چکیده: در این تحقیق، برخی خواص فیزیکی و مکانیکی دانه لوبیا چیتی رقم محلی مشگین شهر به صورت تابعی از محتوای رطوبتی بررسی شد. نتایج نشان داد که رطوبت بر خواص فیزیکی دانه لوبیا چیتی شامل حجم، چگالی توده، وزن هزار دانه، زوایای استقرار استاتیکی و دینامیکی و ضریب اصطکاک استاتیکی در سطح احتمال 1 در صد و بر عرض و قطر متوسط حسابی در سطح احتمال 5 در صد معنی دار بوده است، به طوری که با افزایش رطوبت از 7/12 به 7/18 در صد بر مبنای خشک، عرض، قطر متوسط حسابی، حجم، وزن هزار دانه، زوایای استقرار استاتیکی و دینامیکی و ضریب اصطکاک استاتیکی افزایش یافته است، در حالی که چگالی توده کاهش یافته است. همچنین اثر رطوبت بر طول، ضخامت، قطر متوسط هندسی، ضریب کرویت، سطح رویه، تخلخل و چگالی حقیقی معنی دار نبود. اثر متقابل رطوبت و جنس سطوح بر ضریب اصطکاک استاتیکی بر روی 6 نوع سطح (ورق آهنی، فولاد زنگ نزن، آلومینیوم، آهن گالوانیزه، پلاستیک و mdf) در سطح احتمال 1 در صد معنی دار بود. در آزمایش های مکانیکی، به منظور تعیین نیروی لازم برای گسیختگی، انرژی لازم برای گسیختگی، تغییر شکل در نقطه گسیختگی و ضریب کشسانی ظاهری، دانه لوبیا چیتی بین دو صفحه موازی تحت بارگذاری شبه استاتیک قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل سه تایی رطوبت، سرعت بارگذاری و جهت بارگذاری بر تمامی خواص مکانیکی به جز ضریب کشسانی در سطح احتمال 1 در صد معنی دار بوده است، به گونه ای که با افزایش رطوبت، نیروی لازم برای گسیختگی و ضریب کشسانی ظاهری کاهش یافته، در حالی که انرژی لازم برای گسیختگی و تغییر شکل در نقطه گسیختگی افزایش یافته است. نتایج نشان داد که نیروی لازم برای گسیختگی، انرژی لازم برای گسیختگی و تغییر شکل در نقطه گسیختگی در بارگذاری در جهت عرض دانه بیشتر از بارگذاری در جهت ضخامت دانه است، در حالی که در مورد ضریب کشسانی ظاهری عکس این موضوع صادق بوده است. نتایج نشان داد که با افزایش سرعت بارگذاری از 5 به 80 میلی متر بر دقیقه، نیروی لازم برای گسیختگی، انرژی لازم برای گسیختگی و تغییر شکل در نقطه گسیختگی کاهش یافته است. افزایش سرعت بارگذاری بر ضریب کشسانی ظاهری اثر معنی داری نداشت. اثر متقابل دو تایی رطوبت و سرعت بارگذاری بر تمامی خواص مکانیکی دانه لوبیا چیتی به جز ضریب کشسانی ظاهری، در سطح احتمال 1 در صد معنی دار بوده است. اثر متقابل دو تایی رطوبت و جهت بارگذاری بر تمامی خواص مکانیکی دانه لوبیا چیتی به جز تغییر شکل در نقطه گسیختگی و ضریب کشسانی ظاهری، در سطح احتمال 1 در صد معنی دار بوده است. اثر اصلی رطوبت و اثر اصلی جهت بارگذاری بر تمامی خواص مکانیکی دانه لوبیا در سطح احتمال 1 در صد معنی دار بوده است. اثر اصلی سرعت بارگذاری بر تمامی خواص مکانیکی به جز ضریب کشسانی ظاهری، در سطح احتمال 1 در صد معنی دار بوده است.