نام پژوهشگر: خالد معروفی

انطباق داده های ژئوشیمیایی آلی با چینه نگاری سکانسی جهت ارزیابی پتانسیل هیدروکربوری سازند پابده در میدان نفتی مارون
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز 1390
  خالد معروفی   بهرام علیزاده

میدان مارون در جنوب فروافتادگی دزفول شمالی و در امتداد تاقدیس های آغاجاری و رامین قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی پتانسیل هیدروکربنی سازند پابده در میدان مارون با استفاده از انطباق داده های علوم ژئوشیمی آلی و چینه نگاری سکانسی می باشد. بدین منظور سعی بر آن شد تا علاوه بر استفاده از نتایج آنالیزهای ژئوشیمیایی (پیرولیز راک ایول و gcms)، به منظور کاهش هزینه ها و افزایش داده های دردسترس، از دو روش شبکه عصبی مصنوعی و ?logr نیز جهت سنجش میزان ماده آلی کل (toc) از طریق داده های پتروفیزیکی استفاده شود. بهره جستن از روش شبکه عصبی منجر به طراحی یک شبکه سه لایه ای از نوع پس انتشارخطا با الگوریتم levenberg-marquardt و با دقت کلی 89% گردید. داده های ورودی هر دو روش شامل میزان نگاره صوتی، مقاومت تصحیح شده و مقدار بلوغ (lom) می باشند. مقایسه نتایج دو روش با مقادیر واقعی حاصل از پیرولیز راک ایول آشکار کرد که روش شبکه عصبی مصنوعی با میزان انطباق 99 درصدی با نتایج واقعی، کارایی بسیار بالاتری نسبت به روش ?logr با میزان انطباق 60%، دارا می باشد. بر این اساس از نتایج روش ?logr صرف نظر شده و تنها از نتایج شبکه به منظور ارزیابی پتانسیل هیدروکربنی سازند استفاده گردید. در ادامه با استناد به اینکه فاکتورهای s2 و toc در lomهای مشابه رابطه مستقیمی با هم دارند، امکان سنجش شاخص s2 نیز با استفاده از مقادیر toc حاصل از شبکه عصبی میسر گردید، که انطباق 99 درصدی نتایج حاصله با مقادیر s2 واقعی حاصل از راک ایول، دقت بالای روش موردنظر را اثبات نمود. استفاده از مقادیر tocو s2 تخمینی جهت سنجش hi و نوع کروژن (برای اولین بار در جهان) نیز به مانند دیگر سنجش ها با دقت بسیار بالایی همراه گردید. بررسی داده های بدست آمده نشان داد که سازند پابده میدان مارون پتانسیل هیدروکربنی بالایی داشته و از نظر ژئوشیمیایی میتوان آن را به 3 بخش تقسیم کرد که بخش میانی آن واجد پتانسیل هیدروکربنی بسیار بالاتری نسبت به دو بخش بالایی و پایینی است. به منظور دستیابی به منحنی نوسانات چرخه میلانکویچ از نرم افزار cyclolog استفاده گردید. نگاره ورودی به این نرم افزار، نگاره sgr بوده و با استفاده از منحنی خروجی inpefaو تغییرات سنگ شناسی و نگاره گاما، سکانس های چینه نگاری سازند پابده مشخص گردیدند. تفسیر داده های ژئوشیمیایی در یک چهاچوب چینه نگاری سکانسی آشکار کرد که نوسانات محتوای ماده آلی، اندیس هیدروژن و نوع کروژن در همه چاه ها با تغییرات تراز آب دریا و سکانسهای معرفی شده هم روند بوده بطوریکه در سیستم تراکتهای پیشرونده شاهد افزایش پتانسیل هیدروکربنی و فراوانی کروژن نوع ii، و در سیستم تراکتهای پسرونده کاهش این پتانسیل و افزایش فراوانی کروژن نوع iii مشاهده می شود. تفسیر نتایج آنالیزهای ژئوشیمیایی و انطباق لاگ های پتروفیزیکی-ژئوشیمیایی-سکانسی چاه های موردمطالعه نشان دادند که کروژن های سازند پابده مخلوطی از دو نوع ii و iii می باشند، این سازند در روند تولید هیدروکربن این میدان شرکت داشته و هنوز هم مستعد برای تولید نفت و گاز است، محیط رسوبی آن محیط نیمه احیایی تا احیایی دریایی بوده است، افزایش درصد رسوبات رسی و ضخامت سازند، و کاهش درصد آهک به سمت جنوب شرق میدان نشانگر افزایش عمق حوضه رسوبی در این جهت بوده و افزایش پتانسیل هیدروکربنی سازند در همین راستا، معلول افزایش پایداری محیط می باشد.