این مطالعه به منظور بررسی تأثیر دو شکل فیزیکی گندم در جیره آغازین بر پایه جیره ذرت بر عملکرد گوساله های شیری هلشتاین (32 رأس) به صورت یک طرح کاملاً تصادفی، در 4 تیمار (8 تکرار در هر تیمار) انجام شد. تیمارها به ترتیب شامل: 1) تیمار شاهد (60 درصد ذرت آسیاب شده)، 2) 60 درصد دانه ذرت کامل، 3) 30 درصد ذرت آسیاب شده + 30 درصد گندم آسیاب شده و 4) 30 درصد ذرت آسیاب شده + 30 درصد دانه گندم کامل در اختیار گوساله ها قرار گرفتند. شیر مصرفی گوساله ها در آزمایش ثابت و برابر با 10 درصد وزن بدن بود (نصف صبح و نصف عصر). پس از تولد، گوساله ها با مقدار کافی آغوز تا 4 روزگی تغذیه شدند، و در جایگاه انفرادی قرار گرفتند. گوساله ها هر روز خوراک تازه دریافت می کردند و خوراک داده شده و باقی مانده به صورت روزانه وزن می شد. جیره ها از نظر میزان پروتئین و انرژی یکسان بودند. ملاک از شیرگیری براساس سن بود و همه گوساله ها در سن 52 روزگی قطع شیر شدند. به منظور مطالعات فاکتورهای خونی در سن 30، 40، 50، 60 و 70 روزگی از سیاهرگ وداج گوساله ها خون-گیری به عمل آمد. برای گوساله ها 3 دوره زمانی در نظر گرفته شد: (1 تا 52 روزگی، 52 تا 70 روزگی و 1 تا 70 روزگی). میزان مصرف خوراک روزانه در دوره قبل از شیرگیری معنی دار نشد، اما بعد از شیرگیری (009/0=p) و همچنین در کل دوره آزمایشی (04/0=p) تحت تأثیر نوع جیره (ذرت آسیاب+گندم کامل) قرار گرفت. تیمار ذرت آسیاب+گندم کامل تأثیر معنی داری بر افزایش وزن روزانه در دوره قبل از شیرگیری (03/0=p)، بعد از شیرگیری (003/0=p) و در کل دوره آزمایشی (0007/0=p) داشت. بازده خوراک در دوره قبل از شیرگیری معنی دار نبود، اما در دوره بعد از شیرگیری (03/0=p) و همچنین در کل دوره آزمایشی (04/0=p) تیمار ذرت آسیاب+گندم کامل تأثیر معنی داری بر بازده خوراک داشت. ترکیب دو غله (ذرت آسیاب+گندم کامل) باعث شد که با سرعت بیشتری سطح گلوکز سرم خون گوساله های تحت این تیمارها کاهش یابد. همچنین ذرت آسیاب+گندم کامل، تأثیر معنی داری بر bun (01/0=p) و کل پروتئین خون (0001/0=p) داشت. میانگین ph شکمبه در گوساله هایی که یک عامل فیزیکی (غلات کامل) در جیره حضور داشت، بصورت معنی داری (04/0=p) بالاتر بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از ترکیب ذرت آسیاب شده + دانه گندم کامل می تواند نقش موثری در عملکرد و فراسنجه های خونی گوساله های شیری هلشتاین ایفا کند، که احتمالاً به علت نوع شکل فیزیکی غله (کامل) به عنوان یک عامل خشبی و متنوع بودن جیره می باشد.