نام پژوهشگر: فرشاد ولدبیگی

جایگاه اعتقادات شیعی در ارتش دوران پهلوی دوم و تاثیر آن بر پیروزی انقلاب اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده الهیات 1396
  فرشاد ولدبیگی   گلناز سعیدی

در این اثر به روند تعامل بین ارتش و حکومت پهلوی دوم در طول سالهای 1320 تا 1357 شمسی پرداخته شده است. مهمترین رکن و اساس حکومت شاه ارتش بوده و این موضوع اهمیت و حساسیت ویژه ای را برای آن تعریف می کند. الف) وجود مذهب و اعتقادات شیعی در میان ارتشیان چه تاثیری بر پیروزی انقلاب اسلامی داشته است؟ در طول سالیان متمادی حکومت پهلوی دوم تلاش گردید که آموزه های شیعی کارکنان ارتش از بین رفته و فرهنگ و اعتقادات جدیدی جایگزین آن شود. از جمله آن بحث خدایگان تلقی شدن شاه و بازگرداندن اعتقادات کارکنان ارتش به جایگاه شاهنشاه و سلطنت قبل از اسلام در ایران بمنظور تضعیف اسلام و تشیع در مجموعه نظامی ایران را می توان ذکر نمود که در فصل اول این اثر به همراه مباحثی چون جشنهای شاهنشاهی و موضوع سوگند خوردن به شاه و مبارزه مراجع تقلید خصوصاً حضرت امام (ره) با این موضوعات اشاره شده است. فصل دوم به حضور احزاب و فرقه های سیاسی مذهبی در جامعه ایران و خصوصاً ارتش اشاره شده که برخی مانند حزب توده با مخالفت حکومت و بعضی مانند بهائیت با حمایت مخفی و آشکار رژیم شاه مواجه بوده به منظور تضعیف فرهنگ شیعی کارکنان ارتش فعالیت نموده است. ضمن اینکه در این دوران انجمن حجتیه شکل گرفته و فعالیتهایی در راستای مبارزه با بهائیت در ارتش انجام داده است. در فصل سوم به روند حضور پر تعداد مستشاران نظامی بیگانه در ایران و ارتش اشاره شده و میزان اثرگذاری فرهنگی و مذهبی آنها بر کارکنان و حمایت بی دریغ حکومت از آنان با در اختیار گذاشتن امکانات بسیار و تصویب کاپیتولاسیون، سلطه آنان بر ارکان ارتش مورد بررسی قرار گرفته و نقش حضرت امام خمینی (ره) در اطلاع رسانی کارکنان ارتش در این خصوص مورد توجه بوده است. فصل چهارم به روابط روحانیت شیعه با ارتش پرداخته و با محوریت حضرت امام خمینی (ره) به عنوان مرجع تقلید بسیاری از نظامیان به نقش اساسی ایشان در جدا شدن ارتش از شاه و پیوستن به انقلاب اسلامی می پردازد. فصل پنجم با پرداختن به مستنداتی از فعالیت کارکنان انقلابی ومذهبی ارتش به وضعیت و جایگاه مذهب در ارتش پهلوی دوم و مبارزه آشکار و پنهان حکومت با مذهب در ارتش و خانواده نظامیان پرداخته شده و مقاومت کارکنان بر مبنای اعتقادات قوی شیعی در مقابل هجوم انحرافات گوناگون دینی و مذهبی بررسی شده و به نوع نگرش سران حکومت و امرای ارتش به مذهب و نوع اعتقادات مذهبی بدنه ارتش اشاره گردیده است.