نام پژوهشگر: وحید کلاته عربی

برآورد توابع عرضه و تقاضای صادرات زعفران ایران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  وحید کلاته عربی   جواد شهرکی

تجارب چند سال اخیر ایران نشان می‏دهد که تکیه اقتصاد به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام، بی‏ثباتی درآمد صادراتی را به دنبال دارد. بنابراین به منظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و چرخش به طرف اقتصاد چند محصولی در صادرات، جهتگیری سیاستهای صادراتی (نگرش به خارج) باید به سود صدور کالاهای غیر نفتی از جمله صادرات کشاورزی تغییر یابد. زعفران از جمله این محصولات می‏باشد که پرداختن به موقعیت صادراتی آن می‏تواند گامی در جهت تامین هدف توسعه صادرات غیر نفتی باشد. در ایـن تحقیق بـه دلـیل اهمّیـت محصولات کشـاورزی در صـادرات غیر نفــتی و در آمد حاصل از صـادرات ایـن محصولات و نظـر بـه اهمیـت تولـید و صـادرات زعفــران ایــران بـه عنوان یک محصول با ارزش کـه جایگـاه خاصی در اشتغـال زائی، درآمـدزائی و ارزآوری دارد، بـه بـررسی نقـش و اهمّیـت ایـن محصول در اقتصاد کشورپرداخته و بـا تأکید بـر صـادراتی بـودن محصول، بـه عوامل موثر در عرضـه و تقاضای صـادرات آن از طریق تخمین توابـع فوق بـه کمک سیـستم معادلات همزمان به روش3sls طی سال‏های 1360- 1388 پرداخته شده است. نتایج نشان دادکه در تابع تقاضا کشش قیمت صادراتی تقاضای صادرات زعفران پایین است و برابر 34/0- می‏باشد. کشش درآمدی تقاضا برای صادرات برابر 31/2 می‏باشد که بیانگر تاثیر مثبت در آمد کشورهای وارد کننده بر تقاضای زعفران ایران است. همچنین نرخ ارز تاثیر معنی داری بر تقاضای صادرات زعفران دارد و مقدار آن برابر 42/0 می‏باشد و افزایش تولید زعفران در سایر نقاط جهان تاثیری بر تقاضای صادرات زعفران ایران ندارد. نتایج تابع عرضه نشان داد که کشش قیمت صادراتی تابع عرضه صادرات زعفران برابر 57/1 می‏باشد.. بررسی نتایج کشش عرضه نسبت به تولید داخلی زعفران نشان داد که با افزایش تولید داخلی افزایش صادرات افزایش می‏یابد و مقدار آن برابر 19/2 می‏باشد و مقدار کشش عرضه نسبت به قیمت داخلی زعفران برابر 78/0- می‏باشد به‏طوری‏که به موازات افزایش داخلی عرضه صادرات کاهش می‏یابد. در پایان نیز پیشنهاداتی برای افزایش صادرات زعفران ایران ارائه شده است.