باقلا یکی از مهمترین بقولات دانه ای جهان است و شناسایی باکتری های همزیست با ریشه این گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کنترل بیماری های خاکزاد از جمله پژمردگی فوزاریومی ریشه دشوار و پر هزینه است. بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه باقلا ناشی از قارچ fusarium solani یکی از بیماری های مهم این گیاه محسوب می شود. شناسایی باکتری های گره زا ریشه باقلا و بررسی اثر آنتاگونیستی آن ها علیه قارچ f. solani از اهداف این تحقیق بود. در بهار 1388 از ریشه باقلا در مزارع استان لرستان نمونه برداری به صورت تصادفی صورت گرفت و از گره های ریشه باقلا 65 استرین باکتری روی محیط کشت yma جداسازی شد که 58 استرین گره زا بودند. الگوی پروتئین های محلول سلولی در ژل پلی-آکریل آمید (sds-page) نشان داد که استرین ها دارای تنوع هستند. نتایج آزمون های فنوتیپی به روش های استاندارد باکتری شناسی نشان داد که باکتری های گره زای ریشه باقلا در استان لرستان دو گروه شاملrhizobium leguminosarum و r. etli هستند. اثر بیوکنترلی استرین های جدا شده علیه قارچ f. solani در شرایط آزمایشگاه به روش کشت متقابل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. استرین nsz3 با میانگین قطر هاله بازدارنده 93/1 میلی-متر بیشترین بازدارندگی و استرین nsz22 با قطر هاله 75/0 میلی متر کمترین بازدارندگی را نشان داد. پنج استرین بر مبنای بررسی های آزمایشگاهی انتخاب و جهت انجام آزمایشات کنترل بیولوژیک در شرایط گلخانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شدند. در بررسی های گلخانه ای، پس از یک ماه فاکتورهای رشد شامل طول ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای مورد بررسی در سطح پنج درصد دارای تفاوت معنی دار بودند. استرین nsz3 در روش آغشته سازی بذر و آغشته سازی خاک(109 cfu/ml) در مقایسه با شاهد سالم، وزن تر بوته را به ترتیب 73 درصد و 59 درصد و در حضور قارچ عامل بیماری در مقایسه با شاهد آلوده به ترتیب 62 درصد و 60 درصد افزایش داد. این استرین موثرترین استرین در شرایط گلخانه بود. از پرایمرهای اختصاصی برای تکثیر ژن کدکننده 16srrna استفاده و محصول pcr ، توالی یابی شد. آنالیز نتایج حاصل از توالی یابی نشان داد که استرین nsz3 همولوژی بالایی(83 درصد) با استرین r. leguminosarum bv. viciae strain bihb 1157 دارد