزdino lite و نرم افزار dino capture قسمت های مختلف اندازه گیری و سپس داده ها با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد سلول های جامی از ابتدا به سمت انتهای حباب روده ای و روده افزایش می یافت. و ارتفاع بافت پوششی در قسمت ابتدایی حباب روده ای و روده نسبت به سایر قسمت ها بیشتر بود. ضمن این که قسمت ابتدایی حباب روده ای و ابتدای روده ضخیم ترین دیواره را نسبت به سایر نواحی دارا بود. همچنین ضخامت لایه عضلانی نیز در قسمت های مختلف حباب روده ای و روده تفاوت نشان داد به گونه ای که ضخیم ترین عضله در قسمت میانی حباب روده ای و قسمت ابتدایی و انتهایی روده مشاهده گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق بیان گر این امر است که ساختار بافتی دیواره حباب روده ای و روده ماهی شیربت در مقایسه با سایر ماهیان هم خانواده از لحاظ ضخامت کل دیواره، ارتفاع بافت پوششی، ضخامت طبقه مخاطی و تعداد سلول های جامی شباهت هایی داشت. در صورتی که در مورد ضخامت لایه عضلانی در قسمت های مختلف و تغیرات آن تفاوت هایی وجود داشت.

هرچند واکسن های خوراکی مزایای بسیاری نسبت به سایر روش های واکسیناسیون در ماهی دارند، تجزیه آنتی ژن های واکسنی در لوله گوارش و کاهش جذب این آنتی ژن ها به وسیله بافت لنفاوی ضمیمه روده ماهی مانع توسعه مناسب این روش شده است. اخیراً از نانوذرات پلیمری طبیعی خواص محافظت و انتقال داروهای گوارشی گزارش شده است، لذا در این تحقیق نانوکیتوزان به روش شیمیایی از کیتوزان تولید شده، اندازه و شکل آن مشخص و اثر آن به عنوان ادجوان خوراکی به همراه باکترین آئروموناس هیدروفیلا ارزیابی گردید. 360 قطعه ماهی کپور معمولی (67/4±5/46 گرم) به 4 گروه مساوی در سه تکرار تقسیم شدند. تیمار اول و دوم به ترتیب با باکترین خوراکی آئروموناس هیدروفیلا و باکترین خوراکی به همراه نانوکیتوزان ایمن شدند، تیمار 3، خوراک حاوی نانوکیتوزان دریافت نمود و تیمار 4 فقط خوراک معمولی دریافت کرد. تغذیه با خوراک های تجربی در روزهای 1 تا 5 و 20 تا 25 انجام گرفت. از ماهی ها در روزهای 25، 40 و 55 خونگیری انجام شده و عیار آنتی-بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا بین تیمارها در این مراحل نمونه گیری به روش میکروآگلوتیناسیون باکتریایی انجام گرفت. بعد از آخرین مرحله نمونه گیری ماهی های هر تیمار با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا چالش داده شدند و تلفات به مدت 10 روز ثبت و درصد تلفات بعد از چالش بین تیمارها مقایسه گردید. نتایج نشان داد که تیتر آنتی بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا در مرحله اول و دوم نمونه گیری در تیمارهای 1 و 2 افزایش معنی-داری نسبت به تیمار کنترل داشت (05/0p<). هر چند در مرحله سوم نمونه گیری تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p>). همچنین تفاوت معنی داری بین عیار آنتی بادی بین تیمار یک و دو در مراحل اول و دوم نمونه گیری مشاهده گردید (05/0p<). تلفات بعد از چالش تحت تاثیر ایمن سازی خوراکی ماهی ها با باکترین آئروموناس هیدروفیلا و نانوکیتوزان قرار نگرفت و تفاوت معنی داری بین تلفات بعد از چالش بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p>). لذا می توان نتیجه گرفت که هرچند ایمن سازی خوراکی ماهی کپور معمولی با باکترین آئروموناس هیدروفیلا بر عیار آنتی بادی ضد این باکتری موثر است، ولی محافظت کافی در برابر عفونت با این بیماری ایجاد نمی نماید، از طرفی علی رغم عدم تاثیر نانوکیتوزان اضافه شده به باکترین در محافظت ماهی در برابر عفونت با باکتری آئروموناس هیدروفیلا، این ماده بر عیار آنتی بادی ضد این باکتری تاثیر داشته است.

بیماری لکه سفید یکی از چهار پاتوژن خطرناک خانواده پنائیده می¬باشد، که سالانه خسارات اقتصادی زیادی به صنعت میگوپروری در سطح دنیا و ایران وارد می¬سازد. هدف از مطالعه حاضر ردیابی ویروس در منابع آلوده به ویروس بیماری لکه سفید و تعیین ژنوتیپ آن¬ها بر اساس موقعیت جغرافیایی در استان¬های بوشهر و خوزستان بود. جامعه هدف در این تحقیق مراکز تکثیر و پرورش استان بوشهر و خوزستان در بازه زمانی 1391 تا 1392 بود. به¬همین منظور با انجام آزمایش غربال¬گری به روش nestedpcr توسط کیت تشخیصی iq2000 از کلیه مراکز تکثیر و پرورش در استان بوشهر و خوزستان و کلیه منابع احتمالی مانند مولد، پست لارو، غذای زنده، میگوی منابع وحشی، میگوی پرورشی وخرچنگ¬های منابع وحشی نمونه¬برداری صورت گرفت. نتیجه غربال¬گری، ردیابی11 جدایه ویروس بود. به¬منظور ژنوتیپ ویروس¬های ردیابی شده سه ناحیه مختلف orf75، orf94 وorf125 از جدایه¬های ویروس توسط پرایمرهای اختصاصی، تکثیر و سکانس گردید. کلیه توالی-های سکانس شده به تعداد 30 ژن در بانک ژنی (ncbi) ثبت گردید. توالی¬های سکانس شده در هر یک از orf75،orf94 و orf125 از نظر توالی¬های تکرار¬پذیر مورد ارزیابی قرار گرفت. در orf94 توالی¬های تکرار¬پذیرbp54، در orf125 توالی¬های تکرار¬پذیر bp69 و در orf75 توالی¬های تکرارپذیر bp102 و bp45 بررسی شد. تعداد توالی¬های تکرار¬پذیر یافت شده bp 102 و bp45 در orf75 در کلیه جدایه¬های ویروس به ترتیب 4-1 تکرار و 12-2 تکرار مشاهده گردید. در orf94، 12-3 تکرار از توالی bp54 مشاهده و در orf125 توالی تکرار¬پذیر bp69، 5-3 تکرار مشاهده گردید. هم¬چنین orf94 از نظر snp مورد ارزیابی قرار گرفت که در موقعیت 48 بازی در جدایه¬های ویروس، نوکلئوتیدهای گوانین و تیمین مشاهده گردید. علاوه بر آن دو نمونه جداگانه از سایت گواتر چابهار مربوط به سال¬های 1391 و 1392 بررسی گردید. نمونه¬های مثبت مربوط به پست لارو، غذای لاروی و میگوی پرورشی بود. نتایج به¬دست آمده بر اساس تاریخچه وقوع بیماری و ژنوتیپ ویروس تفسیر گردید و مشخص شد که ویروس¬های ردیابی شده در استان¬های بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان در سال¬های 1391 و 1392 با هم متفاوتند. در استان خوزستان در سال 1391 منشاء آلودگی از پست لارو و در استان بوشهر منشاء آلودگی غذای پست لاروی بوده است. منشاء آلودگی در استان سیستان و بلوچستان مشخص نشد. اقدامات و تمهیدات سریع صورت گرفته از سوی سازمان دامپزشکی در دو استان بوشهر و خوزستان موجب گردید که بیماری در هر دو استان منتشر نشده و دوره پرورشی در هر دو استان با موفقیت به پایان برسد.

این مطالعه با هدف سنتز نانوذرات نقره با استفاده از جلبک دریایی sargassum angustifolium با روش زیستی خارج سلولی و بررسی اثرات آن بر وضعیت اکسیدان/آنتی اکسیدان، ایمنی و فلور باکتریایی در ماهی کپور معمولی انجام شد. پس از تهیه عصاره از جلبک سارگاسوم و سنتز نانوذرات نقره از طریق اضافه کردن نیترات نقره به عصاره جلبک، اقدام به تعیین ویژگی ها و مشخصه یابی نانوذرات نقره با استفاده از دستگاه های طیف سنج فرابنفش مرئی (uv-vis)، icp، tem، و ft-ir شد. نتایج به دست آمده از طیف سنجی uv-vis، tem و ft-ir سنتز زیستی نانوذرات نقره با استفاده از جلبک مورد آزمایش را تایید کرد. طبق تصاویر به دست آمده از tem، میانگین اندازه نانوذرات نقره سنتزشده 54/32 نانومتر و با شکل کروی بودند. پس از اطمینان از سنتز نانوذرات نقره و تعیین غلظت یون های نقره موجود در سوسپانسیون نانوذرات نقره که به میزان 7/105 میلی گرم بر لیتر اندازه گیری شد، با انجام آزمایشات مقدماتی، مقادیر واقعی حدکشندگی نانوذره مذکور در ماهی کپور معمولی به دست آمد. در نهایت آزمایش تعیین lc50 این نانوذره بر اساس روش استاندارد o.e.c.d (1998)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز آزمون پروبیت نشان داد که میزان lc50 در ماهی کپور معمولی بعد از مجاورت با نانوذرات نقره سنتز شده از جلبک دریایی سارگاسوم در طی 96 ساعت 34/11 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره می باشد. سپس فعالیت فاکتورهای اکسیدان/آنتی اکسیدانی، شاخص های ایمنی و فلور باکتریایی در ماهی کپور معمولی در مواجهه با سه غلظت نانوذرات نقره سنتز شده شامل lc501% (mg/l agnp11/0)، lc5010% (mg/l agnp13/1) و lc5050% (mg/l agnp67/5)، همراه با تیمار شاهد و سه غلظت مختلف عصاره جلبک سارگاسوم به عنوان کنترل مثبت، به مدت 14 روز مورد بررسی قرار گرفتند. مقایسه نتایج حاصل از وضعیت اکسیدان/آنتی اکسیدان نشان داد که سطح فعالیت کاتالاز در تیمارهای مواجهه با نانوذرات نقره به طور چشمگیری کاهش یافت، اما فعالیت گلوتاتیون و سوپراکسید دیسموتاز به خصوص در بافت کبد، در تیمار lc5050% افزایش معنی داری داشتند. طبق آزمون آماری واریانس دو طرفه بین میانگین میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی کل هم در بافت کبد و هم در بافت آبشش در تیمارهای مختلف با تیمار شاهد از نظر آماری اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). میزان مالون دی آلدئید فقط در تیمار lc5010% با تیمار شاهد افزایش معنی داری نشان داد (05/0 p<). از بین شاخص-های ایمنی، تعداد گلبول های سفید در مواجهه با غلظت های مختلف نانوذرات نقره با تیمار شاهد افزایش معنی داری نشان داد (05/0 p<). فعالیت لیزوزیم، ایمنوگلوبولین و پروتئین کل سرم در تیمارهای مختلف نانوذرات نقره در مقایسه با گروه شاهد از نظر آماری معنی دار نبودند (05/0p>). نتایج حاصل از شمارش باکتریایی نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرات نقره بار باکتریایی مزوفیل و انتروباکتریاسه به طوری معنی-داری در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافت (05/0 p<)، اما از تعداد جمعیت باکتری های سرمادوست کاسته نشد. باکتری های لاکتیک اسید در تمام تیمارها و نیز در تیمار شاهد تا آخرین روز مواجهه هیچ گونه رشدی نداشتند. پس در مجموع می توان گفت که، اثرات نانوذرات نقره سنتز شده از جلبک سارگاسوم در ماهی کپور معمولی بر تمام فاکتورها (وضعیت اکسیدان/آنتی اکسیدان، شاخص های ایمنی و شمارش باکتری)، در مجاورت با غلظت 13/1 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره (تیمار lc5010%) در مقایسه با بقیه غلظت ها، بیشتر بوده است.

یکی از ماهیان بومی استان خوزستان، ماهی شیربت می باشد که از گونه های با پراکنش وسیع در استان خوزستان بوده و یکی از گونه های مورد توجه در تحقیقات شیلات در این استان می باشد. این ماهی از خانواده کپور ماهیان می‏باشد. ماهیانی که فاقد معده هستند، قسمت ابتدایی روده به طور ثانویه متسع شده و حباب روده-ای نامیده می شود. شناخت ساختار بافت شناسی حباب روده ای و روده در این گروه از ماهیان می تواند به چگونگی تغذیه و هم چنین احتیاجات غذایی جهت توسعه پرورش این نوع ماهی کمک شایانی نماید. در این مطالعه 10 عدد ماهی شیر بت از هر دو جنس با میانگین وزنی52/60 ±25/354 گرم و طول میانگین 16/4 ± 25/36 سانتی متر انتخاب شد که پس از آسان کشی، حباب روده ای و روده آن ها جدا گردید و نمونه هایی به ضخامت 5/0 سانتی-متر تهیه و در محلول فیکساتیو بوئن قرار داده شد و پس از طی مراحل برش و رنگ آمیزی h&e و p.a.s با لنز dino lite و نرم افزار dino capture قسمت های مختلف اندازه گیری و سپس داده ها با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد سلول های جامی از ابتدا به سمت انتهای حباب روده ای و روده افزایش می یافت. و ارتفاع بافت پوششی در قسمت ابتدایی حباب روده ای و روده نسبت به سایر قسمت ها بیشتر بود. ضمن این که قسمت ابتدایی حباب روده ای و ابتدای روده ضخیم ترین دیواره را نسبت به سایر نواحی دارا بودند. همچنین ضخامت لایه عضلانی نیز در قسمت های مختلف حباب روده ای و روده تفاوت نشان داد به گونه ای که ضخیم ترین عضله در قسمت میانی حباب روده ای و قسمت ابتدایی و انتهایی روده مشاهده گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق بیان گر این امر است که ساختار بافتی دیواره حباب روده ای و روده ماهی شیربت در مقایسه با سایر ماهیان هم خانواده از لحاظ ضخامت کل دیواره، ارتفاع بافت پوششی، ضخامت طبقه مخاطی و تعداد سلول های جامی شباهت هایی داشت. در صورتی که در مورد ضخامت لایه عضلانی در قسمت های مختلف و تغیرات آن تفاوت هایی وجود داشت.

واکسیناسیون یکی از بهترین راه های پیشگیری از بیماری ها در آبزیان بوده و نقش ادجوانت ها در اثربخشی واکسن های آبزیان نیز به اثبات رسیده است. اخیراً گزارشات متعددی از اثرات تحریک ایمنی و ادجوانتی نانوکیتوزان در حیوانات مختلف گزارش شده است، بدین جهت در این مطالعه، اثر ادجوانتی نانوکیتوزان تولید شده از کیتوزان حاصل از پوسته میگو بر ایمنی زایی باکترین کشته آئروموناس هیدروفیلا در ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور تعداد 300 قطعه ماهی کپور معمولی (با وزن متوسط 6/5±51 گرم) به چهار گروه (هر گروه 75 ماهی و در3 تکرار، هر تکرار 25ماهی) تقسیم شدند. گروه 1، 2 و 3 با باکترین آئروموناس هیدروفیلا ایمن شدند. در گروه 1، باکترین بدون ادجوانت، گروه 2، باکترین همراه ادجوانت فروند و گروه 3 باکترین همراه ادجوانت نانوکیتوزان استفاده شد. به گروه 4 (شاهد)، pbs تزریق گردید. ماهی های هر گروه در روزهای صفر و 14 به روش تزریق داخل صفاقی ایمن شدند و به مدت 6 هفته با شرایط مشابه نگهداری و تغذیه شدند. در روز صفر و در انتهای هفته های 2، 4 و 6 تحقیق، از 9 ماهی در هر تیمار خونگیری به عمل آمد و برخی شاخص های ایمنی مانند تعداد گلبول های سفید خونی، فعالیت لیزوزیم و قدرت باکتری کشی سرم، میزان احیای nbt، پروتئین تام و گلوبولین سرم و عیار آنتی بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا بررسی شد. در انتهای دوره، ماهی ها با یک ld50 از باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا چالش داده شدند و میزان تلفات طی 10 روز ثبت شد. نتایج نشان داد که عیار آنتی بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا در تمام گروه های ایمن شده، در هر سه مرحله ی نمونه گیری نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری دارند (p<0.05). در گروه نانوکیتوزان نسبت به گروه کنترل، در هر سه مرحله نمونه گیری افزایش معنی دار تعداد گلبول های سفید خونی، مشاهده شد (p<0.05) و میزان فعالیت لیزوزیم سرم نیز تنها در گروه نانوکیتوزان نسبت به گروه کنترل افزایش معنی دار ی را نشان داد (p<0.05). در میزان فعالیت nbt ماهیان در روز 14 و 28 تحقیق افزایش معنی داری در گروه نانو کیتوزان نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (p<0.05) ،همچنین پروتئین تام و گلوبولین سرم، در برخی مراحل در تیمار نانو کیتوزان افزایش نشان داد.قدرت باکتری کشی، علی رغم افزایش نسبی در گروه نانوکیتوزان در مقایسه با گروه کنترل، فاقد تفاوت معنی دار بود. در چالش باکتریایی، گروه نانوکیتوزان دارای کمترین تلفات نسبت به سایر گروه ها بود که تفاوت معنی داری با سایر گروه ها داشت. بر اساس نتایج این تحقیق نانوکیتوزان دارای خواص ادجوانتی مناسب و قابل رقابت با ادجوانت فروند بوده و گزینه خوبی برای جایگزینی ادجوانت های رایج ماهی می باشد.

جلبک قهوه ای (sargassum angustifolium) و جلبک قرمز (laurencia snyderia) از جمله جلبک های دریایی مهم خلیج فارس محسوب می شوند که منابع مهمی از پروتئین ها، ویتامین ها، مواد معدنی و رنگدانه ها می باشند، مهم ترین رنگدانه های موجود در جلبک های دریایی کاروتنوئیدها هستند. به منظور مطالعه ی اثربخشی جلبک های دریایی بر رشد و رنگ پوست ماهی زینتی ماکرو،210 قطعه ماهی به طور اتّفاقی به هفت گروه تقسیم شده (هر گروه حاوی 30 قطعه ماهی) و به مدت 60 روز برای انجام آزمایش، نگهداری و غذادهی گردیدند. گروه شاهد فقط غذای تجاری (بیومار) با پوشش روغن زیتون را دریافت می نمود، سایر گروه ها با عصاره ی اتانولی جلبک سارگاسوم و لارنسیا حاوی 5، 10 و 15 گرم ماده ی خشک به ازاء هر کیلوگرم غذا (با پوشش روغن زیتون) به مدت دو ماه تغذیه شدند. شاخص های رشد (ضریب رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی، فاکتور وضعیت و میزان بازدهی پروتئین) تیمارهای آزمایشی در روزهای صفر، 30 و 60 اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در تیمارهای تغذیه شده با جلبک پس از 2 ماه، نسبت به گروه شاهد تغییرات معنی داری در فاکتورهای رشد ایجاد نگردید ( p>0/05). به منظور ارزیابی رنگ ماهی ها در گروه های مختلف به روش تصویربرداری، فاکتورهای شدت و کیفیت رنگ در نرم افزار فتوشاپ ( l*، a*، *b، hue و chroma) در سه ناحیه ی سینه ای، پشتی و دمی بررسی گردیدند، نتایج نشان داد که میزان رنگ زرد و وضوح و شدت رنگ در تمام تیمارهای تغذیه شده با جلبک به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود ( p<0/05). نتایج حاصل از اندازه گیری کاروتنوئیدها در پوست ماهیان نشان داد که میزان تجمع رنگدانه ها در تیمارهای تغذیه شده با جلبک لارنسیا نسبت به گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر بود در صورتی که در تیمارهای تغذیه شده با جلبک سارگاسوم، فقط در گروه 15 گرم در کیلوگرم افزایش معنی دار در میزان رنگدانه های پوست مشاهده شد.

استفاده از آنتی بیوتیک ها در آبزی پروری محدودشده و دانشمندان به دنبال یافتن جایگزین هایی برای پیشگیری و کنترل بیماری های آبزیان هستند. با توجه به غنی بودن جلبک های دریایی از مواد غذایی و ترکیبات بیواکتیو، هدف از اجرای این تحقیق بررسی پتانسیل و امکان استفاده از جلبک های بومی خلیج فارس در صنعت تکثیر و پرورش میگو به منظور بهبود کیفیت رشد، بازماندگی و مقاومت پست لاروهای میگو در برابر عوامل بیماری زا بخصوص ویبریوزیس هست. بدین منظور 7 گونه جلبک دریایی پرسلولی از سواحل استان بوشهر از سه گروه عمده جلبک ها شامل جلبک های سبز (c.iyengarii)، جلبک های قهوه ای (s.angustifolium، s.ilicifolium و padina boergesseni) و جلبک های قرمز (g.corticata، k.alvarezii و l.snyderiae) جمع آوری و شناسایی شد. سپس عصاره های آبی، اتانولی، متانولی و کلروفرمی از جلبک های مذکور به روش خیساندن تهیه شد. در آزمایشگاه فعالیت ضدباکتریایی عصاره های مختلف جلبک ها علیه باکتری های گرم مثبت (s.aureus و b.subtilis) و گرم منفی (v.harveyi، v.alginolyticus و e.coli) به روش انتشار در آگار و بررسی micو mbc مورد ارزیابی قرار گرفت، فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها نیز به روش حذف رادیکال آزاد dpph و تعیین ec50 بررسی شد. بر اساس نتایج این دو آزمون به جز عصاره آبی که فعالیت ضدباکتریایی کمی داشت، سایر عصاره های چهار گونه از جلبک ها به نام های s.angustifolium، l.snyderiae، k.alvarezii و g.corticata جهت آزمایشات تجربی و استفاده در جیره غذایی بچه میگوها، به روش غنی سازی با آرتمیا (bio-encapsulation) انتخاب شدند. قبل از غنی سازی آرتمیا، اثر سمیت عصاره های مذکور از طریق تعیین lc50، 24 ساعته آن ها برای ناپلی آرتمیا بررسی شد. با استفاده از نتایج این بخش از پروژه، عصاره اتانلی این چهار گونه ی جلبکی برای غنی سازی ناپلی آرتمیا و استفاده در جیره غذایی بچه میگوها انتخاب شد. پس از غنی سازی ناپلی آرتمیا، توسط غلظت های مختلف عصاره اتانولی جلبک های منتخب، بچه میگوهای تهیه شده (22pl) در 12 گروه و هر گروه با سه تکرار و 100 عدد پست لارو در هر تکرار به نامهای کنترل منفی، کنترل مثبت، (200)s، (400)s، (600)s،(200)l،(400) l ،(600)l، (300)g، (600)g، (300)k و (600)k تیماربندی شدند. تیمارهای کنترل منفی و کنترل مثبت از جیره غذایی پایه به علاوه آرتمیای غنی سازی نشده و تیمارهای مختلف علاوه بر جیره پایه از آرتمیای غنی سازی شده با غلظت های مختلف عصاره اتانولی جلبک های منتخب طی 30 روز دوره پرورش استفاده کردند. به منظور ایجاد شرایط آلودگی مصنوعی همه تیمارها به جز کنترل منفی از روز اول ذخیره سازی به مدت 30 دقیقه در معرض باکتری ویبریو هاروی با دز غیر کشنده cfu/ml107 قرار گرفتند و پس از هر تعویض آب 10 میلی لیتر از این دز به آب پرورش همه تیمارها به جز کنترل منفی اضافه می شد. پس از 30 روز پرورش، درصد بازماندگی، وزن کسب شده و درصد نرخ رشد ویژه در گروه های مختلف بررسی شد. به منظور ارزیابی بار آلودگی ویبریویی، هر 10 روز تعداد 5 عدد پست لارو به صورت تصادفی از کلیه گروه های شاهد و تیمار نمونه گیری شده و مورد شمارش باکتریایی قرار می گرفتند. نتایج آزمون نشان داد، بار آلودگی ویبریویی گروه کنترل منفی نسبت به همه گروه ها کمتر بود و برعکس آن بار آلودگی در گروه کنترل مثبت نسبت به همه گروه ها بیشتر بود. از میان سایر تیمارها بیشترین بار آلودگی متعلق به تیمار(200)l با میانگین 105×01/0± 5/0 کلنی در گرم بافت و کمترین آن متعلق به تیمار(600)l با 104×03/0± 6/0 کلنی در گرم بافت بود. نتایج بازماندگی نشان داد، پس از گروه کنترل منفی، بیشترین درصد بقا متعلق به گروه (600)g با 6/6±4/79 درصد و پس ازآن گروه های (300)s و (600) kبا میزان به ترتیب 3/7±3/73 و 6/6±6/70 درصد بود که نسبت به گروه کنترل مثبت با درصد بقای 6/6±3/33 اختلاف معنی داری داشتند (01/0>p). این تحقیق همچنین نشان داد پارامترهای رشد در همه گروه های تیمار که از عصاره اتانولی جلبک های مختلف با دزهای متفاوت استفاده کرده بودند نسبت به گروه کنترل مثبت بهتر بود (05/0>p). پس از پایان دوره پرورش 10 عدد از میگوهای باقیمانده هر تکرار را پس از ضدعفونی و شستشو، با همان نام ذخیره سازی شد، شرایط پرورش و تغذیه بدون افزودن باکتری به مدت 10 روز دیگر ادامه پیدا کرد. پس ازاین 10 روز کلیه تیمارها با دز کشنده ویبریو هاروی (cfu/ml108×3) مواجه شدند. نتایج نشان داد، همه میگوهای کنترل منفی زنده ماندند، در مقابل بیش از 90 درصد کنترل مثبت تلف شدند و کلیه بچه میگوهایی که از طریق آرتمیای غنی سازی شده غلظتی از عصاره اتانولی یکی از جلبک های دریایی دریافت کرده بودند در مواجهه با باکتری تلفات کمتری نسبت به گروه کنترل مثبت داشتند (01/0>p). این مطالعه نشان داد عصاره اتانولی جلبک های منتخب از خلیج فارس برای بهبود رشد، بازماندگی و کنترل بیماری های میگو در مراکز تکثیر مفید است.

سین بیوتیک ها مکمل های غذایی هستند که ترکیبی از پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها می باشند، از این رو سین-بیوتیک ها اثرات مفید بیش تری دارند. هدف از مطالعه ی حاضر بررسی تأثیر سطوح مختلف پربیوتیکی بتاگلوکان و مانان الیگوساکارید (ایمنوژن) به همراه لاکتوباسیلوس کازئیptcc 1608 بر آنزیم های گوارشی ماهی کپور معمولی بود. این تحقیق با استفاده از طرح کاملاً تصادفی، شامل سه سطح 5/0(a)، 1(b) و 5/1 (c) درصد پربیوتیک ایمنوژن به همراه لاکتوباسیلوس کازئی107×5 cfu g_1 در هر گرم خوراک پایه، گروه لاکتوباسیلوس کازئی به تنهایی و گروه کنترل بدون مکمل غذایی در قالب 5 تیمار با سه تکرار طراحی شد. 300 بچه ماهی با میانگین وزن 5±65 گرم و تراکم 20 عدد در تانک های پلی اتیلنی به مدت 11 هفته با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. نمونه گیری از دستگاه گوارش ماهیان (3 قطعه از هر تکرار)، در روز صفر (اول شروع آزمایش)، 30 ، 60 و 75 (15 روز قطع مکمل غذایی) انجام شد. نتایج فعالیت آنزیم های گوارشی بچه ماهیان کپور نشان داد، فعالیت آنزیم های تریپسین و پروتئاز، آلفا-آمیلاز، لیپاز و آلکالین فسفاتاز در گروه های ) b5/1 درصد ایمنوژن) و a(5/0 درصد ایمنوژن) به ترتیب بیش ترین مقدار را داشتند و به طور قابل توجهی نسبت به تیمار شاهد اختلاف معناداری داشتند (p<0.05) . نتایج این مطالعه نشان داد، سطوح مختلف ایمنوژن در ترکیب سین بیوتیک قابلیت تأثیرگذاری بالایی بر افزایش کارایی دستگاه گوارش به لحاظ جایگزینی پروبیوتیکی و افزایش فعالیت آنزیم های گوارشی دارد و این سین بیوتیک در غلظت یک درصد ایمنوژن می تواند به عنوان مکمل مناسبی برای جیره غذایی کپور معمولی باشد.

در فصل صید با مراجعه به چهار مرکز پرورش ماهی شیربت واقع در حومه شهرستان شوشتر و مجتمع آزادگان واقع در حومه شهرستان اهواز تعداد 104 قطعه ماهی شیربت پرورشی بالغ از هر دو جنس نر (53 قطعه) و ماده(51 قطعه) صید و به تانک حمل ماهی منتقل و ضمن هوادهی با کپسول اکسیژن به طور زنده به آکواریوم های موجود در آزمایشگاه بخش بهداشت و بیماری های آبزیان دانشکده دامپزشکی اهواز منتقل و پس از یک هفته نگهداری در آکواریوم جهت کاهش استرس، به روش مکانیکی با ضربه زدن به سر و بیهوش کردن ماهی از طریق ورید ساقه دمی خونگیری انجام شد و میزان برخی پارامترهای غیرالکترولیتی سرم خون ماهی شیربت (تری گلیسیرید، کلسترول، اسیداوریک، گلوکز و ازت اوره ) به روش های متداول آزمایشگاهی مورد سنجش قرار گرفت. در این مطالعه میانگین کلی و خطای استاندارد میانگین در تری گلیسیرید 67/19 ± 93/416 و 72/15 ± 26/345 ، کلسترول 79/24 ± 76/443 و92/21 ± 55/409 ، اسیداوریک 17/0 ± 95/1 و15/0 ± 36/2 ، گلوکز98/4 ± 99/103 و06/4 ± 20/86 ، ازت اوره60/0 ± 85/8 و 44/0 ± 44/9 میلی گرم در دسی لیتر به ترتیب در جنس ماده و نر به دست آمد. نتایج آنالیز آماری اختلاف معنی داری را بین جنس نر و ماده از نظر پارامترهای مورد مطالعه نشان نداد.

امروزه دیگر اهمیت و مزایای مصرف منظم گوشت ماهی بر کسی پوشیده نیست. این موضوع سبب شده است که مطالعات تغذیه ای بر روی ماهی ها، عمده پژوهش ها را در حوزه مطالعات آبزیان و آبزی پروری شامل شود و از آنجا که بخش زیادی از این خواص به کمیت و کیفیت لیپیدهای ماهی بر می گردد لذا بررسی پارامترهای لیپیدی ماهیان در دودهه اخیر مورد توجه روز افزون قرار گرفته است. از آنجا که ماهی شیربت به عنوان یکی از ماهیان بومی استان خوزستان مشمول سیاست های اداره شیلات استان جهت تکثیر و پرورش گسترده تر قرار گرفته است و از آن جهت که اطلاعات پایه کافی در زمینه وضعیت متابولیسمی و پارامترهای بیوشیمیایی ماهی مذکور وجود ندارد، پژوهش حاضر در نظر دارد برخی از پارامترهای لیپیدی شامل لیپید تام ، تری گلیسرید، کلسترول تام و کلسترول hdl ، کلسترول ldl و کلسترول vldl را در سه سطح سرم، عضله و کبد در هر دو جنس نر و ماده مورد سنجش قرار دهد. بدین منظور تعداد 72 قطعه ماهی شیربت بالغ (36 قطعه نر، 36 قطعه ماده) از مزارع پرورش و تکثیر آزادگان در فصل بهار صید گردید و پس انتقال به صورت زنده به بخش آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز و تهیه نمونه های مورد نیاز، بررسی پارامترهای لیپیدی مذکور بر روی آن ها صورت گرفت. نتایج بررسی حاضر حاکی از آن است که میزان میانگین لیپیدتام ، تری گلیسرید، کلسترول تام و کلسترول hdl ، کلسترول ldl و کلسترول vldl در تمام نمونه های سرم به ترتیب 568/98 ± 174/488، 162/39 ± 880/179، 310/51 ± 958/252، 121/13 ± 650/71، 759/27 ± 041/128و 468/7 ± 343/36 میباشد. میزان میانگین لیپیدتام ، تری گلیسرید، کلسترول تام در نمونه های بافت کبدی به ترتیب 884/14 ± 407/73، 286/7 ± 109/43، 232/0 ± 053/1و در نمونه های بافت عضله به ترتیب 108/9 ± 831/33، 956/4 ± 417/19، 142/0 ± 703/0بدست آمده است. همچنین در مقایسه مقادیر، بین دو جنس نر و ماده در مورد لیپید تام، تری گلیسرید، کلسترول vldlنمونه های سرم و لیپید تام، تری گلیسرید و کلسترول تام در نمونه های بافت عضله ، تفاوت معنی داری را نشان می دهد (p<0.05) و در متقابل کلسترول تام، کلسترول hdl و کلسترول ldl در نمونه های سرم و لیپید تام، تری گلیسرید و کلسترول تام در نمونه های بافت کبد، تفاوت معنی داری بین دو جنس یافت نشد(p>0.05).