اغلب دستگاه هایی که امروزه به نحوی در امور صنعتی به کار گرفته می شوند در زمان هایی از سیکل عمر خود دچار خرابی می شوند و نیازمند به نگهداری و تعمیرات می باشند. نگهداری و تعمیرات دو مفهوم متفاوت هستند. نگهداری به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که به صورت برنامه ریزی شده و با هدف جلوگیری از خرابی ماشین آلات انجام می شود و قابلیت اطمینان و در دسترس بودن ماشین آلات را افزایش می دهند. در حالی که تعمیرات به فعالیت هایی گفته می شود که بر روی یک سیستم که دچار خرابی و از کارافتادگی شده انجام می شود. تا آن را به حالت آماده و قابل بهره برداری بازگرداند. در این تحقیق قصد داریم بر روی مفهوم نگهداری تجهیزات پتروشیمی تمرکز کنیم چرا که با تمرکز بر این بخش هزینه-های مربوط به بخش تعمیرات به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. در این راستا قصد داریم از تکنیک ها و الگوریتم های هوش مصنوعی و سیستم خبره فازی استفاده کنیم.

حمل و نقل ریلی مسافری در حال حاضر با چالش های متعددی از قبیل بالا بودن متوسط عمر و ظرفیت پایین ناوگان روبرو است. لذا نوسازی و افزایش ظرفیت ناوگان حمل و نقل ریلی شدیدا مورد توجه دولت و متولیان بخش حمل و نقل ریلی قرار گرفته است. تامین ناوگان ریلی در حال حاضر از طریق برگزاری مناقصات بین المللی انجام می گیرد. در تامین ناوگان ریلی مسافری باید مسائل فنی و اجتماعی بسیاری در نظر گرفته شود. در این مناقصات همزمان سازندگان داخلی و خارجی شرکت می کنند. در تامین ناوگان باید از یک طرف سعی شود با واگذاری کار به سازندگان داخلی موجبات رشد آنها و رشد صنعت ساخت تجهیزات ریلی در داخل کشور مهیا گردد، و از طرف دیگر ناوگانی خریداری شود که بهترین کیفیت و کمترین ریسک را داشته باشد. در بخش فنی کارشناسان زیادی به بررسی بخش های مختلف ناوگان می پردازند. نتایج کارهای کارشناسان به صورت یک عدد به اسم امتیاز فنی به مدیر ارائه می شود. این عدد و قیمت پیشنهادی سازندگان با یکدیگر ترکیب شده و بر اساس آن برنده مناقصه تعیین می شود. متاسفانه این شیوه حالت یک جعبه سیاه دارد. علاوه بر شفاف نبودن سیستم اولویت بندی برای پیمانکاران، این مساله باعث شده است مدیران نیز رغبت زیادی به استفاده از نتایج کار کارشناسان نداشته باشند و بر اساس نظر خود به برگزاری مذاکره و واگذاری کار بپردازند. در تحقیق جاری سیستم فعلی اولویت بندی مناقصات ساخت ناوگان ریلی بررسی شده و برخی از مشکلات این سیستم شناسایی شده است. سپس با استفاده از تکنیک دلفی معیارهای اولویت بندی گزینه های مختلف تامین ناوگان ریلی شناسایی شده است. در ادامه به وسیله فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مدلی طراحی شده است که با استفاده از معیارهای شناسایی شده، گزینه های مختلف تامین ناوگان ریلی را اولویت بندی نماید. مدل جاری شفاف و واضح بوده و قادر است که دلایل رد یا قبول پیشنهادات مختلف را مشخص نماید. همچنین مشخص شد که اهمیت معیارهای سرعت و رفاه از دیدگاه مسافرین شهرهای مختلف با یکدیگر متفاوت است.

سیستم حمل و نقل اتوبوسرانی درون شهری یکی از مهمترین اجزای سیستم حمل و نقل عمومی را تشکیل می دهد. عدم تحقق برنامه های زمان بندی از قبل تعیین شده به دلیل اختلال در این سیستم، زمانهای انتظار طولانی مسافران در ایستگاه ها، پر بودن اتوبوس هنگام ورود به ایستگاه ها، زمانهای غیر مفید صرف شده به دلیل توقفهای طولانی در ایستگاه ها و هزینه های سیستم حمل و نقل از جمله مهمترین مشکلاتی است که این سیستم حمل و نقل با آن روبرو است. ارائه برنامه زمان بندی قبل از حرکت هر اتوبوس از ایستگاه ابتدایی مسیر موسوم به برنامه ریزی پویا یکی از راهکارهای افزایش رضایت مسافران و موسسات ارائه دهنده خدمات در سیستم اتوبوسرانی می باشد. از جمله مسائل برنامه ریزی پویا، تعیین ایستگاه های مناسب توقف در طول مسیر در لحظه حرکت اتوبوس از ایستگاه مبداء می باشد که به مسئله پرش از ایستگاه ها معروف است. در این رساله مدلی مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی صفر و یک بر اساس داده های لحظه ای که از مسیرهای تردد اخذ می شود، ارائه شده است که در آن رضایت سه گروه مسافران منتظر در ایستگاه ها و درون وسیله نقلیه و موسسات حمل و نقل درنظر گرفته شده است. رعایت محدودیتهای سیستم اتوبوسرانی شهر تهران و ظرفیت وسایل نقلیه از ویژگیهای مدل ارائه شده می باشد. در این رساله، چهار پارامتر موثر بر مدل ارائه شده شامل؛ زمان سفر بین دو ایستگاه متوالی، زمان توقف در ایستگاه ها، تابع تقاضا و متوسط زمان انتظار در ایستگاه ها مورد مطالعه قرار گرفته است. شناسایی عوامل موثر بر چهار پارامتر برنامه ریزی و توسعه مدلها و روابطی جهت پیش بینی آنها بصورت لحظه ای قبل از حرکت اتوبوس از ایستگاه ابتدایی مسیر در سیستم اتوبوسرانی شهر تهران بررسی شده است. مقایسه نتایج مدلهای پیش بینی این پارامترها که با استفاده از روابط توسعه داده شده با نتایج پیش بینی مدلهای موجود نشان از دقت بالاتر مدلهای ارائه شده در سیستم اتوبوسرانی شهر تهران دارد. ساخت مدل شبیه سازی از یکی از خطوط این سیستم و اجرای مدل پرش از ایستگاه ها نشان می دهد، اجرای مدل در خطوط می تواند منجر به کاهش7/9 درصدی زمان سفر مسافرین درون وسیله نقلیه، 4/14 درصد در تقاضای پاسخ داده نشده مسافرین و 5/11درصد در متوسط زمان انتظار مسافرین نسبت به حالتی که اتوبوس در تمامی ایستگاه توقف می کند، شود.

هدف این تحقیق بررسی فاکتورهای تاثیرگذار در موفقیت روشهای بازاریابی بین بنگاهی در سطح بین المللی و از روی بستر اینترنت در صنعت نفت و گاز ایران می باشد. به تازگی روشهای بازاریابی بین بنگاهی در سطح بین المللی از روی بستر اینترنت در دنیای علمی و تجاری بسیار مورد توجه واقع شده است. تمرکز این مبحث در فرموله کردن فعالیتهای بازاریابی اینترنتی به منظور ارتقای سطح عملکردهای بین بنگاهی در سطح بین الملل می باشد. این کار با تجزیه فرایندهای تجاری و تحلیل ارزش هر یک از زیرساختارهای آن صورت می گیرد. محیط تجاری ایران ثابت کرده است که پتانسیل مناسبی برای اتخاذ فعالیتهای بین بنگاهی از طریق کانال اینترنت داراست، لیکن با توجه به طبیعت این محیط تجاری و وجود مسائل بنیادی از قبیل رقابت غیراصولی، نبود زی.....

حل مسائل سخت در چند دهه اخیر یکی از چالش های مطرح در حوزه آکادمیک و تحقیقات علمی بوده است. روش های اولیه حل این گونه مسائل، اغلب بر حل دقیق آنها از طریق الگوریتم های دقیق تکیه داشته است. اما با مطرح شدن مسائل سختی با ابعاد بزرگ و به دنبال آن افزایش پیچیدگی این گونه مسائل، ناکارآمدی الگوریتم های دقیق به علت زمان و حافظه بسیار زیادی که در حل مسائل سخت نیاز دارند مشخص گردید. با ظهور الگوریتم های فراابتکاری افق جدیدی در زمینه بهینه سازی و حل مسائل سخت پدید آمد. این الگوریتم ها با به کارگیری فرآیندها و اصول طبیعی و ترجمه آنها به زبان ریاضی، روش های جدیدی در قالب رویه هایی مشخص ارائه کردند که به کمک آنها در زمانی کوتاه می توان به پاسخ هایی نزدیک پاسخ بهینه در simulated ، یک مسئله بهینه سازی دست یافت. از جمله این الگوریتم ها می توان به الگوریتم ژنتیک و کولونی مورچه ها اشاره کرد. اگرچه در حوزه بهینه سازی به کمک الگوریتم tabu search ،annealing های فراابتکاری پیشرفت های بسیاری به دست آمده است، اما هم چنان مسائل بسیاری به عنوان مسائل سخت و چالش برانگیز وجود دارد. در این تحقیق ما به کمک روان انسان و نظریه روانکاوی و بیان شباهت های روانکاوی و بهینه سازی، به ارائه یک الگوریتم جستجوی ساخت یافته نوین می پردازیم که قابلیت حل مسائل بهینه سازی سخت گسسته و پیوسته را داراست. در این الگوریتم از عناصر مبحث روانکاوی مانند خودآگاه، ناخودآگاه، مقاومت و تداعی آزاد، به عنوان مفاهیمی قابل ترجمه به زبان ریاضیات جهت ارائه یک الگوریتم جستجو بهره می گیریم و نشان می دهیم که چگونه درمان روانکاوانه یک بیمار روان رنجور مانند یک مسئله بهینه سازی است و بهبود بیمار در جریان درمان مانند یافتن پاسخ بهینه است. در انتها به حل چند مثال معروف مسئله مکان یابی هاب با ،(ufl) در زمینه بهینه سازی سخت گسسته شامل مسئله مکان یابی بدون ظرفیت و بهینه سازی سخت پیوسته شامل بهینه سازی توابع (usahlp) تخصیص انفرادی بدون ظرفیت و مسائل powell quartic ،wood ،eason and fenton’s gear train inertia ،goldstein ،rosenbrock می پردازیم و نشان می دهیم که الگوریتم ارائه شده welded beam و pressure vessel پیوسته طراحی شامل از لحاظ سرعت و پاسخ های به دست آمده از بسیاری از الگوریتم های موجود پاسخ بهتری را در زمان کمتری welded beam و pressure vessel ،ufl ارائه می دهد به طوری که پاسخ های به دست آمده در مسائل توسط الگوریتم ارائه شده بهترین پاسخ های موجود می باشند.

امروزه داده کاوی به عنوان ابزاری کارآمد در دست مدیران، محققان و کسانی که نیاز به استخراج اطلاعات از داده ها جهت حل مشکلات پیش رو دارند، مطرح می گردد. تکنیک های داده کاوی جهت کشف دانش و شناسایی الگو در زمینه هایی که داده های زیادی تولید می کنند وپردازش این داده ها به صورت دستی ممکن نمی باشد، به منظور یادگیری و پیش بینی شرایط جدید به کار می روند. با پیشرفت تکنولوژی داده های بسیاری در زمینه قیمت گذاری گاز طبیعی تولید می شوند که پردازش دستی آنها امکان پذیر نیست. یکی ازمهمترین مسائل مطرح در این زمینه پیش بینی قیمت گاز طبیعی است. ویژگی های متعدد و منحصر به فرد گاز طبیعی نسبت به دیگر فرآورده های نفتی باعث ایجاد جایگاه ویژه و قابل توجهی در سبد انرژی مصرف کنندگان جهان شده و کسب درآمدهای ارزی برای کشور از طریق صدور این کالای استراتژیک، بر جذابیت آن می افزاید. هدف این تحقیق ارائه مدلی جهت پیش بینی قیمت گازطبیعی مایع شده با استفاده از روش های داده کاوی و جمع آوری اطلاعات ماهیانه متغیرهای مرتبط در پانزده سال اخیر می باشد. برای مدلسازی با روش های داده کاوی از پنج روش شبکه عصبی: پویا، چندگانه، حذفی، حذفی جامع و تابع پایه شعاعی، و رگرسیون حداقل مربعات نسبی، رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شده است. با توجه به شاخص های سنجش مدل بهترین نتیجه توسط مدل شبکه عصبی چندگانه با دقت بیش از 97% حاصل گردید. نتایج مدل حذفی جامع نیز به لحاظ کاربردی و علمی بسیار قابل توجه است. این مدل با انتخاب تنها چهار متغیر پیشگو (از مجموع پانزده متغیر) با دقت بیش از 96% متغیر پاسخ را پیش بینی می نماید. مدل نهائی با حذف شرط تعداد تکرارها، با شبکه عصبی حذفی جامع دقت 98% برازش شده است.

تحقیق کاربردی پیش رو به دنبال مدل سازی عوامل مرتبط با خرید اینترنتی کتاب در شهر تهران است. در این تحقیق سه مدل مورد بررسی و برازش قرار می گیرد که در هر مرحله مدل تکامل بیشتری پیدا می کند و با جزئیات کامل تر و تعداد عوامل بیشتری ارائه می شود. در این تحقیق ضمن استفاده از دو مدل معتبر پذیرش تکنولوژی (tam) و مدل تئوری رفتار برنامه ریزی شده (tpb)، مدل ترکیبی تئوری رفتار برنامه ریزی شده (dtpb) نیز در این پژوهش برازش و مورد بررسی قرار گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است که این پرسشنامه ها از 122 نفر از کسانی که مشتریان بالفعل یا بالقوه خرید اینترنتی بوده اند جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات علاوه بر روش توصیفی، در مورد فرضیه ها از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. هر سه مدل برازش شده دارای کفایت لازم بوده و معنی داری ضرائب آن با استفاده از آزمون تی استیودنت بررسی می شود.پس از بررسی میزان تاثیر گذاری عوامل بریکدیگر در نهایت عوامل تاثیرات درونی وفردی ،تاثیرات خارجی ومیزان سازگاری افراد از مدل dtpb حذف شده است و در نهایت با توجه به مدل های برازش شده و تحلیل های تکمیلی پژوهش، مدل پیشنهادی که منطبق با فرهنگ و شرایط داخل کشور است ارائه گردیده است.

بسیاری از شرکت ها اقدام به بهینه سازی عملیات تولید و توزیع خود به صورت جداگانه می نمایند، اما این جدا سازی باعث محدود نمودن دستاوردها می شود. امروزه، تحلیل همزمان این دو فرآیند بسیار با اهمیت می باشد. مسائل سیستم های تامین- تولید، تولید- توزیع و موجودی- توزیع برای سالیان زیادی مورد مطالعه قرار گرفته است اما در نظر گرفتن همزمان مسائل برنامه ریزی تولید و توزیع باعث ارتقاء چشم گیر کارایی دو فرآیند خواهد شد. در این تحقیق ضمن مراجعه به شرکت ایران خودرو که بزرگترین خودروساز در خاورمیانه می باشد و با همکاری شرکت ساپکو (مدیریت بخش تامین ایران خودرو)، این مساله مطرح گردید که با وجود سرمایه گذاری فراوان این شرکت جهت ساخت سایت های مختلف تولیدی در کشور، مدلی جهت تقسیم بهینه برنامه کلان تولید بین این سایت ها تدوین نشده است. سه سایت اصلی این شرکت در شهرهای تهران، مشهد و تبریز، واقع شده اند. لذا در این تحقیق مدلی جهت تقسیم برنامه تولید مابین سه سایت مذکور با در نظر گرفتن بخش تولید و توزیع ارائه شده است. هدف این مدل مشخص نمودن برنامه تولید هر یک از سایت ها و میزان خودروی توزیع شده از هر یک از سایت ها به هر یک از مراکز فروش و با هدف حداقل نمودن هزینه کلی تولید و توزیع می باشد. این مدل، یک مدل چند محصوله، چند سایته و با چند مرکز فروش جهت برنامه ریزی یکپارچه تولید و توزیع در شرکت خودرو سازی ایران خودرو بوده و برای پنج دوره با داده های عددی حل شده است. مدل طراحی شده یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح بوده و جواب بدست آمده از حل آن، یک جواب بهینه جامع خواهد شد. جهت حل این مدل از نرم افزار برنامه ریزی خطی لینگو استفاده شده است.

پیش بینی رفتار خرید و بخش بندی مشتریان دو بخش بسیار مهم از مدیریت ارتباط با مشتری هستند که به کارگیری آنها می تواند منجر به تدوین استراتژیهای بازاریابی مناسب برای مواجهه با مشتریان مختلف از طریق صرف بهتر منابع شود. به طور کلی، می توان از چهار استراتژی بازاریابی شامل استراتژی جذب، استراتژی رشد، استراتژی حفظ و مدیریت ارتباط استفاده نمود. لیکن، اکثر نویسندگان در حوزه پیش بینی رفتار خرید و بخش بندی مشتریان تنها به سه استراتژی آخر پرداخته اند، در حالیکه، شناسایی ویژگیهای مشترک مشتریان پیشین نیز به منظور جذب مشتریان جدید دارای اهمیت فراوان است. شکافهای تحقیقاتی مهم دیگری که محقق در این زمینه مشاهده نموده است، آن است که هیچ یک از تحقیقات انجام شده در حوزه بخش بندی مشتریان به موضوع انتخاب ویژگی نپرداخته اند و در حوزه پیش بینی رفتار خرید نیز تنها در سالهای اخیر روشهای بسیار کمی ارائه شده است؛ به علاوه، هیچکدام از محققین از الگوریتمهای شبکه های عصبی استفاده ننموده اند. با این اوصاف، در این رساله، یک سیستم پشتیبانی تصمیم متشکل از سه بخش شامل انتخاب ویژگی، پیش بینی رفتار خرید و بخش بندی مشتریان ارائه می شود که هدف اصلی رساله تمرکز روی بخش اول است که ورودی دو بخش بعدی محسوب می شود. به طوری که، در بخش اول، یک الگوریتم انتخاب ویژگی جدید بنام شبکه های عصبی تلفیقی بهبودیافته (ihnn) ارائه می شود و به منظور ارزیابی آن با سه تکنیک دیگر بنامهای درخت رگرسیونی هرس شده (prt) و منحنی مشخصه عملیاتی دریافت کننده (roc) و رگرسیون مرحله ای رو به جلو (fsr) مقایسه می شود. به طوریکه، در بخش دوم، کارایی ویژگیهای منتخب توسط ihnn و سایر روشهای انتخاب ویژگی از طریق پیش بینی رفتار خرید مبتنی بر چندین تکنیک از جمله یک شبکه عصبی پیشخوراند بهبود یافته (iffnn) و چندین تکنیک دیگر ارزیابی می شود. در بخش سوم نیز خروجی ihnn برای خوشه بندی مشتریان با نقشه خودسازمانده (som) به کار گرفته شده و نتایج با تکنیک انتخاب ویژگی prt و روش خوشه بندی فازی c-means مقایسه می شود. نتایج نشان می دهد که به کارگیری تکنیک ihnn پیش از iffnn منجر به بهبود قابل توجه نتایج پیش بینی می شود. به علاوه، نتایج اعتبارسنجی دقت بیشتر تلفیق تکنیک خوشه بندی som با ویژگیهای منتخب ihnn مبتنی بر شاخص دیویس-بولدین جهت تعیین تعداد خوشه بهینه را تایید می کند. همچنین، در پایان تحقیق، توصیه های کاربردی برای شرکت بیمه به عنوان موردکاوی رساله بیان می شود.

مسئله تعمیرکار سیار از مسائل معروف حوزه زمان بندی و حمل و نقل است. در این مسئله، تعمیرکاری باید مجموعه ای از چند ماشین معیوب و از کار افتاده که در نقاط جغرافیایی پراکنده هستند را تعمیر کند. وی باید ترتیب بازدید از نقاط یا ماشین ها را طوری انتخاب کند که ضمن بازدید تمامی ماشین ها مجموع زمان انتظار آن ها تا تعمیر و راه اندازی مجدد حداقل شود. نحوه محاسبه تابع هدف مسئله تعمیرکار سیار (حداقل سازی مجموع تجمعی هزینه های سفر) سبب شده است حل مسئله تعمیرکار سیار بسیار دشوارتر از مسئله فروشنده دوره گرد باشد. به علاوه مفهوم تجمعی هزینه های سفر و تقارن آن با مفهوم زمان انتظار سبب شده است مسئله تعمیرکار سیار دارای کاربردهای بسیاری در حوزه خدمات رسانی همانند خدمات بهداشت و درمان در خانه، توزیع فرآورده های خونی، سرویس رفت و آمد دانش آموزان، تعمیرات و نگهداری تسهیلات خدمات رسانی و برخی زمینه های مشابه باشد. ضرورت کاربردهای مسئله توسعه الگوریتم های دقیق و ابتکاری برای مسئله را ایجاب می کند. در این پژوهش، ضمن بهبود مدل های ریاضی موجود، چند مدل ریاضی جدید در حالت های یک تعمیرکار، چند تعمیرکار و نیز لحاظ کردن محدودیت های جانبی توسعه داده شده اند. تفاوت ساختاری مدل ها در نوع متغیر های تصمیم آن ها است. با کمک این مدل ها می توان مسائل عمومی تا اندازه 25 گره و مسائل خاص تا اندازه 100 گره را به طور بهینه حل نمود. برای حل مسائل بزرگ تر و تا 30 گره از الگوریتم شاخه و کران استفاده شده است. در حالت چند تعمیرکار، علاوه بر توسعه مدلی یکپارچه، از رویکرد تجزیه نیز برای حل مسئله استفاده شده است، این رویکرد می تواند مسائل بزرگ را به طور بهینه حل نماید. برای حل مسائل بزرگ تر (تا 500 گره) از الگوریتم های ابتکاری و فراابتکاری استفاده شده است. بدین منظور از سه الگوریتم فراابتکاری جستجوی همسایگی متغیر ، شبیه سازی تبرید و پذیرش آستانه استفاده شده است. نتایج محاسباتی روی مسائل مختلف نشان از توانایی بالای الگوریتم ها و کیفیت بالای جواب های حاصل شده دارند به طوری که می توانند برای مسائل کوچک (تا 30 گره) جواب های بهینه و برای مسائل بزرگ جواب های بسیار نزدیک بهینه در زمان کوتاهی ارائه دهند.

مدیریت زنجیره تامین از موضوعاتی است که توجه بسیاری را در جوامع صنعتی و تحقیقاتی به خود معطوف ساخته است. یکی از مهمترین اهداف مدیریت زنجیره تامین کاهش هزینه های مربوط به زنجیره می باشد که از جمله اصلی ترین این هزینه ها می توان به هزینه های موجودی اشاره کرد. در صورت هماهنگی بین اجزای مختلف زنجیره تامین امکان کاهش هزینه ها به طرز قابل توجهی وجود خواهد داشت. عامل های هوشمند تکنولوژی مناسبی جهت هماهنگی و یکپارچه سازی در زنجیره تامین، ارتباط موثر اجزای آن، درنتیجه کاهش هزینه ها و درنهایت افزایش کارایی مدیریت زنجیره تامین می باشند. در تحقیق حاضر زنجیره تامین 5 جزئی بصورت یک سیستم چندعاملی مدل شده است. در این زنجیره که وظیفه تامین چندین کالا را بصورت همزمان برعهده دارد و در آن هر جزء دارای محدودیت های انبار کالا می باشد، دو نوع نامعینی درنظر گرفته شده است: نامعینی های تقاضای مشتری نهایی و نامعینی های زمان تحویل هریک از اجزاء. همچنین این تحقیق به ارائه یک مدل سفارش دهی برای هریک از اجزای زنجیره تامین مذکور و با هدف کاهش هزینه های موجودی کل زنجیره می پردازد. عامل های هوشمندی که در مدل سازی زنجیره تامین مذکور استفاده شده اند، جهت یادگیری سفارش دهی از الگوریتم ژنتیک با رویکرد پنجره ای، استفاده می کنند. نتایج نشان می دهد عامل ها از این طریق می توانند، در شرایط نامعین محیطی، به خوبی سفارش دهی را در این زنجیره تامین مدیریت کنند. همچنین تاثیر مکانیزم ارایه شده بر روی اثرشلاقی که یک اثر شناخته شده در زنجیره تامین است، نیز مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که توسط این مکانیزم، می توان اثر شلاقی را به طرز چشمگیری کاهش داد. به منظور اعتبارسنجی، مدل پیشنهادی در حالت تک کالایی و بدون محدودیت انبار با نتایج حاصل از سه مدل مطرح در ادبیات موضوع مقایسه شده است و نتایج نشان دهنده اعتبار بالای مدل می باشد.

در این پژوهش مسائل زمان بندی منطبق با شرایط واقعی حاکم بر مراکز خدمات پس از فروش شرکت ایران خودرو مورد مطالعه قرار گرفته و روشهای حل کارآمد مبتنی بر تکنیکهای هوش مصنوعی از جمله شبکه های عصبی مصنوعی برای آنها توسعه یافته است. شکل پایه ای مسائل زمان بندی در این مراکز مسأله زمان بندی تولید کارگاهی می باشد که در ایستگاه های کاری و طرحهای فرایند دارای انعطاف است. بدین صورت که برای هر خودرو پذیرش شده در مرکز، لازم است که عملیات تعمیراتی مختلفی صورت گیرد، برای انجام هر عملیات ایستگاه های کاری مختلف وجود داشته (انعطاف در ایستگاه کاری) و بر اساس روابط پیش نیازی عملیاتهای یک خودرو می تواند با توالیهای مختلف انجام شود (انعطاف در طرح فرایند). پس از ارائه مدل ریاضی برای مسأله، یک الگوریتم ژنتیک پیوندی برای حل آن ارائه شده است. در این الگوریتم عملگرها و رویه های ویژه ای، منطبق با مختصات مسأله، شامل ایجاد جمعیت اولیه، تولید مثل و جهش برای الگوریتم ژنتیک طراحی شده اند. سپس یک تابع جستجوگر محلی بدیع با هدف ارتقا توان جستجوی الگوریتم ژنتیک توسعه یافته و با آن تلفیق شده است. یک شبکه عصبی مصنوعی نیز جهت بهبود کیفیت جوابهای اولیه در الگوریتم مورد استفاده قرار گرفته است. شبکه عصبی دانش موجود در جوابهای بهینه را اکتساب نموده و در حل مسائل بزرگ بکار می گیرد. با توجه به وجود شرایط پویا در مراکز خدمات پس از فروش، این مسأله در حالت پویا نیز مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا چهار نوع پیشامد مختلف که در برگیرنده اکثر عوامل پویایی در مراکز ارائه خدمات تعمیراتی می باشد شناسایی شده اند. این پیشامدها عبارتند از پذیرش خودروی جدید در میانه افق برنامه ریزی (میانه روز)، از سرویس خارج شدن یک ایستگاه کاری (عملیات تعمیرات و نگهداری تجهیزات، کمبود وسائل، غیبت و مرخصی کادر تعمیراتی، ...)، تغییر زمان انجام عملیات تعمیراتی نسبت به زمان استاندارد و افزوده شدن عملیات جدید به بسته خدمت یک خودرو. سپس الگوریتم پیشنهادی برای حل مساله در حالت ایستا، به حالت پویا تعمیم یافته است. به این منظور در عملگرهای ژنتیک، رویه های جستجوی محلی و شبکه عصبی تغییرات لازم جهت حل مسأله در حالت پویا اعمال شده است. در حالت پویا، تابع هدف علاوه بر معیارهای کارایی یعنی دوره ساخت و مجموع موزون زمانهای دیرکرد در برگیرنده معیار ثبات نیز می باشد که بر اساس میزان انحراف برنامه زمانی تجدیدنظر شده نسبت به برنامه زمانی اولیه، ارزیابی می گردد. با توجه به این که کاهش زمانهای خدمتدهی به خودرو در مراکز حائز اهمیت بوده و یکی از راهکارهای تسریع در انجام خدمات استفاده از نیروی انسانی بیشتر در قالب منابع منعطف می باشد، انعطاف در زمانهای عملیات از طریق تخصیص منابع ثانویه به مفروضات مساله افزوده شده است. در ادبیات زمان بندی به مسائلی که در آنها با افزایش منابع ثانویه می توان زمانهای انجام عملیات را کاهش داد، مسائل زمان بندی با زمانهای عملیات قابل کنترل گفته می شود. پس از تعریف مساله زمان بندی تولید کارگاهی با انعطاف در ایستگاه های کاری، طرحهای فرایند و زمانهای عملیات و انطباق آن با شرایط محیط عملیاتی در مراکز خدمات تعمیراتی، در الگوریتم حل مسأله، عملگرهای ژنتیک و روشهای بازنمایی به گونه ای تعمیم یافته اند که در برگیرنده انعطاف در زمانهای عملیات نیز باشند. در این الگوریتم از یک شبکه عصبی جهت تخصیص مناسب منابع منعطف به ایستگاه های کاری استفاده شده است. ارزیابی عملکرد الگوریتمهای پیشنهادی از طریق مقایسه با جوابهای بهینه در مسائل کوچک و همچنین تکنیکهای موجود در ادبیات برای مسائل دارای ابعاد بزرگتر انجام شده است که نتایج عددی نشان دهنده عملکرد قابل قبول مدلهای حل می باشد. الگوریتمهای پیشنهادی بر اساس داده های بدست آمده از محیط عملیاتی نیز مورد بررسی قرار گرفته اند. مقایسه خروجیهای بدست آمده از مدل با شرایط واقعی نشان دهنده بهبود قابل توجه در شاخصهای عملکردی مراکز خدمات پس از فروش می باشد

حامل های انرژی نقش اساسی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری دارند. شناخت تقاضای برق و عوامل موثر با در نظر گرفتن سیاست های حاکم بر آن، می تواند نقش موثری در فرآیند تصمیم گیری های اقتصادی داشته باشد. در این تحقیق با بهره گیری از متغیرهای اقتصادی براساس مبانی نظری اقتصاد خُرد، تقاضای برق به تفکیک بخش های خانگی، صنعت، کشاورزی و اداری تجاری برآورد گردید. در مدل سازی تقاضای برق از سیستم معادلات خودرگرسیون برداری برای تعادل بلند مدت و مدل تصحیح خطای برداری برای کوتاه مدت و داده های سری زمانی مربوط به سال های 1355تا 1386استفاده شده است. این تحلیل در چارچوب مفهوم همجمعی چند متغیره انجام شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل تعادلی بلند مدت و کوتاه مدت حاکی از معناداری ضرایب متغیرها و همچنین سازگاری علامت متغیر ها با تئوری می باشد. مکانیزم قیمت گذاری انرژی در ایران در کنترل دولت می باشد و تا سال 1389 بر مبنای پرداخت غیرمستقیم یارانه بوده است که آثار نامطلوبی را سبب شده لذا با تصویب طرح تحول اقتصادی و براساس لایحه هدفمندی یارانه ها، قیمت حامل های انرژی طی پنج سال افزایش می یابد؛ با توجه به این که چگونگی این افزایش قیمت شفاف نمی باشد، قیمت نهایی گاز و فرآورده های نفتی و میزان افزایش قیمت ها طی سناریوهای مختلف بررسی شده و چگونگی تغییرات تقاضای برق به تفکیک بخش های مختلف و به صورت کلی بررسی شده و همچنین روند تغییرات درآمدی با توجه به تغییرات هم زمان قیمت و تقاضا مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی سناریوها حاکی از افت تقاضای برق دارد در حالی که میزان افزایش قیمت برق به حدی بوده که درآمد همچنان روند صعودی دارد.

بازار طلا، یکی از بازارهای پرتلاطم است، که پیش بینی آینده آن می تواند در تصمیم گیری ها تاثیر مثبتی بر جای بگذارد. با آگاهی از قیمت طلا و پیش بینی صحیح آن می توان فرآیند تصمیم گیری خرید و فروش طلا در بازارهای جهانی را تسهیل و بهترین زمان اجرای معاملات و سرمایه گذاری ها را تعیین نمود. لذا پیش بینی صحیح قیمت طلا از جهات مختلف حائز اهمیت است. از این رو در این تحقیق به پیش بینی قیمت طلا جهانی پرداخته شده است و عوامل تاثیرگذاری شامل: قیمت نفت، تولید ناخالصی ملی، نرخ بهره، نرخ تورم، تولید جهانی فلز طلا و قیمت نقره را به عنوان متغیرهای ورودی در نظرگرفته شده، همچنین از شبکه عصبی پیشخور چندلایه استفاده شده که در نهایت یک شبکه پیشخور دو لایه (n6-30-1) با ریشه میانگین مربعات خطای127/0به عنوان بهترین مدل پیش بینی قیمت طلا انتخاب گردیده است و نسبت به مقالات قبلی 8/1 درصد بهبود در قدرت پیش بینی شبکه حاصل شده است. یافته های این مدل با سری زمانی از نوع arima و رگرسیون مقایسه گردید که بعد از شبکه عصبی، arima در رتبه دوم دقت پیش بینی قرار گرفت.

حمل و نقل عمومی یکی از عوامل اساسی در توسعه اقتصادی ـ اجتماعی می باشد و برنامه ریزی حمل و نقل به ویژه در بخش تاکسی با پیچیدگی های زیادی همراه است. تعداد زیاد ناوگان تاکسی در مقایسه با سایر وسایل حمل و نقل، تنوع زیاد مسیرها و نیز پویایی درخواست مسافرین نمونه هایی از این پیچیدگی می باشد. در حوزه تاکسی نیز مطالعه، برنامه ریزی و جمع آوری اطلاعات در خصوص تاکسی های تلفنی در مقایسه با سایر تاکسی ها (گردشی، مسیری و ...) امکانپذیرتر است به گونه ای که در ادبیات موضوع به آن پرداخته شده است. در حالت پویای مسأله تاکسی تلفنی، درخواستهای جدید در هر لحظه از زمان ارائه می شوند و مرکز کنترل باید در خصوص پذیرش یا رد این درخواست ها و نیز برنامه ریزی و زمانبندی حرکت وسایل نقلیه تصمیم گیری نماید. در این پژوهش حالتی از مسأله تاکسی تلفنی در حالت پویا ارائه شده و حل آن با استفاده از رویکرد عاملهای هوشمند انجام پذیرفته است لذا از متدولوژی passi به دلیل قابلیت کاربرد بالا، به منظور تحلیل، طراحی و ساخت سیستم عاملی استفاده گردید. همچنین یک الگوریتم دو مرحله ای برای عامل مدیریت ناوگان جهت تخصیص وسایل نقلیه به درخواست ها ارائه گردیده است که می تواند در کوتاهترین زمان، به میزان زیادی به مقادیر بهینه نزدیک شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که به کارگیری عاملهای هوشمند تأثیر به سزایی در حل چنین مسائلی دارد به طوری که مقایسه نتایج بدست آمده با تصمیماتی که در دنیای واقعی اخذ می گردد، توفیق استفاده از این رویکرد را به تصویر کشیده است.

آب به عنوان یک سرمایه ملی و کالای اقتصادی- اجتماعی مهم در هر کشور و منطقه محسوب شده و قابل جایگزینی با هیچ کدام از منابع طبیعی و مصنوعی دیگر نبوده و در طول تاریخ نیز عامل مهمی در شکل دادن به روش زندگی بشر و توسعه تکنولوژی بوده است. در کشور ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی اکثر مناطق آن که از نظر اقلیمی جز مناطق خشک و نیمه خشک بوده و نیز متوسط نزولات جوی 250 میلی متر در سال، آب یکی از منابع محدود و مهم محسوب گردیده، بطوری که مدیریت مصرف این منبع از اهمیت ویژه ای برخوردار می گردد و در این میان از جمله شهرهایی که نیاز به برنامه ریزی جهت مدیریت بهینه مصرف آب دارد شهر قم می باشد که با توجه به داشتن آب و هوایی گرم و خشک در زمره شهرهایی می باشد که با مشکل کمبود منابع آبی و در نتیجه مدیریت بحران آب مواجه خواهد شد و مساله پیش بینی مصرف این منبع اهمیت خاصی پیدا می کند. در این تحقیق بعد از بررسی و تعریف مدل های مختلف پیش بینی و مرور ادبیات انجام گرفته در خصوص پیش بینی تقاضای آب با هر یک از روش های مطرح شده پیش بینی به توصیف شبکه عصبی پرداخته و در نهایت به مدل سازی مصرف روزانه آب با شبکه عصبی پرداخته می شود. جهت مدل سازی با این شبکه، ابتدا داده های جمع آوری شده هر یک از سال ها بدلیل متفاوت بودن مصرف آب در روزهای مختلف هفته و هفته های مختلف سال بطور جداگانه با تکنیک k-means خوشه بندی شده و نتیجه این خوشه بندی، برای هر سال 3 خوشه می باشد که با شاخص dunn و تست های انجام شده، این تعداد بهترین انتخاب می باشد و در نهایت برای کل سال ها، بدلیل اشتراک بیش از 90 درصد هر یک از 3 خوشه سال های مختلف با یکدیگر، 3 خوشه انتخاب گردید. در مرحله بعد مدل شبکه عصبی پیشخوراند با یک لایه مخفی و دو لایه مخفی با ورودی های مصرف روز قبل و روز مشابه هفته قبل و نیز دمای ماکزیمم روز، روز قبل و روز مشابه هفته قبل طراحی و تست شد و در نهایت برای هر خوشه بهترین مدل انتخاب و با نتیجه مدل شبکه عصبی برازش تعمیم یافته و رگرسیون خطی مقایسه گردید که نتیجه مقایسه، نتایج دقیق تر مدل پیشنهادی شبکه عصبی پیشخوراند یک لایه مخفی در هر خوشه می باشد.

یکی از زمینه های تحقیقاتی که طی چند دهه اخیر مورد توجه محققان مختلف قرار گرفته است، حل مسائل زمانبندی در محیط کاری جریان کارگاهی انعطاف پذیر می باشد. علت این توجه را می توان در پیچیدگی ذاتی این محیط و کاربرد زیاد در محیط های کاری واقعی جستجو نمود. یکی از مهمترین مسائل مطرح در این نوع محیط ها، در نظر گرفتن سیستم های مدیریت جریان مواد می باشد؛ به گونه ای که این سیستم ها با ترکیب پارامترها مختلف (نظیر فرستادن سفارشات، قواعد اعزام، تنظیم موعد تحویل و ...)، سعی در یافتن یک توالی بهینه برای عملیات مربوط به سفارشات موجود جهت بهبود سنجه های خط تولید دارند. با مراجعه به پایگاه های اطلاعاتی و مروری بر تحقیقات مرتبط، می توان به این نتیجه رسید که مدلی که بتواند جریان مواد را مدیریت و به صورت همزمان سفارشات را بر روی خط تولید به گونه ای زمانبندی که معیارهای عملکردی بهبود یابد، به ندرت یافت می شود. هدف از این طرح تحقیق ارائه مدل یکپارچه انتخاب سفارشات، تعیین اندازه دسته تولید، زمانبندی و مدیریت جریان مواد در محیط جریان کارگاهی انعطاف پذیر است که به کمک آن شرکت های تولیدی بتوانند برپایه ی گلوگاه ها، انتخاب سفارشات از سبد سفارش، تخصیص سفارشات به ماشین ها در هر مرحله، زمانبندی آنها را به گونه ای انجام دهند که معیارهای عملکردی بهینه گردد. در این تحقیق ابتدا دو مدل ریاضی و چند کران پایین مختلف برای مسأله زمانبندی در محیط جریان کارگاهی انعطاف پذیر ارائه شده است و با توجه به np-hard بودن مسأله دو روش ابتکاری tb و tb-ls برای این مسأله پیشنهاد شده است. نتایج نشان می دهد که روش tb-ls توانایی لازم در رسیدن به جواب های مناسب را دارا می باشد. در ادامه دو مسأله انتخاب سفارشات و تعیین اندازه دسته تولید به مسأله زمانبندی اضافه شده و برای آن یک مدل ریاضی دومعیاره و دو کران پایین برای هر معیار معرفی شده است. برای حل این مدل دو روش ابتکاری (sfat و afst) و یک روش فراابتکاری ترکیبی (msga) ارائه شده است که نتایج نشان می دهد روش های afst و msga دارای کارایی مناسبی می باشند. جهت بهبود معیارهای عملکردی خط تولید مفهوم مدیریت جریان مواد به مسأله زمانبندی اضافه شده است و با استفاده از مدل شبیه سازی حل شد. نتایج این قسمت نشان می دهد که مدل یکپارچه زمانبندی و toc نه تنها سبب حفظ معیارهای مسأله زمانبندی (طول دوره ساخت و درآمد) می شود بلکه سبب بهبود سایر معیارها مانند خروجی خط تولید، درصد استفاده از ماشین ها و بیکاری ماشین ها می شود. نتایج این تحقیق در خط پرس بدنه شرکت ایران خودرو مورد استفاده قرار گرفته است که سبب بهبود معیارهای عملکردی خط تولید شده است. یکپارچه سازی مسأله انتخاب سفارشات، تعیین اندازه دسته تولید و زمانبندی در محیط جریان کارگاهی انعطاف پذیر با ماشین های موازی غیر مشابه و توسعه مدل ریاضی و کران های پایین و روش های ابتکاری و فراابتکاری برای مسأله به همراه یکپارچه کردن دو مفهوم زمانبندی و مدیریت جریان مواد در این محیط کاری برای بهبود معیارهای عملکردی خط تولید را می توان از نوآوری های این تحقیق دانست.

مدل های مکان یابی هاب سعی در طراحی شبکه ای دارند که محموله ها و اطلاعات را به بهترین شکل بین نقاط عرضه و تقاضا منتقل کند، به طوری که اهداف مد نظر طراحان تأمین شود. از آن جا که در عمل انتقال جریان بین دو نقطه تحت شرایط قطعی صورت نمی پذیرد، طراحی شبکه بدون در نظر گرفتن عدم قطعیت های موثر بر حرکت جریان می تواند به تفاوت چشم گیری بین نتایج به دست آمده در عمل با آنچه مد نظر طراحان است بی انجامد. در این تحقیق ابتدا با معرفی مدل مکان یابی استوار p هاب میانه با فرض تخصیص تکی شبکه هاب به نحوی طراحی می شود که نه تنها هزینه کل حمل ونقل کمینه گردد بلکه عامل عدم قطعیت جریان نیز به نحوی مطلوب کنترل شود و شبکه به اصطلاح استوار عمل کند. در ادامه بر اساس این واقعیت که داشتن یک سیستم قابل اطمینان به عنوان موضوعی اساسی در طراحی زیربنای هر نوع شبکه ای مطرح است، مفهوم پایایی در طراحی شبکه های هاب مطرح می شود و مدل پایای مکان یابی هاب در شرایط عدم قطعیت جریان گسترش می یابد. این مدل علاوه بر دست یابی به اهداف مدل قبلی، با درنظرگیری این فرض که هاب ها همواره در دسترس نیستند، سعی در افزایش قابلیت اطمینان شبکه دارد. از آن جا که هر دو مدل مطرح به صورت چند هدفه و در قالب مدل های برنامه ریزی غیرخطی مختلط عدد صحیح هستند حل بهینه آن ها تنها در ابعاد کوچک امکان پذیر است. از این رو الگوریتم های فرابتکاری ترکیبی برمبنای جست وجو همسایگی و جست وجو پراکندگی (برای مساله اول) و الگوریتم ترکیبی حرکت دسته جمعی ذرات (برای مساله دوم) ارائه شد. به منظور اعتبارسنجی روش های حل پیشنهادی، 48 مسئله برای مدل اول و 63 مساله برای مدل دوم از سری های داده آمریکا و استرالیا حل و مقایسه شده است. همچنین، مدل پایای مکان یابی هاب در شرایط عدم قطعیت جریان به عنوان مدل نهایی تحقیق برروی سری داده هوایی ایرانیان و برای 9 مساله پیاده-سازی و تجزیه و تحلیل گشته است. بر این اساس حداکثر اختلاف الگوریتم های حل پیشنهادی با جواب بهینه 1.23% بدست آمد. نتایج نشان داد که در نطرگیری فاکتور های عدم قطعیت و پایایی در مدل کلاسیک p هاب میانه منجر به بهبود 100% در اکثر مسائل نمونه ای می شود.

یکی از رایج ترین رویکردهایی که سازمان ها جهت تمرکز بر شایستگی های محوری و افزایش توان رقابتی خود در پیش می گیرند، برونسپاری است؛ که در آن، مقوله ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان از مهمترین گام ها می باشد. معیارهای گوناگونی از قبیل کیفیت، تحویل دهی و هزینه بطور سنتی در این انتخاب حائز اهمیت هستند؛ اما افزایش آسیب پذیری زنجیره های تامین در دهه های اخیر، توجه محققین و صنایع را به عامل دیگری تحت عنوان ریسک، به خود جلب نموده است. در کشور ما علاوه بر عوامل آسیب پذیری که زنجیره های تامین را در سراسر دنیا تهدید می کند، تحریم های بین المللی مسئله انتخاب تامین کنندگان را عملاً پیچیده تر می سازد. از سوی دیگر، گستردگی شبکه های تامین نیاز شرکت ها به غربالگری تامین کنندگان بالقوه و ایجاد مجموعه ای از منابع تامین معتبر، که توان و شایستگی همکاری با سازمان را داشته باشند، را آشکار ساخته است. لذا هدف از این تحقیق آن است که با بهره گیری از ادبیات موضوع و مطالعه فرآیند تامین در صنعت پتروشیمی کشور (مشخصاً شرکت پلی پروپیلن جم) چارچوبی کاربردی ارائه شود که روابط بلند مدت و کوتاه مدت با تامین-کنندگان را در شرایط وجود ریسک، مدنظر قرار داده و طی دو مرحله، غربالگری تامین کنندگان و تخصیص بهینه سفارش به آنها را انجام دهد. نوآوری اصلی این تحقیق در ارائه چارچوبی جامع برای مسئله مورد مطالعه نهفته است؛ به نحوی که مدل پیشنهادی تخصیص ضمن بهره گیری از ادبیات موضوع و در تطابق با شرایط مسئله، با لحاظ نمودن توأم ریسک های عملیاتی (هماهنگی میان تقاضا و تامین) و اختلال (بطور مشخص اختلال حمل و تحریم)، سایر معیارهای مهم در فرآیند انتخاب تامین کننده را نیز دربرگرفته تا بتواند نیازهای یک سیستم واقعی خرید را برآورده سازد. مدل مذکور ریسک های تحریم و حمل را مطابق با شرایط موردکاوی، بگونه ای متفاوت از ادبیات موجود، تبیین نموده و بکار بسته است. چارچوب ارائه شده، در فرآیند تامین شرکت پلی پروپیلن جم اجرا شده و نتایج حاصله حاکی از بهبود کلی در اهداف سیستم می باشد.

بودجه ریزی بر مبنای عملکرد در چندین دهه گذشته موضوعی بحث برانگیز در رشته مدیریت بوده است. در دهه نود میلادی موج جدیدی از اشتیاق به بودجه ریزی بر مبنای عملکرد در بین دولتها شکل گرفت. در سالهای اخیر تمایل بیشتری به استفاده های سازمانی از بودجه ریزی بر مبنای عملکرد به وجود آمده که باعث شده است محققان به جزییات دقیق تر این روش بودجه ریزی توجه کنند. بودجه ریزی بر مبنای عملکرد به مجموع فرآیندهایی اطلاق می شود که قصد دارند بین بودجه تخصیص داده شده به برنامه ها و نتایج یا خروجی ها ارتباط برقرار کنند. در این تحقیق مرور مبانی نظری نشان داد با توجه به تعداد زیاد پارامترهای تاثیر گذار در روش بودجه ریزی بر مبنای عملکرد و پیچیدگی های حاکم بر فضای بودجه ریزی، کیفی و ذهنی نمی توانند منجر به یک تصمیم گیری بهینه برای بودجه شوند. این در حالی است که مطالعه مدلسازی های ریاضی از بودجه نیز نشان می دهد این روشها به دلیل عدم انعطاف رضایت مدیران را جلب نکرده و مورد استفاده عملی واقع نشده اند. تصمیم گیری برای تخصیص بودجه یک تصمیم گیری نیمه ساخت یافته است که عوامل تجربی و کیفی مختلفی در کنار عوامل کمی بر آن تاثیر گذار هستند. مدلهای بسیار کمی از بودجه ریزی بر مبنای عملکرد توانسته اند تاثیر مجموع این عوامل را بر تصمیم گیری نشان دهند. مسیله اصلی که این تحقیق با آن روبرو است ارایه نظامی جامعی برای بودجه ریزی بر مبنای عملکرد است که بتواند خلاء توصیف شده را پر کرده و با در نظر گرفتن عوامل کمی و کیفی دخیل در بودجه ریزی بر مبنای عملکرد تدوین بودجه در سازمان را به صورت هوشمند انجام دهد تا از پیچیدگی و زمان بر بودن این روش بکاهد. راهکار پیشنهادی در این تحقیق استفاده از یک سیستم پشتیبان تصمیم هوشمند برای بودجه ریزی بر مبنای عملکرد است. زیر سیستمهای سیستم پیشنهادی عبارتند از پایگاه مدل برنامه ریزی خطی استوار، پایگاه دانش فازی، زیر سیستم داده کاوی با استفاده از شبکه های عصبی، موتور استنتاج و واسط کاربری. هر کدام از زیر سیستمها و کل سیستم پیشنهادی مورد اعتبار سنجی و ارزشیابی قرار گرفته است. برای اعتبار سنجی از داده های بانک تجارت ایران استفاده شده است. روش اعتبار سنجی مقایسه نتایج سیستم با نتایج واقعی عملکردی دوره های گذشته و نظرسنجی از خبرگان بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد که سیستم پیشنهادی می تواند شاخص انحراف بودجه در سازمان مورد مطالعه را کاهش دهد. همچنین این سیستم هوشمند دارای عملکرد بهتری نسبت به سیستم پشتیبان تصمیم غیر هوشمند است. همچنین نتایج فرعی تحقیق نشان داد که استفاده از روشهای برنامه ریزی خطی استوار در پایگاه مدل منجر به بهبود عملکرد سیستم می شود.

در سال های اخیر به دلیل افزایش تقاضای حمل و نقل ریلی، سعی ‏شده است از حداکثر توان شبکه ریلی برای حمل و نقل بار و مسافر استفاده شود، در نتیجه، زمانی که تناوب سفر بالاست، هرگونه مشکل در یک قطار، موجب تغییر در برنامه حرکت سایر قطارها شده و به عبارتی در برنامه آن‏ها اختلال ایجاد می‏کند. در این شرایط یک برنامه جدید عاری از تداخل مورد نیاز است که انحراف از برنامه اصلی را حداقل کند. در چنین شرایطی، زمانبندی مجدد حرکت قطارها مطرح می‏شود که از اهمیت بسیار بالایی در بحث کنترل ترافیک راه‎آهن برخوردار است. در این تحقیق سعی شده است رویکردی برای زمانبندی مجدد در مسیرهای دو خطه با دید واقع گرایانه ارائه شود. می‏توان زمانبندی مجدد حرکت قطار را به سه مرحله اصلی تقسیم کرد: الف) تشخیص رخ دادن مشکل؛ ب) اقدام برای حل مشکل و ج)زمانبندی مجدد حرکت سایر قطارها. در این پایان نامه برای انجام مرحله دوم از سیستم خبره استفاده شده است. این سیستم rule base بوده و از 10 شرط اصلی تشکیل شده است. وظیفه این سیستم، رفع مشکل رخ داده و تنظیم برنامه قطاری است که دچار مشکل شده است. مرحله سوم نیز به کمک مدل ریاضی انجام پذیرفته است. مدل ریاضی نوشته شده از نوع ilp بوده و از اطلاعات به روز شده توسط سیستم خبره برای تنظیم برنامه حرکت سایر قطارها استفاده می‏کند. تابع هدف این مدل ریاضی، حداقل کردن انحراف حرکت قطارها از برنامه اصلی می‏باشد. این رویکرد، استفاده از سیستم خبره در کنار مدل ریاضی، باعث شده از پیچیدگی‏های مساله چشم پوشی نشود و تا جای ممکن محدودیت‏های مساله دیده شوند، به همین دلیل این رویکرد در مقایسه با سایر روش‏ها از انعطاف و دقت بالاتری برخوردار است. به منظور کاهش زمان حل مساله ای با ابعاد واقعی، در مدل ریاضی و سیستم خبره تغییراتی ایجاد کرده و مدل را به lp تبدیل کردیم و پس از آن به حل مساله پرداختیم. در این پایان نامه سعی شده الگوریتم توسعه داده شده برای مسیر تهران- مشهد به کار گرفته شده و از این طریق توضیح داده شود. همچنین کارایی الگوریتم نیز از این طریق بررسی شده است. نتایج حاصل نشان داد این مدل در مقایسه با کار کارشناسان خبره از کارایی بهتری برخوردار بوده و در زمان کوتاهی به جواب مساله می رسد.

در مسائل مرتبط با دنیای واقعی، زنجیره های تامین رقیب همیشه تصمیماتشان را به طور همزمان اتخاذ نمی-کنند و در بسیاری از موارد، یک رابطه رهبر- پیرو بین آن ها برقرار است. از طرفی، مطالعه ادبیات رقابت در scm نشان می دهد که اکثر تحقیقات در این حوزه، بر به کاربردن تئوری بازی ها در به دست آوردن تصمیمات بهینه با در نظرگرفتن فرض های مختلف و اتخاذ استراتژی های همزمان توسط زنجیره های تامین، تمرکز دارند. در این پژوهش، فرض اصلی بر این است که زنجیره های تامین رقیب دارای قدرت یکسانی در بازار نهایی نیستند و یک زنجیره تامین رهبر، و دیگری پیرو است. در حقیقت، در اینجا رقابت در دو مرحله اتفاق می افتد. در مرحله اول، زنجیره تامین رهبر، قیمت های بهینه خود را تعیین می کند، و در مرحله دوم، زنجیره تامین پیرو قیمت های بهینه خود را با توجه به تصمیماتی که رهبر در مرحله اول اتخاذ نموده است، انتخاب می کند. براین اساس، ابتدا به مدل سازی مسئله رقابت در قیمت یک زنجیره تامین دو سطحی به عنوان پیش نیازی برای درک بهتر ساز و کارهای رقابت بین دو زنجیره تامین پرداخته شده است. این زنجیره تامین از یک تولیدکننده و یک خرده فروش تشکیل شده است. دو استراتژی قیمت گذاری مختلف (استراتژی تقسیم درآمد و استراتژی قیمت عمده فروشی) برای این زنجیره تامین پیشنهاد شده و قیمت های بهینه تحت هر کدام از آن ها محاسبه شده است. در استراتژی تقسیم درآمد پیشنهادی، ابتدا، تولیدکننده قیمت محصولات زنجیره تامین را طوری تعیین می کند که سود کلی زنجیره تامین را بیشینه کند (مرحله اول بازی) و سپس، بر روی نسبت تقسیم درآمد به چانه زنی با خرده فروش می پردازد (مرحله دوم بازی). تصمیمات بهینه در مرحله اول بازی با استفاده از رویکرد بازی استکلبرگ، و در مرحله دوم آن، با استفاده از بازی چانه زنی نش به دست آورده شده است. بررسی نتایج در قالب یک مثال عددی نشان می دهد که استفاده از استراتژی قیمت گذاری تقسیم درآمد پیشنهادی، سودآوری بیشتری را برای این زنجیره تامین درپی خواهد داشت. سپس، به مدل-سازی مسئله رقابت در قیمت بین دو زنجیره تامین رهبر- پیرو که هر کدام از آن ها از یک تولیدکننده بی-اعتناء نسبت به ریسک و یک خرده فروش ریسک گریز تشکیل شده اند، با در نظرگرفتن فرض عدم قطعیت در تقاضای بازار، پرداخته شده است. دو ساختار قدرت تولیدکننده استکلبرگ (ms) و خرده فروش استکلبرگ (rs) درون هر زنجیره تامین در نظر گرفته شده اند. بر این اساس، رویه هایی جهت تعیین قیمت های بهینه عمده فروشی و خرده فروشی تحت هر یک از ساختارهای شبکه زنجیره های تامین ارائه شده است که از جمله دستاوردهای اصلی این پژوهش می باشند. درپایان، به منظور نشان دادن کاربرد مساله تحقیق، مسئله رقابت در قیمت بین دو زنجیره تامین رهبر- پیرو فعال در صنایع غذایی، مدل سازی شده و قیمت های بهینه آن ها با استفاده از استراتژی های قیمت گذاری بهینه تولیدکننده و استراتژی تقسیم درآمد پیشنهادی، به دست آورده شده اند.

انرژی در بهبود رفاه اجتماعی و اقتصادی بسیار موثر بوده و به عنوان فاکتوری کلیدی در کاهش فقر و افزایش سطح استاندارد زندگی تلقی می گردد. از این جهت انرژی، نقشی اساسی در ابعاد مختلف توسعه ی پایدار داشته و به عنوان محرکی در جهت رشد جنبه های مختلف آن می باشد. با توجه به افزایش نگرانی های مربوط به تغییرات آب وهوایی و نیاز به تضمین امنیت انرژی در جهان، بسیاری از کشورها بیش از پیش متوجه نقش حیاتی انرژی های تجدید پذیر شده اند. انرژی های تجدیدپذیر نسبت به منابع دیگر انرژی، اثرات مخرب کم تری بر روی محیط زیست دارند. به همین دلیل، این نوع انرژی ها، نقش مهمی در حرکت به سمت توسعه پایدار ایفا می کنند. ایران دارای منابع فراوانی از انرژی خورشیدی، بادی، برق آبی و زمینگرمایی می باشد، اما به دلیل وجود ذخایر فراوانی از نفت و گاز، این انرژی ها برای مدت مدیدی مورد غفلت واقع شده اند. موسسه helio شاخص هایی برای بررسی موضوع توسعه پایدار در بخش انرژی ارایه کرده است. در این تحقیق بر اساس شاخص های این موسسه، توسعه پایدار در بخش انرژی ایران تحلیل شده است. سپس نقش انرژی های تجدیدپذیر در حرکت به سمت توسعه پایدار در ادامه بیان گشته و مروری بر وضعیت انرژی های تجدیدپذیر ایران صورت گرفته است. در این تحقیق، به منظور پیش بینی تولید انرژی تجدیدپذیر ایران، مدل های آریما و شبکه عصبی مصنوعی طراحی گردیده اند. با استفاده از این مدل ها، تولید انرژی تجدیدپذیر کشور تا افق 1404 مورد پیش بینی قرار گرفته است. سپس با استفاده از روش سناریونویسی و با ترکیب روند تغییرات مصرف انرژی و تولید انرژی های تجدیدپذیر کشور، چهار سناریو به نام های مسیر سبز، استانداردسازی، انرژی فسیلی و یارانه بی هدف توسعه داده شده اند. با تحلیل سناریوهای توسعه داده شده، این سناریوها، با پیش بینی های حاصل از مدل های آریما و شبکه عصبی در افق 1404 و با برنامه دولت مبنی بر تولید 10 درصد از انرژی الکتریکی کشور از منابع تجدیدپذیر در چشم انداز بیست ساله مورد مقایسه قرار گرفته اند. در انتهای تحقیق نیز سیاست ها و راهکارهای پیشنهادی برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر و حرکت کشور به سمت توسعه پایدار مطرح گردیده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سناریوهای استانداردسازی و انرژی فسیلی محتمل ترین سناریوها می باشند. خوش بینانه ترین سناریوی طراحی شده، مسیر سبز می باشد که کشور به تولید 10 درصد از انرژی الکتریکی خود از منابع تجدیدپذیر دست می یابد. در نهایت سناریوی یارانه بی هدف بدبینانه ترین و دور از انتظارترین حالتی است که برای کشور می توان متصور شد.

امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و پیچیده تر شدن فرآیندهای کسب وکار، روش های انجام و در نتیجه شناسایی کلاهبرداری ها نیز به مراتب پیچیده تر شده اند. با توجه به حجم عظیم داده های موجود در بانک ها، ردیابی عملیات های مجرمانه حتی با در نظر گرفتن منابع انسانی بسیار به صورت دستی امکان پذیر نیست و نیاز به ابزارهای جدید در این زمینه دارد. در سال های گذشته ثابت شده است که ابزارهای داده کاوی نسبت به روش¬های آماری از کارایی قابل توجهی به خصوص در حوزه مالی برخوردارند. در این تحقیق، با ارائه روشی شامل ابزار های مختلف داده کاوی به بررسی شناسایی کلاهبرداری در کارت های اعتباری پرداخته شده است. روش پیشنهادی این تحقیق، شامل سه بخش عمده انتخاب مشخصه های مهم، تعیین استراتژی بهینه نمونه برداری و مدل سازی حساس به هزینه می باشد. در بخش نخست از روش پیشنهادی، از الگوریتم ژنتیک برای تعیین مشخصه های مهم استفاده شده است. در ادامه، با استفاده از روشی مبتنی بر طراحی آزمایش ها نسبت بهینه هر یک از دسته ها برای انجام نمونه برداری تعیین شده است. در بخش مدل سازی نیز از روش درخت تصمیم c4.5 حساس به هزینه به عنوان دسته بند پایه در الگوریتم آدابوست استفاده شده است. در پایان، با استفاده از یک مجموعه داده واقعی نشان داده شده است که روش پیشنهادی تحقیق با حداقل 14 درصد کاهش هزینه دسته بندی اشتباه نتیجه بهتری نسبت به روش های درخت تصمیم، بیزی ساده، شبکه بیزی، شبکه عصبی و سیستم ایمنی مصنوعی داشته است.

مدل روزنامه فروش از معرفی در سال 1888 توسط اجورث تا دهه 90 میلادی برای تحلیل ابعاد مختلف بهینه سازی تصمیم های موجودی (سفارش دهی) استفاده شده اند. پس از آن، نگاه مدیریت زنجیره تامین و هم-چنین کاهش تقاضا و نیاز به گسترش بازارهای جدید، باعث شده تا مدیریت تولید و عملیات در ارتباط با ادبیات بازاریابی و قیمت گذاری به تحلیل تابع سود کل زنجیره و تصمیم گیری توام سفارش دهی و قیمت گذاری بپردازند. در این رساله سه سوال اصلی برای یک زنجیره تامین دوسطحی بررسی می شود. نخست، چگونه می توان به بهینه سازی توام تصمیم های سفارش دهی و قیمت گذاری با در نظرگرفتن تابع تقاضای تصادفی و نامعین جمعی پرداخت؟ دوم این که آیا می توان با تحلیل ابزارهای کمی هماهنگی چون بهینه سازی توام و قراردادها، به نقاط بهینه ای دست یافت که هم سود اجزای زنجیره و هم سود کل زنجیره تامین بیشینه شوند؟ و سوم، چه شرط های امکان استفاده از قراردادها را در این شرایط (هماهنگی زنجیره تامین) فراهم می سازند. پس از مرور ادبیات، شرایط نوین لازم برای بهینه سازی توام زنجیره تامین با نامعینی تقاضا توسعه داده می شود. سپس با تکیه بر شرایط کافی، جوابهای بهینه زنجیره تامین و اعضای آن برای سه قرارداد اشتراک درآمد، بازخرید و تخفیف مقداری توسعه داده می شود. مقایسه و تحلیل شرایط هماهنگی نشان می دهد که قرارداد اشتراک درآمد امکان هماهنگی توام سفارش دهی و قیمت گذاری را فراهم می کند در حالی که قرارداد بازخرید تنها امکان هماهنگی سفارش دهی را ایجاد می کند. بنابراین برای این دو قرارداد شرایط مختلف امکان طراحی قرارداد برای هماهنگی توسعه داده شده است. هم چنین، تحلیل قرارداد تخفیف مقداری نشان می دهد که امکان دستیابی هماهنگی برای هرگونه تخفیف مقداری پیوسته تنها به صورت حدی فراهم است و تخفیف مقداری پیوسته منجر هماهنگی نمی شود. هم چنین امکان بهینه سازی زنجیره تامین با استفاده از انواع تخفیف مقداری گسسته (کلی و افزایشی) تحلیل و بررسی شده است. در پایان سعی شده است تا امکان تحلیل و پیاده سازی ساز و کارهای قراردادی و نتایج حاصل از آن در دو موردکاوی اصلی (صنایع هوایی ایران) و نیز صنایع ارتباطات و فناوری اطلاعات مبتنی بر زنجیره تامین کالاهای با فناوری بالا بررسی و تحلیل گردد.

پروژه یک سیستم هدف-محور پویا است که با عوامل مختلفی در تعامل است. سازمان¬های مختلف با انبوهی از پروژه¬ها در زمینه¬های تحقیقاتی، ساخت، توسعه محصول و ... فعالیّت¬های خود را پیش می¬برند. پروژه¬های بزرگ اغلب با مشکلاتی مانند افزایش هزینه¬ها، تاخیرها، تغییر محدوده و کاهش کیفیت مواجه می¬شوند. این در حالیست که ابزارهای و تکنیک¬های مدیریت و کنترل پروژه، در دهه¬های اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته¬است. ماهیت پویا و همواره در معرض تغییر پروژه همراه با اثرپذیری از عوامل و فاکتورهای مختلف، انگیزه استفاده از رویکرد پویایی¬شناسی سیستم در حوزه کنترل و مدیریت پروژه است. این پژوهش، ضمن بیان ناکارآمدی¬های رویکردهای کلاسیک در مدیریت و کنترل پروژه، بر وجود نگاه سیستمی در این حوزه تاکید می¬ورزد. در این تحقیق، عوامل موثر بر پیشرفت پروژه¬ها در دو سطح خرد و کلان، شناسایی و تحلیل شده¬اند. ابتدا ساختار کلان سازمان در طی 12 سال گذشته با تمرکز بر بخش¬های مرتبط به مساله تحقیق هدف مدل-سازی قرار گرفته¬است. سپس با استفاده از شناختی که از این مدل حاصل شد و همچنین تعیین پارامترها و متغیرها اثرگذار بر روند انجام پروژه¬ها، مطالعه موردی یک پروژه و تحلیل تاخیرهای آن در سطح خرد در دستور کار قرار گرفت. ابزار مدل¬سازی در هر دو سطح، رویکرد پویایی¬شناسی سیستم است. با توجه به ماهیت تعاملی این رویکرد، مصاحبه¬های فردی و گروهی در تمامی مراحل تحقیق، با مدیران ارشد سازمان صورت گرفت. بنابر نتایج مدل¬سازی¬های انجام¬شده می¬توان گفت، سازمان مورد نظر از حجم بالای تعداد پروژه¬های در حال انجام رنج می¬برد. با توجه به ماهیت تحقیقاتی پروژه¬های سازمان، با افزایش تعداد پروژه¬ها و تخصیص افراد به چند پروژه، تمرکز افراد کاهش می¬یابد و این سبب کاهش در نرخ انجام کار و افزایش خطاها می¬شود. با توجه به مکانیزم¬های شناسایی¬شده و نتایج شبیه¬سازی می¬توان از مدل¬های مستخرج این تحقیق، بعنوان الگویی بومی¬سازی¬شده برای برنامه¬ریزی پروژه¬ها(قبل از پروژه) و تحلیل و یادگیری از پروژه¬ها(بعد از انجام پروژه) بهره گرفت.

مشتریان ارزشمندترین سرمایه غیرملموس سازمانی هستند. این سرمایه ها نیز مشابه سایر سرمایه های سازمان نیاز به برنامه ریزی و مدیریت دارند. مدیران بازاریابی از طریق شناسایی و مدیریت نوسان پذیری جریان های نقدی تولید شده توسط این دارائی ها و تلاش در بیشینه سازی منافع حاصل از آنها می توانند به خلق ارزش برای سهامدار بپردازند. با این وجود دشواری ساخت، تفسیر و اعمال تحلیل پورتفوی مشتری، مانعی در پیاده سازی موثر این مفهوم برای سازمان ها می باشد. تحقیق حاضر تلاش می کند به این مفهوم از جنبه های گوناگون اعم از بخش بندی رابطه ای مشتری، پیش بینی جریان بازده آتی مشتریان و نوسان پذیری آن و مدلسازی استاتیک و دینامیک پورتفوی مشتری در طول زمان بپردازد. این کار از طریق مدل سازی احتمالی ارزش دوره عمر مشتری برای توصیف مشخصه های تراکنشی مشتریان صورت پذیرفته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، روزانه بیش از 180 میلیون لیتر فرآورده های نفتی را در بین مناطق مختلف کشور توزیع می کند که بخش اعظم آن مربوط به سه فرآورده نفت سفید، بنزین و نفت گاز است. بروز کمبود در عرضه و توزیع این سه فرآورده، با توجه به اینکه بسیاری از فعالیت ها درسطح جامعه به آن ها وابسته است، تبعات جدی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در پی خواهد داشت، بنابراین برنامه ریزی برای تامین تقاضای کل کشور و همچنین توزیع و تسهیم آن در مناطق مختلف کشور، اهمیت ویژه ای دارد. هم اکنون، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، برای تعیین نیاز کل کشور و همچنین توزیع و تسهیم آن در بین مناطق مختلف کشور از یک روش ساده برونیابی با توجه به پیشینه مصرف آنها، استفاده می کند. این مدل از یک سو، جامعیت لازم برای در نظر گرفتن تغییرات محیطی را ندارد و از سوی دیگر ویژگیها و اقتضائات مناطق کشور را در نظر نمی گیرد. هدف از تقریر این رساله، توسعه مدل در دو بخش است؛ در بخش اول، میزان مصرف سه فرآورده در سطح مناطق برآورد می شود که این برآورد به نوبه ی خود پایه ای برای سهمیه بندی فراورده های نفتی به مناطق خواهد شد و در بخش دوم، نیاز سه فرآورده در سطح کشور از طریق پیش بینی تعیین می شود. در این رساله، برای برآورد نیاز نفت سفید، بنزین و نفت گاز در سطح مناطق، به دو شیوه عمل شده است که به ماهیت این سه فرآورده بر می گردد. نفت سفید، به طور عمده، در بخش خانوار برای تامین گرمایش محیط و انرژی حاصل از سوزاندن آن برای جبران اتلاف حرارتی از جداره های ساختمان، مصرف می شود. برای تعیین نیاز و سهمیه مناطق، ابتدا، در یک پژوهش جامع، خصوصیات اقلیم شناسی و ابنیه و معماری کلیه مناطق کشور تعیین و بار حرارتی با توجه به ارزش حرارتی نفت سفید، سرانه نفت سفید خانوار محاسبه و در نهایت، سهمیه نفت سفید هر منطقه بدست آمده است. برای تعیین سهمیه بنزین و نفت گاز مناطق با توجه به ماهیت مصرف کننده های این دو فرآورده و پیشینه مصرف آن از مدل پیش بینی مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی با توجه به ویژگی ها و تواناییهای آن استفاده شده است. در این رساله، همچنین، برای تعیین تقاضای سه فرآورده در سطح کشور، از شبکه های عصبی مصنوعی استفاده شده است. مهم ترین عامل در عملکرد و دقت مدل پیش بینی مبتنی بر شبکه عصبی، معماری شبکه است. در طراحی معماری شبکه عصبی مصنوعی، معمولاً، عواملی از قبیل تعداد لایه های پنهان، تعداد نرون ها در هر لایه و توابع تبدیل در نظر گرفته می شود. اغلب محققین، در طراحی معماری شبکه عصبی از روش سعی و خطا استفاده می کنند و یا اینکه به گونه ای عمل می کنند که اثرات متقابلی را که هر یک از عوامل می توانند بر هم داشته باشند، در نظر نمی گیرند. در این تحقیق، در طی یک رویه سیستماتیک مبتنی بر تکنیک طراحی آزمایشها مدلی ارائه می شود که در ضمن درنظر گرفتن عوامل متعددی از قبیل نوع شبکه، الگوریتم آموزش، تعداد لایه پنهان، تعداد نرون های هر لایه، تابع پیش پردازش و تابع تبدیل و همچنین اثر متقابل بین عوامل مختلف، ساختار بهینه شبکه عصبی را تعیین می کند. استفاده از مدل پیشنهادی در طراحی معماری شبکه عصبی، چنانچه در این رساله نشان داده شده است، عملکرد مدل پیش بینی را به میزان قابل توجهی ارتقاء میدهد

امروزه یکی از چالش های اصلی شبکه های ترافیکی، هدایت وسائل نقلیه برای رسیدن به مقصدشان تحت وضعیت پویای ترافیک با هدف اجتناب از تراکم، کاهش زمانهای سفر و استفاده موثرتر از ظرفیتهای موجود شبکه حمل ونقل شهری می باشد. در پاسخ به مسائل بیان شده، سیستم پویای هدایت(راهنمای) مسیر رویکردی موثر به نظر می رسد. این سیستم از جمله حوزه های مهم فعالیت سیستمهای هوشمند حمل ونقل(its) می باشد. هسته اصلی سیستم پویای هدایت مسیر، محاسبات کوتاهترین مسیر بر اساس شرایط جاری(اطلاعات در زمان واقعی) است. امروزه بمنظور جمع آوری اطلاعات زمان واقعی، شبکه خیابانهای بسیاری از شهرها به حسگرهایی نظیر حلقه های مغناطیسی مجهز شده اند اما از این داده های زمان واقعی بشکل موثری استفاده نمی شود. از اینرو با توجه به ضرورتهای بیان شده، هدف کلی تحقیق را می توان در قالب توسعه استراتژیهای موثر مسیریابی بمنظور هدایت مسیر وسائل نقلیه تحت وضعیت پویای محیط تعریف نمود. ارزش سویه ها یا زمانهای سفر برروی سویه های شبکه های حمل ونقل تحت تاثیر برخی از نامعینی ها و شرایط غیرقابل پیش بینی نظیر تصادفات؛ بشکل پویا تغییر می یابد. لذا بدلیل مشکل بودن محاسبات کوتاهترین مسیر پویا در این وضعیت و نیز غیرکافی بودن مدلهای موجود در ادبیات موضوع، پیدا کردن فرمولاسیون جایگزین برای الگوریتم های یافتن مسیرکه تخمین های خوبی از جواب بهینه فراهم نموده و زمان اجرای محاسیات را کاهش دهد از جمله انگیزه های تحقیقات در این زمینه بوده است. بدین منظور در این تحقیق با بیان چارچوب مفهومی هدایت مسیر مبتنی بر ساختار مسیریابی غیرمتمرکز، به چگونگی ادغام سیستم های هدایت مسیر با روشهای هوش مصنوعی و بکارگیری تکنیکهای عامل گرا با تاکید بر یادگیری تقویتی بعنوان یک راه حل در مواجهه با نامعینی های مساله مسیریابی وسائل نقلیه در شبکه های ترافیکی پرداخته شده است. از نتایج مهم تحقیق ارائه شده می توان به معرفی یک مدل ترکیبی بر پایه عاملها و استفاده از اطلاعات زمان واقعی، حل مدل مساله هدایت مسیر در وضعیت پویا با روشهای شبیه سازی، توانائی مدلهای یادگیری پیشنهاد شده در ارائه سیاست یا استراتژی انتخاب مسیر در تطبیق با شرایط پویای ترافیکی و نیز ارائه آلترناتیوهای مختلف پیشنهادی طی مسیر برای رانندگان با هدف صرفه جویی در زمانهای سفر وسائل نقلیه، اجرای الگوریتم ها برروی بخشی از شبکه ترافیکی شهر تهران بعنوان یک نمونه واقعی اشاره نمود.

این تحقیق به بررسی زمانبندی تامین و حمل و نقل در زنجیره تامین صنعت خودروسازی می¬پردازد. زنجیره¬تامین مورد بررسی شامل دو مرحله می¬شود. مرحله اول شامل m تامین¬کننده می¬شود که در نواحی مختلف جغرافیایی پراکنده¬اند و باید تعداد n سفارش به آنها تخصیص یابد. مرحله دوم نیز شامل l وسیله نقلیه ناهمگن می¬شود که وظیفه انتقال سفارشات پردازش شده توسط تامین¬کنندگان را به شرکت خودروساز بر عهده دارند. هر سفارش شامل مقدار مشخصی کالا است و متشکل از چند پالت می¬شود که سایز هر پالت می¬تواند متفاوت باشد. برای هر تامین¬کننده و وسیله¬نقلیه یک زمان فراهم بودن (availability) و برای هر سفارش یک زمان آمادگی (ready time) جداگانه وجود دارد. زمان و هزینه¬ حمل و نقل یک مسیر توسط هر نوع وسیله¬ نقلیه متفاوت است. همچنین زمان پردازش یک سفارش در تامین¬کنندگان مختلف می¬تواند متفاوت باشد. هر وسیله¬ نقلیه می¬تواند سفارشات مربوط به چند تامین¬کننده-ی مختلف را در یک محموله حمل کند. این امر سبب کاهش هزینه¬های حمل و نقل و استفاده موثر از وسائل نقلیه می-شود. تابع هدف کمینه¬سازی هزینه¬های مربوط به دیرکرد سفارشها، تعداد وسائل نقلیه مورد استفاده، مسافت کل طی شده توسط وسائل نقلیه، موجودیها در زنجیره تامین و میزان تخطی از حدود مربوط به سهمیه¬ی تامین¬کنندگان است. بعلت زیاد بودن محدودیتها و ویژگیهای مساله، بمنظور حل این مساله ابتدا محدودیتها و ویژگیها به چهار دسته تقسیم-بندی می¬شوند و در هر مرحله بخشی از فرضیات وارد مساله شده و پس از مدلسازی ریاضی، ارائه روش حل و اعتبارسنجی آن، فرضیات جدید به مساله اضافه می¬شوند. ابتدا به بررسی یکپارچگی زمانبندی تامین و حمل و نقل در یک ناحیه جغرافیایی پرداخته می¬شود و ضمن ارائه مدل ریاضی مساله، یک الگوریتم ژنتیک با نام الگوریتم ژنتیک پویا برای حل مساله ارائه می¬گردد که دارای کرومزومهایی با ساختار متغیر است. بمنظور اعتبارسنجی روش حل ارائه شده، این روش با روش جستجوی تصادفی و تعمیم روش حل مربوط به نزدکترین مساله در ادبیات موضوع (به مساله¬ی مورد بررسی) مقایسه شده است که نتایج نشان از برتری الگوریتم ژنتیک پویا دارد. سپس به بررسی و مدلسازی مساله یکپارچگی زمانبندی تامین و حمل و نقل در چند ناحیه جغرافیایی در دو حالت تک معیاره و دو معیاره پرداخته می¬شود. برای حل مساله در حالت تک هدفه از الگوریتم ژنتیک پویا استفاده می¬شود. بمنظور اعتبارسنجی روش حل پیشنهادی، الگوریتم ارائه شده با روش جستجوی تصادفی و تعمیم روش حل مربوط به نزدکترین مساله در ادبیات موضوع (به مساله¬ی مورد بررسی) مقایسه می¬شود. نتایج نشان از برتری الگوریتم ژنتیک پویا در هر دو مورد از مقایسات دارد. همچنین الگوریتم ارائه شده برای مسائل با ابعاد کوچک با جواب بهینه مقایسه شده¬اند که نتایج نشان از اختلاف کم بین جوابهای الگوریتم ارائه شده با جواب بهینه دارد. در حالت دو معیاره نیز از یک الگوریتم بنام الگوریتم ژنتیک اجتماعی استفاده می¬شود که دارای سه جمعیت از کرومزومها است. بمنظور اعتبارسنجی روش حل پیشنهادی الگوریتم ارائه شده با روش جستجوی تصادفی و یک الگوریتم ژنتیک معمولی که دارای یک جمعیت است (اما اندازه جمعیت آن سه برابر اندازه جمعیت در الگوریتم ژنتیک اجتماعی است) مقایسه شده است که نتایج نشان از برتری الگوریتم ژنتیک اجتماعی دارد. همچنین الگوریتم ژنتیک اجتماعی برای مسائل با ابعاد کوچک با جواب بهینه مقایسه شده¬اند که نتایج نشان از اختلاف کم بین جوابهای الگوریتم مذکور با جواب بهینه دارد. در انتها نیز به بررسی مساله اصلی با در نظر گرفتن تمام فرضیات پرداخته می¬شود و مدلسازی ریاضی مساله¬ی مذکور ارائه می¬گردد. پس از آن یک الگوریتم با نام الگوریتم ژنتیک اجتماعی که دارای شش جمعیت می¬باشد، ارائه می¬گردد. به منظور اعتبارسنجی روش حل پیشنهادی از داده¬های واقعی مربوط به شرکت ایران¬خودرو استفاده شده است. با مقایسه خروجیهای بدست امده از الگوریتم پیشنهادی و سیستم فعلی بهبود42.39 درصدی در هزینه¬های حمل و نقل، بهبود 69.98 درصدی در هزینه¬های دیر کرد، بهبود 98.27 درصدی در هزینه عدم رعایت درصد تخصیصها، بهبود 95.01 درصدی در هزینه خواب سرمایه موجودیهای در جریان ساخت و بهبود 69.98 درصدی در کل هزینه¬ها حاصل شده است و تنها در مورد هزینه استفاده از وسائل نقلیه، بعلت اینکه در سیستم فعلی هزینه¬ای جهت خرید ماشین آلات صرف نمی شود، بنابراین این هزینه برابر صفر است اما در سیستم پیشنهادی این هزینه برابر 67375000 تومان در هفته است.

امروزه انتقال تکنولوژی های جدید و برتر به عنوان یکی از راهکارهای حفظ مزیت رقابتی در بنگاه ها مد نظر می باشد. با توجه به نرخ بالای شکست پروژه های انتقال تکنولوژی در بسیاری از بنگاه ها ، توجه به شناسایی عوامل بازدارنده و تسریع کننده، جذب و توسعه تکنولوژی از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد. با توجه به نیاز مبرم کشورهای در حال توسعه و بنگاه های فعال در این کشورها به انتقال تکنولوژی موفق برای ایجاد توسعه تکنولوژیک و امکان رقابت در بازارهای جهانی، در این تحقیق تلاش گردیده که عوامل مهم در جذب و توسعه موفق تکنولوژی در گروهی از بنگاه های ایرانی که دارای ماهیت تکنولوژی مشابه می باشند، شناسایی و سپس میزان اهمیت هر یک از این عوامل بر موفقیت پروژه های انتقال تکنولوژی محاسبه گردند. جهت نیل بدین هدف، ابتدا ادبیات موضوع به طور گسترده مرور و تمامی عوامل مهم از ادبیات استخراج گردیدند و سپس یک مدل مفهومی اوّلیه بر پایه ادبیات موضوع استخراج شد. این مدل اوّلیه، یک دسته بندی جدید از عوامل مهم در جذب و توسعه موفق پروژه های انتقال تکنولوژی ارایه می دهد. در قدم بعد با انجام مصاحبات پی در پی با محققان انتقال تکنولوژی در کشور، مدل اوّلیه با شرایط بنگاه های ایرانی سازگار گردید و لذا مدل مفهومی دوم تحقیق استخراج شد. نهایتأ با توجه به اهمیت استراتژیک صنعت برق و بنگاه های تولیدکننده تجهیزات برق به عنوان یکی از زیر ساختارهای لازم برای توسعه تکنولوژیک کشور، بنگاه های تولیدکننده تجهیزات برق به عنوان نمونه های تحقیق در نظر گرفته شده و طی مصاحبات پی در پی و نیمه ساختار یافته با مدیران عالی رتبه صنعت برق و خبرگان انتقال تکنولوژی در شرکت های تولیدکننده تجهیزات برق، اقدام به ارایه یک مدل مفهومی نهایی که با شرایط بنگاههای فوق سازگار باشند گردید. در طی مصاحبات انجام شده، کلیه عوامل موثر بر موفقیت یا اثربخشی پروژه های انتقال تکنولوژی در این بنگاه ها شناسایی و نهایتأ در پنج دسته عوامل محیطی، استراتژی تکنولوژی، توانمندی تکنولوژیک، توانمندی سازمانی و توانمندی شبکه ای بنگاه ارایه گردیدند. سپس با به کار گیری روش مدل های معادلات ساختاری، اقدام به آزمون فرضیات تحقیق و یا به زبان ساده تر اقدام به بررسی اثرات پنج دسته فوق بر اثربخشی پروژه های انتقال تکنولوژی در بنگاه های مورد تحقیق گردید.در نتایج تحقیق مشخص شد که استراتژی تکنولوژی بیشترین اثر را بر اثربخشی انتقال تکنولوژی در بنگاه های نمونه دارد و پس از آن توانمندی تکنولوژی، توانمندی سازمانی و توانمندی شبکه ای و عوامل محیطی به ترتیب بیشترین اثر را بر موفقیت پروژه های انتقال تکنولوژی دارند.از دیگر یافته های این تحقیق می توان به شناسایی شاخصها یا متغیرهای تشکیل دهنده استراتژی تکنولوژی، توانمندی تکنولوژی، توانمندی سازمانی ، توانمندی شبکه ای، عوامل محیطی و اثربخشی انتقال تکنولوژی در بنگاه های ایرانی تولید کننده تجهیزات برق اشاره نمود. در واقع با شناسایی این متغیرها، اثرات هر یک از آن ها بر متغیرهای تشکیل دهنده اثربخشی انتقال تکنولوژی محاسبه و سپس توصیه های لازم جهت بهبود امکان موفقیت در پروژه های انتقال تکنولوژی به مدیران ارشد بنگاه های مورد تحقیق به عمل آمد. در پایان نیز نقش متغیرهای کنترلی مدل مانند سایز و نوع مالکیت در موفقیت پروژه های انتقال تکنولوژی در بنگاه های مورد تحقیق مورد بررسی واقع شد و مشخص گردید که بنگاه های بزرگ و دولتی از توانمندی تکنولوژیک و شبکه ای بالاتری برخوردار بوده و از عوامل محیطی نیز کمتر تأثیر می پذیرند و به طور کلی دارای اثربخشی بالاتری در پروژه های انتقال تکنولوژی می باشند.

داد و ستد روی وب سایت جزو فعالیتهای بازاریابی الکترونبک به حساب می آید. اهمیت استفاده از وب سایتها در تجارت الکترونیکی مفصلا مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بسیاری از محققان عوامل متعددی که بر موفقیت وب سایتها اثر دارند کشف کرده اند. این تحقیق سعی در کشف و بررسی عوامل تاثیر گذار بر موفقیت وب سایتهای تجارت الکترونیک در ایران دارد. این پایان نامه با ارایه پیشینه ای از بازارهای الکترونیکی و موارد استفاده وب سایتها در این حوزه آغاز می شود سپس ابزارهای اندازه گیری یک وب سایت موفق معرفی می شوند. مدلهایی که فاکتورهای موثر بر کیفیت وب سایتها را شامل می شوند، به طور مفصل مورد بررسی قرار میگیرند. علاوه بر این روش تحقیق استفاده شده در این پایان نامه و نتایج نهایی گزارش شده اند. یک پرسشنامه بر اساس مقایسات زوجی طراحی شده است که پس از آزمایش اولیه مورد اصلاح واقع شده و سپس برای جمع آوری اطلاعات وب سایتهای تجارت الکترونیک مورد استفاده قرار گرفته است. راهبران وب سایتهای تجارت الکترونیک ایرانی برای شرکت در همه پرسی انتخاب شدند و روش تصمیم گیری چند معیاره فازی برای آنالیز پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفته است. فاکتورهای کشف شده عبارتند از: کیفیت اطلاعات و سرویس، سهولت استفاده از سیستم، مفرح بودن وب سایت، کیفیت طراحی سیستم و قابل اعتماد بودن وب سایت. هر کدام از این فاکتورها دارای تعدادی زیرمجموعه هستند. با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره فازی این فاکتورها بر اساس میزان اهمیتشان در موفقیت وب سایتها رتبه بندی شدند. یافته ها حاکی از آنند که ارائه اطلاعات مرتبط، به روز و دقیق مهمترین نقش را در وب سایتهای ایرانی ایفا میکند و در مقابل میزان درستکاری شرکت آنلاین کمترین اهمیت را در بازار آنلاین ایران دارد. رتبه بندی نهایی فاکتورها مانند نقشه راهنمایی برای شرکتهای ایرانی است که بتوانند به رضایتمندی مشتری و در نهایت سوددهی دست یابند.

تجزیه و تحلیل الگوهای غیرطبیعی در نمودارهای کنترل جنبه مهمی از کنترل آماری فرآیند می باشد. این امر اطلاعات ارزشمندی را درباره راههای بهبود مستمر مهیا می سازد. اخیرا، از سیستم های خبره و شبکه های عصبی در تشخیص الگوهای غیرطبیعی استفاده می گردد، ولی تاکنون از تلفیق این دو تکنیک بدین منظور استفاده نشده است . در این تحقیق از بررسی حدود 50 شبکه عصبی، سه شبکه برتر به منظور شناسایی و تشخیص الگوهای غیرطبیعی انتخاب شده اند، یک سیستم خبره نمونه به منظور علت یابی و شناسایی منابع انحراف توسعه یافته و در پایان این دو سیستم توسط یک نرم افزار واسط بهم متصل سده اند. از جمله ویژگیهای قابل ملاحظه تحقیق حاضر، می توان تلفیق سیستم خبره و شبکه عصبی توسط یک نرم افزار واسط، بررسی حدود 50 شبکه عصبی، انجام عملیات مختلف کنترل آماری فرآیند توسط سیستم تلفیقی و تهیه گزارشات گرافیکی مناسب از فرآیند تحت بررسی را نام برد.

این پایان نامه با استفاده از یکی از تئوری های کارای مبتنی بر کشف دانائی از پایگاه داده یعنی تئوری مجموعه های نادقیق شاخص سهام و اوراق بهادار ایران را بر اساس پارامترهای کلان اقتصادی - سیاسی کشور پیش بینی می کند.

دوم خرداد 1376 مقطعی تاریخی در کشور ماست که با طرح مباحثی از قبیل : ایجاد فضای باز سیاسی - فرهنگی ، قانونگرایی و حاکمیت قانون ، تحقق جامعه دینی بر مردم سالاری دینی و تنش زدایی در روابط خارجی شکل گرفت وآرا بخش وسیعی از مردم جامعه ایران را به خود جلب نمود . صرفنظر از میزان تحقق آرمانهای فوق الذکر و یا قضاوت مثبت و منفی در مورد آنها، امروز همگی بر وقوع تحولی ناشی از اتفاق دوم خرداد 76 ، در همه شئونات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه متفق القولند ، با این وصف هنوز تحقیق جامع علمی و به دور از جانبداری ها و ملاحظات سیاسی و جناحی در خصوص میزان تحقق و نوع تاثیر گذاری این تحولات در جامعه صورت نپذیرفته است . این پژوهش برآنست تا با شناسایی شاخص های مهم فرهنگی و تعیین میزان اهمیت و تاثیرگذاری هر یک از آنها ، به تبیین وضعیت فرهنگی جامعه ایران ، قبل و بعد از دوم خرداد 76 بپردازد.

مسایل پوشش حداکثر یکی از مهمترین مسایل مکانیابی است که در آن مکان تعدادی تجهیز به گونه ای تعیین می شود که بیشترین مقدار تقاضا را پوشش دهد. اینگونه مسایل در انتخاب محل مناسب برای استقرار مراکز صنعتی، اقتصادی یا خدماتی کاربردهای فراوانی دارند و به عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند در تصمیم گیری مدیران محسوب می شوند. این دسته از مسایل از جمله مسایل ‏‎np-complete‎‏ می باشد و به همین دلیل پیدا کردن جواب بهینه در زمان معقول بویژه برای مسایل بزرگ عملا ناممکن است. از این رو محققین الگوریتم های ابتکاری گوناگونی برای حل این گونه مسایل ارائه نموده اند. الگوریتم ژنتیک که بر مبنای تکامل تدریجی موجودات زنده بنا شده است رویکرد مناسبی برای حل مسایل پوشش حداکثر می باشد. در این مقاله چهار الگوریتم ژنی مختلف طراحی شده و پس از انجام آزمون های مختلف یک الگوریتم ژنی مناسب برای حل مسایل پوشش حداکثر ارائه شده است. سپس با آزمون های گوناگون پارامترهای مختلف الگوریتم نظیر اندازه جمعیت اولیه، تعداد نسل، نرخ تقاطعی و نرخ جهشی معین و پس از آن الگوریتم طراحی شده بر روی مسایل مختلفی که با ابعاد گوناگون و به صورت تصادفی تولید شده اند اجرا شده است. سپس همان مسایل با دو روش گریدی ادینگ و لاگرانژ ساده شده نیز اجرا و نتایج حاصل از آن با الگوریتم ژنتیک مقایسه شده است. ضمن اینکه جواب این حاصل از سه الگوریتم با جواب های بهینه حاصل از نرم افزار لینگو نیز مقایسه شده است. انجام بررسی های فوق نشان داده است که الگوریتم طراحی شده تفوق آشکاری بر دو روش ذکر شده داشته است.

پیش بینی مصرف بار الکتریکی برای برنامه ریزی و بهره برداری بهینه سیستم های قدرت نقش مهمی را ایفا می نماید. مصرف بار در سیستم های قدرت به عوامل متععدی همچون متغیرهای جوی مانند باد، رطوبت، پوشش ابری و متغیرهای دیگری مانند تعطیلات، ماههای سال و روزهای هفته بستگی دارد. رفتار بار در روزهای تعطیل با روز معمولی تفاوت بسیار دارد که عمده این تفاوتها به دلایل فرهنگ و اجتماعی حاکم بر آن منطقه می باشد. در شرکت ها اپراتورها سعی می کنند که بار را در زمان واقعی با استفاده از اطلاعات روز قبل و قواعد و قوانین ابتکاری خودشان بهنگان کنند. از آنجاییکه میزان مصرف بار علاوه بر موارد فوق الذکر به عوامل ناشناخته بسیار دیگری نیز بستگی دارد لذا استفاده از روش های معمولی پیش بینی کافی به مقصود نبوده واستفاده از تجربیات و خبرویت های کارشناسان و اپراتورها می تواند در پیش بینی دقیق تر بسیار موثر باشد. لذا موضوع این مقاله طراحی یک سیستم خبره برای پیش بینی بار در شکرت برق منطقه ای خراسان است و تست و مقایسه نتایج بدست آمده در پیش بینی با سیستم خبره و کارشناسان خبره نیز کارآمدی سیستم طراحی شده را تایید کرده است.

استفاده از شبکه های عصبی در مسائل پیش بینی و تصمیم به ویژه در عرصه اقتصاد، در طی دو دهه اخیر گسترش قابل ملاحظه ای یافته است. آنچه که در این پروژه بدان پرداخته می شود، تلاشی است در جهت برقراری یک رابطه منطقی بین چند متغیرکلان اقتصادی و شاخص صنعت خودروسازی در بازار بورس با استفاده از شبکه عصبی و تبیین میزان همبستگی شاخص با این متغیرها.شبکه پیشنهادی یک شبکه پس انتشار است که دارای یک لایه پنهان با پنج گره است. ابتدا به تعریف شاخص و مبانی شبکه های عصبی پرداخته ، سپس مروری بر ساختار داده ها و حل مسئله با استفاده از روش رگرسیون پرداخته می شود. روش رگرسیون در مرحله یادگیری پاسخ مناسبی ارائه می کند اما در مرحله آزمون بدلیل تغییر شرایط حاکم بر روند تغییرات شاخص، پاسخهای این روش دارای خطای بسیار زیادی است. اما شبکه عصبی پیشنهادی که برد پیش بینی آن سه هفته است ، تا حدود زیادی این مشکل را برطرف کرده است. بطوریکه میانگین نسبت خطای کل از 30 درصد در رگرسیون به 7درصد در شبکه عصبی کاهش یافته است. اما جالبترین نتیجه در مرحله آزمون بدست آمده است. در حالیکه میانگین نسبت خطای داده های مرحله آزمون ، در روش رگرسیون بیش از 73درصد است، این رقم در شبکه عصبی کمتر از 7درصد است. در انتهای تحقیق پس از بررسی تاثیر نوسانات پارامترهای شبکه در جواب حاصل از شبکه ، به نتیجه گیری پرداخته می شود.

طی سالهای اخیر، کوتاه شدن طول عمر محصولات ، معرفی سریع محصولات جدید و سفارشی شدن تولید، کارخانجات را وادار نموده است تا برای سازگاری با این تغییرات سعی نمایند تا روز به روز کارآمدتر و موثرتر از قبل عمل کنند. امروزه سیستمهای تولید سنتی چون سیستم های کارگاهی و خط جریان ، دیگر از توانایی برآورده سازی نیازهای تولیدی برخوردار نیستند. از اینروست که سیستمهای تولید سلولی که انعطاف پذیری سیستمهای کارگاهی را با نرخ بالای تولید خطوط جریان تلفیق نموده است به عنوان سیستمی برتر از سایر سیستمهای تولیدی معرفی شده است. در چنین شرایطی یکی از عواملی که هزینه های هر نوع سیستم تولیدی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد جانمایی تسهیلات می باشد. جانمایی تسهیلات که در حقیقت، به نحوه چیدن تسهیلات می پردازد و بدین ترتیب به ساختار فیزیکی سیستم شکل می دهد، چنانچه از کارایی لازم برخوردار نباشد، به شدت باعث افزایش هزینه حمل و نقل مواد می شو د. از اینروست که اهمیت توجه به مسائل جانمایی تسهیلات در سیستم تولید سلولی، آشکار می گردد.