چکیده پایان نامه : تاریخ هر کشوری می تواند برای مردمان آن سرزمین دارای نکات فراوان و عبرت آموزی باشد، به همین علت گفته اند: گذشته چراغ راه آینده است. به همین جهت پژوهش پیش رو با استفاده از روش تاریخی ـ توصیفی به تأثیر جنگ جهانی دوم و اشغال نظامی ایران بر تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران پرداخته است. هدف از این پژوهش این است که آزمون دموکراسی را که به واسطه اشغال نظامی و سرنگونی حکومت دیکتاتوری رضاشاه نصیب ایرانیان کرده بود را تجزیه و تحلیل کرده و به این موضوع پرداخته شود که ایرانیان چگونه از این فرصت پیش آمده در جهت تحکیم پایه های آزادی و روند دموکراسی استفاده کردند. این پایان نامه در پنج فصل سازماندهی شده است. فصل اول شامل کلیات طرح می باشد. فصل دوم به مباحث نظری و پیشینه تاریخی پرداخته شده است. فصل سوم به موضوع جنگ جهانی دوم و دلایل اشغال ایران اختصاص یافته و فصل چهارم تأثیر اشغال نظامی بر تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. فصل پنجم هم نتیجه گیری فصول می باشد. مهمترین نتیجه پژوهش ذکر این نکته می باشد که جنگ جهانی دوم و اشغال نظامی ایران تأثیرات به سزایی بر تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران بر جای گذاشت و کشور به سمت یک فضای باز سیاسی پیش رفت. در این فضا که دیگر از سرکوبی رضاخانی خبری نبود، زمینه مساعدی را برای آزادی تمامی گروههای مختلف اجتماعی و سیاسی فراهم نمود. به بیان روشن تر، توسعه سیاسی و اجتماعی اواخر دهه 1320 و اوایل 1330، حرکتی در جهت ملی شدن صنعت نفت بود و یک حرکت ملی ایرانی به نظر می رسید.