چکیده بسیاری از ابیات دیوان شمس، اثر غنایی عظیم مولوی، به سبب سروده شدن در حالت جذبه و ناهوشیاری در هاله ای از ابهام یا بی معنایی است، ازاین رو تفسیرهای متعدد و گاه متناقضی را بر می تابد. مطمئن ترین شیوه برای شرح و رمز گشایی از مبهمات غزلیات مولوی رجوع به دیگر آثار سراینده ی آن، به ویژه کتاب ارجمند مثنوی معنوی است. ازین رو مقایسه این دو اثر بزرگ و یافتن مطالب و مواد مشترک آن ها علاوه بر اینکه گامی در مسیر ادبیات تطبیقی می باشد، می تواند در برطرف کردن ابهامِ ابیاتی از دیوان شمس نیز موثر افتد. رساله ی حاضر با جستجو و تطبیق اندیشه ها، نمادها، تمثیلات، لغات و مواردی دیگر که مشترکاً در مثنوی و دیوان شمس وجود دارد می تواند منبعی برای شرح دیوان شمس بر اساس مثنوی تلقی شود، ضمن آن که وحدت زبان و اندیشه ی مولوی را نیز در دو اثر جاودانه اش اثبات می کند. کلیدواژه مثنوی، دیوان شمس، مقایسه و تطبیق