سفالگری، یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که از زمان های گذشته تجلی گاه باورها، اساطیر و تفکرات اقوام مختلف بوده است. هنرمند سفالگر در ادوار گوناگون با بهره مندی از آیین های مذهبی، ادبیات و اسطوره ها، آن ها را بر سفال ها نقش می زند که بسیار زیبا و با ارزش بوده و از جهات بسیاری قابل بررسی و مطالعه اند. در این میان سفالینه های دوره سلجوقی از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ این سفال ها به لحاظ نقش و موضوع بسیار متنوع تر از آثار ماقبل خود بوده اند. در پژوهش هایی که تا کنون انجام شده، به جنبه محتوایی و نمادگرایی های خاص نقوش سفال های سلجوقی، بسیار کم پرداخته شده است. از این رو این پژوهش به بررسی و مطالعه جزیی تر این نقوش از حیث فرم و مضامین آن ها پرداخته است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است و در آن از روش تفسیری برای بررسی نقوش استفاده می شود و همچنین با استفاده از روش تطبیقی و روایی، مضامین این نقوش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در این پژوهش، ابتدا به پیشینه سفالگری در ایران از دوران پیش از تاریخ تا دوره سلجوقی پرداخته شده، سپس ریشه های نقوش سفال های دوره سلجوقی، شیوه های لعاب کاری و مراکز تولید، فرم و محتوای این نقوش بر بستر فرهنگی و اجتماعی این دوره مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و به خصوص به مضامین و محتوای آن ها پرداخته می شود. در نهایت، نقوش سفالینه های این دوره از حیث محتوا در 4 دسته اصلی نقوش با مضامین ادبی، مضامین کهن یا برگرفته از اساطیر، مضامین علمی، مضامین مذهبی طبقه بندی شد. واژگان کلیدی: نقش، سفال، سلجوقی، ادبی، اساطیری، علمی، مذهبی.