نام پژوهشگر: هاشم شاهسونی

روش مبتنی بر مدل برانبارش سطح پراش مشترک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده معدن و ژئوفیزیک 1390
  هاشم شاهسونی   juergn mann

چکیده: روش برانبارش بازتاب مشترک، حادثه های لرزه ای را با استفاده از یک آنالیز سرعت کلی برانبارش می نماید. روش معمول برانبارش سطح بازتاب مشترک دوبعدی، قادر است تعداد محدودی از حاثه های لرزه ای را که در یک نمونه از مقطع برانبارش شده تداخل نموده اند در نظر بگیرد. چنین پدیده ای که در اثر شرکت کردن دو یا چند حادثه در یک مقطع برانبارش شده دور افت صفر بوجود می آید، تداخل شیب می نامند. از آنجایی که معیار قابل اطمینانی به منظور مشخص کردن محل تداخل شیب ها وجود ندارد، مقطع برانبارش شده حاصل از روش فوق الذکر ممکن است در مراحل بعدی، یعنی کوچ، باعث ایجاد حوادثی مصنوعی گردد. این امر هنگام انجام کوچ قبل از برانبارش دشوار تر می گردد. زیرا برای انجام کوچ قبل از برانبارش، مدل سرعت لایه های زیر سطحی با دقت بالا مورد نیاز است. در چنین شرایطی ممکن است که ما به داده های حاصل از کوچ بعد از برانباش اعتماد کنیم. علاوه بر روش فوق الذکر که تعداد محدودی از شیب ها را در نظر می گیرد، روشی که تعداد تقریبا پیوسته ای از شیب ها را در نظر می گیرد با ساده سازی روش برانبارش بازتاب مشترک معرفی شده است. این روش، روش برانبارش سطح پراش مشترک نامیده می شود. این نام به خاطر رابطه ای است این روش با حوادث مربوط به پراش ها دارد. این روش به شکل موفقیت آمیزی به صورت مبتنی بر داده بر روی داده های لرزه ای اجرا شده است و مشکل مربوط به تداخل شیب ها را تا حد زیادی مرتفع نموده است. زمان بسیار طولانی مورد نیاز برای پردازش داده های لرزه ای، یکی از بزرگ ترین مشکلات این روش است. به منظور مرتفع کردن این روش در این رساله روشی مبتنی بر مدل ارائه شده است. این روش فقط نیاز به یک مدل سرعت صاف شده دارد که نیازی به دقت بالای آن نیست. در این رساله روش جدید معرفی شده بر روی داده های لرزه ای مصنوعی sigsbee2a و داده های لرزه ای واقعی اجرا شده است. سپس داده های کوچ داده شده بعد از برانبارش حاصل از این روش، با روش های معرفی شده پیشین مقایسه شده اند. این نتایج نشان می دهد که روش معرفی شده جدید زمان پردازش بسیار اندکی دارد. با این وجود مقاطع برانبارش شده حاصل از این روش حتی در بعضی موارد نسبت به نتایج روش های پیشین بهبود یافته است.

تصویرسازی لرزه ای ساختار های پیچیده با استفاده از روش برانبارش سطح بازتاب مشترک با دور افت محدود
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده معدن و ژئوفیزیک 1391
  مرتضی بالارستاقی   مهرداد سلیمانی

لرزه نگاری بازتابی عمومی ترین روش ژئوفیزیکی برای اکتشاف نفت و گاز است.با استفاده از این روش امکان دست یابی به تصویر ساختارهای زیر سطحی با استفاده ازاندازه گیری های غیر مستقیم در سطح، فراهم می شود.بطور معمول روش بر انبارش نقطه میانی مشترک همراه با تصحیح برونراند نرمال و تصحیح برونراند شیب برای دست یابی به چنین هدفی در پردازش داده های لرزه ای بکار می رود. ولی این روش در محیط هایی که با بازتابنده های پر شیب یا تغییراتجانبی سرعت مواجه هستیم، قادر به استفاده از تمام داده های سهیم در بازتاب از یک نقطه نمی باشد. در این گونه موارد استفاده از روش برانبارش سطح بازتاب مشترکcrs)) به دلیل بهره گیری از اطلاعاتی شامل شکل بازتابنده ها (از قبیل شیب و انحنای بازتابنده) می تواند به عنوان راه حل مشکل مذکور تلقی شود. روش crs با جستجوی سه پارامتر بنامِ نشانگر های جنبشی میدان موج ( زاویه ورود، شعاع انحنای موج nip و شعاع انحنای موج نرمال) اِعمالمی شود. با این وجود روش crs نیز در مواجهه با ساختار های پیچیده با شیب های متداخل، به دلیل شرایطی که در مراحل جستجوی پارامتر های برانبارش در این روش وجود دارد، از کارایی مطلوبی برخوردار نیست. برای بر طرف کردن این مسئله در سال های اخیر روش برانبارش سطح پراش مشترک (cds ) معرفی شد. این روش توانسته با بهره گرفتن ایده یdmo در راهبرد جستجوی crs مسئله یشیب های متداخل را حل کند. در این روش در نظر گرفته می شود. اما به علت نوع راهبردی که در این روش وجود دارد نوفه های زمینه و سایر رخداد های ناخواسته نیز در مقطع نهایی برجسته ترمی شوند. در این تحقیق بمنظور افزایش کارایی روش برانبارش cds در مواجه با شیب های متداخل، کاهش دادن اثر نوفه های زمینه و بهبود بخشیدن پیوستگی بازتاب ها روش برانبارش cds با دورافت محدود (fo -cds) معرفی شده است. برای درک بهتر کارایی روش fo-cds، این روش بر روی داده های واقعی با ساختار های نیمه پیچیده ی منطقه ای از ایران و همچنین بر روی داده های مصنوعی (sigsbee 2a) که منطقه ای با ساختار های پیچیده را نشان می دهد،اِعمالشده و با سایر روش های برانبارش مقایسه شده است. با اِعمال دورافت محدود در برانبارش،نوفه های زمینه نیز اثر کمتری در برانبارش خواهند داشت و همچنین با اِعمال دورافت محدود در برانبارش، محدوده ی ناحیه فرنل نیز برای عمق هایپایین تر کوچکتر در نظر گرفته می شود و انرژی های بازتابی با دقت بیشتری حفظ می شوند. در این صورت انتظار می رود در مقاطع کوچ جزئیات بیشتری از ساختار های زیر سطحی آشکار شود و قدرت تفکیک جانبی رخداد های بازتابی افزایش یابد. با توجه به نتایج حاصل شده از اِعمال عملگر جدید بر روی داده های مصنوعی و واقعی، در این تحقیق مشخص شد که روش برانبارش fo-cds توانسته در مواجهه با شیب های متداخل همانند برانبارش cds کارایی مطلوب و حتی بهتر داشته باشد و همچنین در به تصویر درآوردن نقاط پراش که ایده اصلی بکار رفته در روش برانبارش cds است، بهتر از این روش عمل کرده است. علاوه براین روش برانبارشfo-cds قادر است رخداد های بازتابی در اعماق پایین تر را که سایر روش ها در تصویرسازی آن ناتوانند آشکار کند. واژه های کلیدی:برانبارش سطح بازتاب مشترک، نشانگر های میدان موج، برانبارش سطح پراش مشترک، دورافت محدود