نام پژوهشگر: ملیحه پیرزاد

تاثیر تنوع ژنتیکی ژن دی آسیل گلیسرول آسیل ترانسفراز 1(k232a dgat1) بر امتیاز سلول های بدنی و عملکرد تولید شیر
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده کشاورزی 1390
  ملیحه پیرزاد   محمد علی ادریس

از آنجایی که تاثیر چند شکلی جایگاهk232a پروتئین حاصل از ژن dgat1 در واریانس چربی شیر به اثبات رسیده است، این مطالعه به ارزیابی فراوانی این چند شکلی در گاو های هلشتاین ایران پرداخت. بعلاوه هدف دیگر در این مطالعه تخمین ارتباط بین چند شکلی جایگاه k232a ژن dgat1با عملکرد صفات تولید شیر و همچنین امتیاز سلول های بدنی شیر در این جمعیت بود. ژن dgat1 در انتهای سانترومر کروموزم 14 گاوی، نقشه یابی شده است و آنزیم آسیل کوا: دی آسیل گلیسرول آسیل ترانسفراز را کد می کند که در مرحله نهایی ساخت تری گلیسرید نقش دارد. چون بیش از 98 درصد محتوای چربی شیر از تری گلیسرید تشکیل شده است پس این آنزیم در ساخت تری گلیسرید شیر در غده پستانی یک آنزیم کلیدی است. چند شکلی مورد نظر از جایگزین شدن دو نوکلئوتید aa بجای gc در اگزون 8 ژن dgat1 ایجاد می شود. بنابراین باعث تغییر اسید آمینه آلانین به لایزین در محصول پروتئینی ژن می شود. ژن dgat1 در جمعیت مورد نظر (408 گاو) توسط تکنیک pcr-pflp مورد مطالعه قرار گرفت. یک قطعه 411 جفت بازی شامل چند شکلی مورد نظر تکثیر شد و با آنزیمcfri هضم گردید. هر دو آلل a وk در جمعیت مشاهده شد. سه نوع ژنوتیپ kk، ka و aa پس از هضم با آنزیم برشی تشخیص داده شد. افراد aa آلل جهش یافته نداشتند، افراد ka دارای یک آلل جهش یافته و افراد kkدارای دو آلل جهش یافته بودند. فراوانی ژنتیکی aa، ka و kk به ترتیب 3578/0، 5515/0 و 0907/0 و فراوانی آلل k و a به ترتیب 37/0 و 63/0 بود. بمنظور آنالیز آماری ارتباط بین چند شکلی جایگاه k232a ژن dgat1 با صفات تولید شیر و امتیاز سلول های بدنی شیر در دوره اول شیردهی از نرم افزار sas، رویه glm استفاده شد. در مدل آنالیز اثر ژنوتیپ و اثر تصادفی گله، سال و فصل زایش به عنوان اثر ثابت و روز های باز، طول دوره شیردهی و تولید شیر به عنوان واریانس مشترک در نظر گرفته شد. آنالیز آماری اثر معنی دار ژنوتیپ را بر صفت تولید شیر تصحیح شده، میانگین تولید شیر روزانه، درصد چربی شیر و ارزش اصلاحی تولید چربی در سطح احتمال 5 درصد (05/0>p) نشان داد. ولی ژنوتیپ اثر معنی داری بر صفت درصد پروتئین، امتیاز سلول های بدنی و ارزش اصلاحی تولید شیر نشان نداد. اثر متوسط جایگزینی آلل لایزین به جای آلل آلانین برای رکورد تولید شیر تصحیح شده، میانگین تولید شیر روزانه، درصد چربی شیر، درصد پروتئین و امتیاز سلول های بدنی و همچنین برای ارزش اصلاحی تولید شیر و ارزش اصلاحی تولید چربی شیر تخمین زده شد و مقدار آنها به ترتیب برابر با 56/115-، 5/1-، 1978/0، 0452/0، 0848/0-، 98/102- و 39/3 بود. این نتایج نشان می دهند که آلل k در افزایش چربی شیر و آلل a در افزایش تولید شیر اثر دارد. درنتیجه فراوانی پایین تر آلل k نسبت به آلل a در این پژوهش احتمالا ناشی از روند انتخاب گاو ها برای تولید شیر در سال-های اخیر باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که چند شکلی جایگاه k232a ژن dgat1 می تواند بیانگر پیوستگی با qtl شناسایی شده بر صفت درصد چربی شیر روی کروموزم 14 باشد.