شعر ابن معتوق به گفته برخی از بزرگان دارای اهمیت است .چرا که از طرفی اصول اعتقادی شیعه را در جاهای مختلف شعرش بیان کرده است و از طرف دیگر اسلوبی است که او برخلاف اصل رایج دنبال کرده است و آن بساطت ، لطافت ، رقت و دوری از تصنع در شعر است .ولی متاسفانه با وجود زیبایی های شعر ابن معتوق ،کار مستقل و قابل توجهی درباره این دیوان انجام نشده است و این شاعر عرب برای بسیاری از علاقه مندان به ادبیات عصور پیشین ناشناخته بوده و تنها یک کتاب درباره زندگی فردی و ادبی شاعر نوشته شده ، که برای شناساندن این شاعر دیر آشنای عرب کافی نمی باشد. برخی عقیده افراطی ابن معتوق درباره اهل بیت-به گمان اهل تسنن- را علت این امر می دانند که آن ها به انگیزه عدم گسترش این افکار مانع انتشار شعر ابن معتوق می شدند .ولی جذابیت شعر او مخصوصا لطافت غزلش مانع از شهرتش در عصور پیشین نشد. ا با روشن شدن کلیاتی درباره ی موضوع اصلی رساله و بیان فرضیات و پیشینه ی تحقیق و روش کار اینک به فصل بندی رساله اشاره می شود. رساله ای که پیش رو دارید، شامل سه فصل زیر است: فصل اول :زندگی فردی شاعر و بررسی اوضاع ادبی عصر ابن معتوق این فصل به معرفی شاعر و رونمایی از دیوان و خصایص کلی آن و دیدگاه بزرگان ادب درباره ی ابن معتوق پرداخته و سپس اوضاع فرهنگی و ادبی عصر عثمانی به طور مختصر بیان شده است. فصل دوم:بیان اغراض شعری دیوان از میان اغراض ادبی دیوان ،به مدح، بطور کلی و سپس مدح نبوی از پیدایش تا شکوفایی و عوامل نشات آن و مدح اهل بیت و مدایح خانی مورد بررسی قرار گرفته است و بعد از مقدمه ای درباره پیشینه ی آن، این غرض در دیوان به همراه نمونه های شعری و زیبایی های آن ارائه شده است. از آنجا که اکثر قریب به اتفاق دیوان را مدایح تشکیل داده است،تکیه ی این رساله بر این غرض تعلق ب گرفته است و بخش عمده ی تحقیق را تشکیل می دهد.در ادامه، فن غزل در دوره عثمانی و در دیوان ابن معتوق معرفی شده و سپس انواع غزل از جمله غزل عذری ، غزل حربی و غزل زن عربی با نگاهی نقد گونه بر عناصر خیال و عاطفه مورد توجه واقع شده است. فصل سوم:نقد و بررسی در این فصل که مهمترین فصل پایان نامه است،شعر ابن معتوق از نظر عنصر خیال و عاطفه وویژگی های لفظی و معنایی و کاربرد صنایع ادبی در دیوان به همراه نمونه های شعری مورد نقد قرار گرفته است.