مقایسه تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان معلولین ورزشکار و غیر ورزشکار شهر مشهد نگارش: ابراهیم فولادین طرقی مقدمه فقر حرکتی یکی از عوامل اساسی است که موجب ایجاد پوکی استخوان در معلولین و افراد میانسال می- شود. هدف هدف تحقیق حاضر مقایسه تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان ران و مهره های کمر معلولین شناگر و والیبال نشسته با معلولین غیر ورزشکار می باشد. روش شناسی تعداد 10 معلول شناگر، 10 معلول والیبال نشسته با 7 سال سابقه حضور در تیم های باشگاهی و ملی ایران و تعداد 10 معلول غیر ورزشکار انتخاب و تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان ران و مهره های کمر آنها با استفاده از روش dexa اندازه گیری شد. برای مقایسه گروه ها از روش آماری آنالیز یک راهه استفاده شد و سطح معنی داری 05/0p< منظور گردید. یافته ها نتایج نشان داد که تراکم مواد معدنی استخوان ران و مهره های کمر معلولین والیبال نشسته از معلولین شناگر به ترتیب با (003/0>p و 001/0p<) و غیرورزشکار به ترتیب با (004/0>p و 001/0p<) و محتوای مواد معدنی استخوان ران و مهره های کمر آنها نیز از معلولین شناگر به ترتیب با ( 004/0p< و 002/0p< ) و غیرورزشکار به ترتیب با (002/0p< و 001/0p<) بیشتر است. از طرف دیگر، هم تراکم و هم محتوای مواد معدنی استخوان ران به ترتیب با (001/0p< و003/0p<) و مهره های کمر به ترتیب با (001/0p< و 001/0p<) معلولین شناگر از معلولین غیر ورزشکار بالاتر بود. نتیجه گیری در کل می توان گفت پرداختن به ورزش در شرایط معلولیت، پوکی استخوان را کنترل کرده و این مزیت در ورزشکاران رشته والیبال از معلولین شناگر مشهودتر می باشد. کلید واژه: متابولیسم استخوان، معلولیت، ورزش.