نام پژوهشگر: زینب شیرمحمدی
زینب شیرمحمدی شهلا بختیاری
عصر اول عباسی را می توان دوران نیرومندی خلافت، شکوفایی حکومت و دستگاه های اداری و نظامی دانست. اما همین دوران نیرومند، از ناآرامی ها و شورش های متعدد بر ضد دستگاه خلافت خالی نبود، به ویژه شورش ها و رقابت های اعضای خاندان عباسی که باعث بروز مشکلات عدیده ای برای ساختار سیاسی خلافت عباسی گشت. با قدرت گیری عباسیان، تمایز شاخه های متعدد و متنوع آن که هرکدام خود را به نوعی از قدرت مکتسبه سهیم می دانستند، بروز پیدا کرد. در تمام این دوران شاهد رقابت و شورش ولی عهدها با خلیفه وقت و همچنین اعمام و بنی اعمام خلیفه بر ضد دستگاه خلافت هستیم که هرکدام از این ها بنا به عدم وجود قانون خاصی برای وراثت مدعی خلافت می شد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و سپس مقایسه و تحلیل داده ها، تاثیر تاثیر رقابت های درونی خاندان عباسی بر ساختار سیاسی خلافت در عصر اول عباسی مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. در پاسخ به این پرسش که این رقابت ها چه تاثیری بر ساختار سیاسی خلافت عباسی گذاشته است می توان فرض کردکه باعث گرایش ساختار قدرت به خلافت مطلقه، تعدد مراکز قدرت، دخالت زنان و عناصر درباری در تصمیمات سیاسی، جنگ قدرت و بی ثباتی سیاسی، تغییر ماهیت و رهبری جنبش های رایج در عصر اول عباسی شده بود. همچنین در بسیاری از موارد، ساختار دیوانی، نظامی و فرهنگی را نیز تحت شعاع خود قرار داده بود. واژگان کلیدی: خاندان عباسی، رقابت درون خاندانی، ساختار سیاسی، عصر اول عباسی